Cần thiết và cấp bách

Sáng qua (22-2), Sở Tài Nguyên và Môi trường (TN&MT) cùng các chuyên gia của Dự án Quản lý Nhà nước về môi trường cấp tỉnh tại Việt Nam (VPEG) mở hội thảo góp ý dự thảo sổ tay Hướng dẫn tham vấn cộng đồng (TVCĐ) trong quá trình lập, thẩm định báo cáo đánh giá tác động môi trường (ĐTM). 8 tỉnh, thành thuộc VPEG gồm: Hà Nội, Hải Dương, Bắc Ninh, Đà Nẵng, Quãng Ngãi, Sóc Trăng, Long An, Bình Dương và đại diện UBND, UBMTTQ một số xã, phường, thị trấn của tỉnh tham gia hội thảo.  Hội thảo đã tìm tiếng nói chung cho công tác TVCĐ trong quá trình lập, thẩm định báo cáo đánh giá ĐTM

TS. Nguyễn Khắc Trinh, nguyên Cục trưởng Cục thẩm định và ĐTM - Bộ TN&MT, cho rằng trong quá trình thực hiện báo cáo đánh giá ĐTM, sự tham gia của cộng đồng là một yêu cầu cơ bản để bảo đảm sự chấp thuận của cộng đồng dân cư trong vùng dự án (DA), cũng như để bổ sung những tác động tiêu cực mà cơ quan tư vấn lập báo cáo ĐTM có thể không đề cập. Thực tế cho thấy, cộng đồng có liên quan đến các quá trình chuẩn bị của DA có thể sẽ đóng góp nhiều ý kiến lợi ích cho DA.

Mục tiêu chính của TVCĐ là cung cấp cho cộng đồng các thông tin cần thiết để hiểu rõ hơn về DA, những tác động tiêu cực của việc thực hiện DA và những biện pháp nhằm giảm thiểu nhằm hạn chế tác động tiêu cực của DA. TVCĐ cũng thông báo cho cộng đồng những lợi ích dự kiến đạt được khi DA thực hiện, đồng thời cũng nhận được những ý kiến đóng góp của những người bị ảnh hưởng và chính quyền địa phương nơi thực hiện DA.

Ở Việt Nam, thời gian qua công tác TVCĐ trong quá trình lập, thẩm định báo cáo đánh giá ĐTM đã được thực hiện theo các văn bản pháp lý hiện hành. Tuy nhiên quá trình thực hiện công tác này còn nhiều bất cập, mang tính hình thức do các bên liên quan chưa nhận thức được sự cần thiết, cũng như mục tiêu, nội dung, phương pháp TVCĐ. Chẳng hạn, trong lập báo cáo ĐTM, việc tham vấn ý kiến các bên liên quan đáng lẽ thuộc trách nhiệm của chủ DA là chính thì lại dồn trách nhiệm quá nặng cho UBND, UBMTTQ cấp xã, phường, thị trấn; mục đích tham vấn bị thiên lệch sang khía cạnh về sự tìm kiếm sự đồng ý hay không đồng ý của đối tượng được tham vấn, trong khi mục đích thu thập thông tin và khai thác kiến thức bản địa lại không được quan tâm... Ngoài ra, kiến thức chuyên môn về môi trường nói chung và ĐTM nói riêng của cán bộ cấp xã và cộng đồng dân cư ở đó còn rất hạn chế; cấp xã hầu như không có điều kiện để thực hiện công tác TVCĐ theo yêu cầu đặt ra vì thiếu kinh phí, thời gian...

Vì vậy, TS. Nguyễn Khắc Trinh, nhận định việc xây dựng Sổ tay Hướng dẫn TVCĐ trong quá trình lập, thẩm định báo cáo đánh giá ĐTM phù hợp với luật pháp hiện hành của Việt Nam và hài hòa với các quy định về TVCĐ của các tổ chức quốc tế là cần thiết và cấp bách. Với việc hoàn thành sổ tay này, các bên liên quan sẽ có cái nhìn tổng quan và hiểu rõ tính quan trọng của công tác TVCĐ; đồng thời đây còn là công cụ hỗ trợ trong việc thực hiện tốt và hiệu quả công tác TVCĐ trong quá trình lập ĐTM của các DA đầu tư.

Anh Đỗ Văn Lai, cán bộ môi trường xã Khánh Bình (Tân Uyên), cho biết thông qua hội thảo, bản thân anh hiểu rõ hơn vấn đề ĐTM, cũng như mục đích, ý nghĩa của TVCĐ để áp dụng công việc chuyên môn hàng ngày tốt hơn. Đặc biệt là công tác hòa giải giữa dân với chủ DA khi xảy ra những tranh chấp về ô nhiễm môi trường. Theo đó, Sổ tay Hướng dẫn TVCĐ trong quá trình lập, thẩm định báo cáo đánh giá ĐTM gồm: giới thiệu các khái niệm về TVCĐ; mục tiêu, đối tượng, phương pháp, nội dung, quy trình thực hiện và kết quả đạt được khi TVCĐ; sau cùng là kết luận và và những kiến nghị, đề xuất. 

Việc xây dựng và triển khai sử dụng Sổ tay Hướng dẫn TVCĐ trong quá trình lập, thẩm định báo cáo đánh giá ĐTM có ý nghĩa quan trọng nhằm nâng cao năng lực cho cơ quan thẩm định, cơ quan tư vấn lập báo cáo ĐTM, UBND và UBMTTQVN cấp xã và người dân chịu tác động của DA đầu tư tại địa phương. Qua đó tạo sự đồng thuận của người dân đối các dự án được triển khai trên địa bàn.

Thu Thảo

• Liên minh Hợp tác xã tỉnh: Họp mặt kỷ niệm 13 năm Ngày Hợp tác xã Việt Nam (25/04)
• Các Tổ liên gia thi an toàn phòng cháy, chữa cháy (25/04)
• 22 tác phẩm xuất sắc đạt Giải báo chí miền Đông Nam Bộ lần thứ II (25/04)
• Cần xử lý nghiêm đối tượng đánh học sinh lớp 7 (25/04)
• Để mỗi ngày đến trường là một ngày vui (25/04)
• Vụ cháy rừng phòng hộ Núi Cậu không thiệt hại về người và phương tiện (24/04)
• Huyện Bàu Bàng: Gặp gỡ, giao lưu các nữ kháng chiến (24/04)
• Tổ liên gia tham gia hội thi chữa cháy và cứu nạn, cứu hộ (24/04)