Chữa cảm lạnh
Triệu chứng của cảm lạnh thường là sốt mà không ra mồ hôi, nhức đầu, chóng mặt, ho, sổ mũi, người gai gai ớn lạnh. Khi thấy những triệu chứng này, bạn có thể dùng một trong các bài thuốc sau đây: (1) Gừng tươi 15g - 20g, hành trắng (cả dọc hành và lá hành) 15g. Hai thứ rửa sạch, xắt nhỏ, nấu với 500ml nước, để sôi khoảng 10 phút. Uống nóng rồi đắp mền cho ra mồ hôi. (2) Lá tía tô, dọc hành tươi, mỗi thứ 20g; gừng tươi 12g. Tất cả rửa sạch, xắt nhỏ. Nấu gạo tẻ thành cháo. Múc ra tô rồi trộn chung với tía tô, hành, gừng. Thêm gia vị và ăn nóng, đắp mền cho ra mồ hôi. Có thể cho vào cháo nóng một lòng đỏ trứng gà để tăng thêm khí lực, bổ sung dinh dưỡng. (3) Dùng 3 - 5 loại lá trong số các thứ: tía tô, sả, kinh giới, bạc hà, ngải cứu, chanh, bưởi để nấu nồi nước xông cho ra mồ hôi, sát trùng đường hô hấp. Xông xong, lau khô mình không để cơ thể nhiễm gió lạnh.
Lưu ý liều dùng trên đây là cho người lớn. Trẻ em tùy tuổi có thể dùng với liều bằng 1/2 hoặc 1/3.
Chữa đau bụng do lạnh
Đau bụng do lạnh thường có một số triệu chứng như bụng lạnh đau, đầy bụng, ăn uống không tiêu, đi cầu lỏng, đôi khi buồn nôn, tay chân lạnh, sợ lạnh. Trong trường hợp này, dùng một trong các bài thuốc sau: (1) Gừng tươi 50g - 80g rửa sạch, xắt mỏng, sao chín vàng, giã nát, hòa với một tách nước sôi, uống ấm từng ngụm nhỏ. Có thể hòa với một ít mật ong hoặc đường để uống. (2) Gừng khô (gừng tươi hấp chín rồi đem phơi khô, gọi là can thương) 12g, củ riềng 15g - 20g. Hai vị đem nấu với 500ml nước, sắc còn 300ml, chia 2 lần, uống ấm trước bữa ăn. (3) Củ sả, lá tía tô, hoắc hương, mỗi thứ 12g; gừng khô 8g (hoặc gừng tươi 12g), nấu với 500ml nước, sắc còn 300ml, chia 2 lần uống ấm trước bữa ăn. (4) Hạt tiêu và gừng khô tán bột, mỗi thứ từ 2g - 4g. Đem hòa với nước cơm nóng để uống vào lúc đói bụng.
Lưu ý khi uống những bài thuốc trên có thể kết hợp xoa ấm vùng bụng, quanh rốn, hoặc lấy bột lá ngải cứu quấn thành điếu, đốt cháy rồi hơ ấm lỗ rốn và vùng chung quanh chừng 5 - 10 phút. Khi ngủ, nên giữ ấm vùng bụng. Tránh ăn các thức ăn sống, lạnh như nghêu, sò, ốc, hến, rau sống, thức ăn để nguội qua đêm hoặc các đồ nguội chế biến sẵn.
LƯƠNG Y ĐINH CÔNG BẢY (Tổng Thư ký Hội Dược liệu TP.HCM)