Do cần ngay số lượng lao động (LĐ) để đáp ứng nhu cầu sản xuất theo đơn hàng nên một số doanh nghiệp (DN) Bình Dương thuê lại LĐ ở các DN dịch vụ cung ứng LĐ. Bên cạnh DN dịch vụ cung ứng LĐ làm ăn chân chính thì vẫn tồn tại tình trạng một số DN dịch vụ cung ứng LĐ lợi dụng sự thiếu hiểu biết của người lao động (NLĐ) tìm cách trốn tránh nghĩa vụ đóng bảo hiểm xã hội, bảo hiểm y tế, bảo hiểm thất nghiệp (BHXH, BHYT, BHTN)... để NLĐ gánh chịu thiệt thòi…
Phó Chủ tịch UBND tỉnh Huỳnh Văn Nhị (đứng thứ 3 từ phải sang) thăm công nhân Công ty Foster VN
Khoán hẳn
Dự đoán nhu cầu tuyển dụng nhiều LĐ của DN, trong những năm gần đây dịch vụ cho thuê LĐ xuất hiện và được ưa chuộng ở các tỉnh Bình Dương, Đồng Nai, TP.HCM để đáp ứng một phần cung ứng LĐ cho các DN có nhu cầu tuyển dụng. Theo tìm hiểu của chúng tôi, xu hướng thuê LĐ tại các DN nhiều nhất là LĐ phổ thông, LĐ thời vụ ở các ngành may mặc, giày da, bánh kẹo, bảo vệ, làm sạch - vệ sinh… Sử dụng dịch vụ này, DN có thể “khoán” hẳn cho các công ty cung ứng dịch vụ trong việc tìm kiếm, tuyển dụng, đào tạo và thực hiện những trách nhiệm đối với LĐ như trả lương, thưởng, đóng bảo hiểm… Do quản lý lỏng lẻo, thiếu những quy định ràng buộc thể hiện trong hợp đồng giữa DN và phía DN cung ứng LĐ nên một số DN cung ứng LĐ không tham gia các chế độ BHXH, BHYT theo quy định. Hậu quả là NLĐ phải gánh chịu những thiệt thòi mà không hay biết. Sự việc tai nạn của một số công nhân trên đường đến Công ty TNHH Điện tử Foster VN làm việc là một cảnh báo cho các DN ở Bình Dương khi tuyển dụng LĐ theo kiểu này.
Theo tìm hiểu của chúng tôi, từ năm 2009 đến 2010, Công ty Foster VN đã bắt đầu sử dụng hình thức thuê lại LĐ của một DN dịch vụ LĐ tại Bình Dương, cung cấp thường xuyên khoảng 300 - 500 LĐ. Đến năm 2011, Công ty Foster VN thuê thêm LĐ của 4 DN tại Đồng Nai nhưng chỉ sử dụng LĐ này trong khoảng 3 tuần. Vào tháng 8-2012, do phục vụ cho đơn hàng lớn, Công ty Foster VN cần tuyển dụng trên 11.000 LĐ, nhưng thực tế công ty chỉ tuyển được 6.000 LĐ. Để bù đắp vào lượng LĐ thiếu hụt, bảo đảm tiến độ sản xuất công ty phải ký hợp đồng thuê lại LĐ của 15 DN dịch vụ cung ứng LĐ tạm thời ở Bình Dương, Đồng Nai và TP.HCM. Qua trao đổi với NLĐ, thì họ cho biết hầu hết các công ty dịch vụ LĐ ký hợp đồng thời vụ với NLĐ, nên BHXH, BHYT, BHTN đều trả luôn vào tiền lương của NLĐ. Trong số DN cung ứng LĐ cho Công ty Foster VN thì Công ty TNHH Đông Nam Hải (Bình Dương) là một trong những DN cung ứng LĐ ổn định nhiều năm cho Công ty Foster và Đông Nam Hải có tham gia đầy đủ các chế độ về BHXH, BHYT, BHTN cho NLĐ. Cũng theo tìm hiểu, hiện tại còn 10 DN cung cấp LĐ cho Công ty Foster với tổng số 2.811 LĐ, trong đó có 1 DN Bình Dương và 9 DN Đồng Nai.
Bỏ quên quyền lợi NLĐ
Với chức năng hoạt động, một số DN cho thuê LĐ đã lợi dụng sự thiếu hiểu biết của NLĐ để tìm cách trốn tránh nghĩa vụ với NLĐ để NLĐ phải gánh chịu hậu quả thật đau lòng. Ngày 14-12-2012, xe chở LĐ của một DN cung ứng LĐ ở Đồng Nai đến Công ty Foster VN (Bình Dương) làm việc thì xảy ra tai nạn giao thông làm 22 người bị thương và 2 người tử vong. Theo hợp đồng cung cấp dịch vụ LĐ thì công ty này phải chịu trách nhiệm đối với NLĐ, vì Công ty Foster VN đã thanh toán toàn bộ tiền lương và các chế độ khác của NLĐ thông qua bên cung cấp dịch vụ. Về chế độ BHXH liên quan đến 2 công nhân tử vong, BHXH Bình Dương đã có công văn gửi đến BHXH Đồng Nai để xác minh. Kết quả công ty nói trên không tham gia BHXH nên cơ quan BHXH không thể giải quyết các chế độ BHXH cho số LĐ này. Mặc dù khi xảy ra tai nạn thương tâm, lãnh đạo và công đoàn Công ty Foster VN vẫn hỗ trợ gia đình 2 công nhân trên, mỗi người 8 triệu đồng. Công ty còn vận động đoàn viên công đoàn đóng góp vào thùng từ thiện để ủng hộ chia sẻ gia đình bị nạn nhưng những mất mát ấy không thể nào bù đắp được. Bởi tỷ lệ thương tật của NLĐ từ 81% trở lên mà NLĐ không tham gia BHXH thì không được BHXH chăm lo theo quy định, do vậy cuộc sống của NLĐ sẽ gặp khó khăn chồng chất.
Đây cũng là lời cảnh báo chung cho các DN thuê LĐ lẫn các DN cung ứng LĐ. Hiện nay bên cạnh các DN được cấp phép triển khai dịch vụ cho thuê LĐ, vẫn tồn tại tình trạng nhiều DN hoạt động không phép, hoạt động chui, cung ứng LĐ bất hợp pháp. Riêng Công ty Foster trong thời gian qua đã hợp đồng với 15 DN cung ứng LĐ nhưng khi xảy ra vụ tai nạn trên thì Công ty Foster đã rà soát phát hiện và thanh lý hợp đồng 5 DN do những DN này trong giấy phép không có đăng ký ngành nghề cung cấp LĐ tạm thời hoặc không có giấy phép hoạt động của Sở Lao động - Thương binh và Xã hội.
Bình Dương hiện có hơn 800.000 LĐ, một lượng LĐ đông như vậy liệu còn bao nhiêu DN hợp đồng với những DN cung ứng LĐ “chui” không đóng các chế độ về BHXH, BHYT, BHTN cho NLĐ? Câu hỏi này đang chờ trả lời của các ngành chức năng.
Phó Giám đốc Bảo hiểm xã hội LÊ MINH LÝ: Các ngành liên quan tiến hành kiểm tra để bảo đảm quyền lợi cho NLĐ
Một số DN trong tỉnh Bình Dương thuê LĐ từ các công ty dịch vụ cung ứng LĐ. Đây là một hình thức dịch vụ mà nói một cách nôm na là người sử dụng lao động (NSDLĐ) đi thuê LĐ từ các công ty dịch vụ cung ứng LĐ về làm việc trong khoảng thời gian xác định với các loại công việc cụ thể. Chính vì thế NSDLĐ không phải quản lý số LĐ đang thuê, mà người quản lý LĐ sẽ là các công ty cho thuê. Mọi hoạt động về nhân sự, tiền lương, thưởng, nghỉ phép, đình công (nếu có) và các chế độ chính sách như: BHXH; BHYT, BHTN... đều do phía các công ty dịch vụ cung ứng LĐ đảm trách. Cuối mỗi tháng người sử dụng LĐ chuyển toàn bộ số tiền trên cho công ty dịch vụ cung ứng LĐ theo thỏa thuận đã ký và có trách nhiệm trích nộp BHXH, BHYT, BHTN cho NLĐ theo quy định của pháp luật.
Do trong thỏa thuận đã ký giữa hai bên (NSDLĐ và Công ty Dịch vụ cung ứng LĐ) không ràng buộc rõ về trách nhiệm đóng BHXH, BHYT, BHTN cho NLĐ, nên thực tế hiện nay có một số công ty cung ứng LĐ đã nhận đầy đủ các khoản tiền của NSDLĐ, nhưng không thực hiện việc đóng các khoản BHXH, BHYT, BHTN cho NLĐ, mà trả thẳng vào lương hàng tháng cho NLĐ và đã để lại những hệ lụy thật đau lòng khi NLĐ không may bị ốm đau, tai nạn LĐ, tử tuất... Qua đó, để tránh những thiệt thòi về sau cho NLĐ, BHXH tỉnh Bình Dương đề nghị chủ sử dụng LĐ, chủ các DN… khi thuê mướn LĐ ở các công ty cung ứng LĐ buộc họ phải đóng BHXH, BHYT, BHTN cho NLĐ theo quy định của pháp luật trong giao kết hợp đồng để bảo đảm quyền lợi cho NLĐ. Bên cạnh đó đề nghị ngành LĐ cần thường xuyên, kiểm tra, giám sát việc thực hiện quản lý LĐ, ký kết hợp đồng LĐ ở các công ty dịch vụ cung ứng LĐ.
TƯỜNG VY