Sau gần 10 năm triển khai thực hiện Luật Đất đai năm 2003, công tác quản lý đất đai đã có những chuyển biến tích cực, góp phần khai thác và phát huy có hiệu quả nguồn lực đất đai phục vụ mục tiêu phát triển kinh tế - xã hội (KT-XH), bảo đảm quốc phòng - an ninh, ổn định xã hội, bảo đảm an ninh lương thực quốc gia, bảo vệ môi trường. Đặc biệt, nhiều công trình trọng điểm quốc gia trước đây có vướng mắc kéo dài trong công tác giải phóng mặt bằng, nay đã được giải quyết nhanh chóng. Tuy nhiên, công tác quản lý Nhà nước về đất đai vẫn còn hạn chế, nguồn lực về đất đai chưa được phát huy đầy đủ để trở thành nội lực quan trọng phục vụ phát triển KT-XH; việc sử dụng đất nhiều nơi còn lớn, tình hình khiếu nại - tố cáo, tranh chấp về đất đai vẫn còn diễn biến phức tạp, trong đó điều kiện về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất chiếm đa số.
Nhằm hoàn thiện Dự thảo Luật Đất đai (sửa đổi) và Nghị định số 69 năm 2009 của Chính phủ quy định bổ sung về quy hoạch sử dụng đất, thu hồi đất, bồi thường, hỗ trợ tái định cư, hội thảo tập trung thảo luận sâu về nhiều vấn đề cụ thể. Đó là các trường hợp Nhà nước thu hồi đất; cơ chế để Nhà nước chủ động thu hồi đất theo kế hoạch sử dụng đất nhằm tạo quỹ đất và khai thác nguồn lực từ đất đai; Cơ chế đồng thuận trong việc tự nhận chuyển quyền sử dụng đất để thực hiện các dự án đầu tư mà không thông qua Nhà nước thu hồi đất; trình tự, thủ tục thu hồi đất, sự tham gia của người dân trong quy trình thu hồi đất, xét duyệt và tổ chức thực hiện phương án bồi thường, hỗ trợ tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất; cưỡng chế thu hồi đất. Về bồi thường, hỗ trợ và tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất tập trung thảo luận về điều kiện để được bồi thường về đất, tài sản gắn liền với đất; những trường hợp không được bồi thường về đất, bồi thường thiệt hại về tài sản gắn liền với đất, bồi thường thiệt hại do hạn chế khả năng sử dụng đất; giá bồi thường; vấn đề hỗ trợ khi Nhà nước thu hồi đất; vấn đề tái định cư khi Nhà nước thu hồi đất.
NGỌC THẢO