Các tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của con người

Mọi người có quyền bất khả xâm phạm về thân thể, được pháp luật bảo hộ về sức khỏe, danh dự và nhân phẩm; không bị tra tấn, bạo lực, truy bức, nhục hình hay bất kỳ hình thức đối xử nào khác xâm phạm thân thể, sức khỏe, xúc phạm danh dự, nhân phẩm. Bộ luật Hình sự 2015 quy định các tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm của con người ngay sau các tội xâm phạm an ninh quốc gia đã nói lên quan điểm trừng trị của Nhà nước ta đối với các nhóm tội này.

 Các tội xâm phạm tính mạng, sức khỏe, danh dự, nhân phẩm của con người đã trực tiếp xâm phạm đến quyền sống, quyền được bảo vệ về sức khỏe, nhân phẩm, danh dự của con người. Người thực hiện các tội trong nhóm này là người có năng lực trách nhiệm hình sự, từ đủ 14 tuổi trở lên với lỗi cố ý hoặc vô ý.

Chúng tôi xin giới thiệu một số tội thường xảy ra trong nhóm tội này, đó là Tội giết người, Tội dâm ô đối với người dưới 16 tuổi, Tội làm nhục người khác.

1.Tội giết người (Điều 123)

Tội giết người được quy định tại Điều 123 Bộ luật Hình sự 2015, là hành vi cố ý gây ra cái chết cho người khác một cách trái pháp luật, do người có năng lực trách nhiệm hình sự và từ đủ 14 tuổi trở lên thực hiện. Tội giết người có thể được thực hiện qua hành động hoặc không hành động. Hành động phạm tội giết người là hành vi làm biến đổi tình trạng bình thường của đối tượng tác động của tội phạm, xâm phạm đến quyền sống, quyền được tôn trọng và bảo vệ tính mạng của con người. Ví dụ như: Đánh, đâm, bắn, chém. Không hành động phạm tội giết người là hành vi thể hiện việc một người không làm một việc mà pháp luật yêu cầu phải làm mặc dù có đủ điều kiện để làm. Hành vi đó làm biến đổi tình trạng bình thường của đối tượng tác động của tội phạm, gây thiệt hại cho khách thể của tội phạm - quyền sống, quyền được tôn trọng và bảo vệ tính mạng của con người. Ví dụ: Một y tá cố tình không cho người bệnh uống thuốc theo chỉ định của bác sĩ để người bệnh chết mặc dù người y tá này phải có nghĩa vụ cho người bệnh uống thuốc.

Cần phân biệt Tội giết người với Tội không cứu giúp người đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng. Nếu hành vi khách quan của Tội giết người là hành vi cố ý gây ra cái chết cho nạn nhân thì hành vi khách quan của Tội không cứu giúp người đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng chỉ là hành vi cố ý không cứu giúp người đang ở trong tình trạng nguy hiểm đến tính mạng.

Người phạm tội giết người thực hiện với lỗi cố ý trực tiếp hoặc lỗi cố ý gián tiếp. Lỗi cố ý trực tiếp giết người là lỗi trong trường hợp người phạm tội nhận thức rõ hành vi của mình là nguy hiểm cho xã hội, nhiều khả năng hoặc tất yếu làm nạn nhân chết nhưng vẫn mong muốn nạn nhân chết. Lỗi cố ý gián tiếp giết người là lỗi trong trường hợp người phạm tội nhận thức rõ hành vi của mình là nguy hiểm cho xã hội, có thể làm nạn nhân chết, tuy không mong muốn nhưng vẫn có ý thức để mặc hoặc chấp nhận hậu quả nạn nhân chết.

Hậu quả của Tội giết người là thiệt hại do hành vi phạm tội giết người gây ra cho quan hệ nhân thân, cho quyền sống, quyền được tôn trọng và bảo vệ tính mạng của con người. Thiệt hại này được thể hiện dưới dạng thiệt hại về thể chất mà hậu quả là gây ra cái chết cho con người. Hậu quả của Tội giết người có ý nghĩa quan trọng trong việc xác định thời điểm tội phạm hoàn thành. Vì Tội giết người là tội phạm có cấu thành vật chất nên thời điểm hoàn thành của tội phạm này là thời điểm nạn nhân đã chết sinh vật - giai đoạn cuối cùng của sự chết mà ở đó sự sống của con người không xảy ra và cũng không có khả năng hồi phục. Tuy nhiên, có trường hợp nạn nhân không chết vẫn là phạm tội giết người, vì hậu quả đó ngoài mong muốn của kẻ phạm tội (phạm tội chưa đạt).

Tội giết người có hình phạt rất nghiêm khắc với 3 khung hình phạt chính: Khung 1, phạt tù từ 12 năm, chung thân hoặc tử hình, đối với một trong các trường hợp giết 2 người trở lên; giết người dưới 16 tuổi; giết phụ nữ mà biết là có thai; giết người đang thi hành công vụ hoặc vì lý do công vụ của nạn nhân; giết ông, bà, cha, mẹ, người nuôi dưỡng, thầy giáo, cô giáo của mình; giết người mà liền trước đó hoặc ngay sau đó lại thực hiện một tội phạm rất nghiêm trọng hoặc tội phạm đặc biệt nghiêm trọng; để thực hiện hoặc che giấu tội phạm khác; để lấy bộ phận cơ thể của nạn nhân; thực hiện tội phạm một cách man rợ; bằng cách lợi dụng nghề nghiệp; bằng phương pháp có khả năng làm chết nhiều người; thuê giết người hoặc giết người thuê; có tính chất côn đồ; có tổ chức; tái phạm nguy hiểm; vì động cơ đê hèn.

Khung 2, phạt tù từ 7 năm đến 15 năm đối với trường hợp không thuộc các trường hợp ở khung 1. Khung 3, phạt tù từ 1 năm đến 5 năm đối với trường hợp chuẩn bị phạm tội. Người phạm tội còn có thể bị áp dụng các hình phạt cấm hành nghề hoặc làm công việc từ 1 năm đến 5 năm; quản chế hoặc cấm cư trú từ 1 năm đến 5 năm. (còn tiếp)

• TP.Thủ Dầu Một: Đại hội thành lập Hội Cựu Công an nhân dân (19/04)
• Hội nghị Giám sát chuyên đề việc thực hiện chính sách, pháp luật về bảo đảm trật tự, an toàn giao thông (19/04)
• Công an tỉnh khuyến cáo: Cảnh giác thủ đoạn yêu cầu cập nhật ứng dụng VNEID qua đường link có chứa mã độc (19/04)
• Nỗ lực trong công tác phòng cháy chữa cháy: Những hiệu quả bước đầu (19/04)
• Vụ cướp tiệm vàng tại huyện Bàu Bàng: Bắt thêm đối tượng gây án lẩn trốn tại Campuchia (18/04)
• Vụ người phụ nữ tử vong trên người có nhiều vết máu: Đang di lý đối tượng nghi vấn về Bình Dương để điều tra (18/04)
• Điều tra vụ người phụ nữ tử vong trên người có nhiều vết máu   (18/04)
• Tuyên truyền Luật giao thông đường bộ cho gần 700 công nhân (17/04)