Ông Nguyễn Hảo Đức: Nhớ mãi bài học cách mạng đầu đời năm ấy

Cập nhật: 01-09-2015 | 09:10:41

70 năm trôi qua, ông Nguyễn Hảo Đức, cán bộ lão thành cách mạng ở phường Phú Thọ, TP.Thủ Dầu Một đã chứng kiến biết bao thăng trầm của lịch sử dân tộc. Hôm nay đây, ông vui mừng khi lịch sử Thủ Dầu Một - Bình Dương đã sang trang mới, đang trên con đường xây dựng một đô thị văn minh, hiện đại.

Ông Nguyễn Hảo Đức là một trong những số ít cán bộ tiền khởi nghĩa còn sống ở Thủ Dầu Một. Ở cái tuổi 88 đã khiến cơ thể ông mệt mỏi vì chống chọi với bệnh tật nhưng trong tâm trí ông, Cách mạng Tháng Tám, Quốc khánh 2-9 vẫn hừng hực khí thế. Đó là ký ức về một thời hào hùng, một mốc son chói lọi của lịch sử Việt Nam.

Ông Nguyễn Hảo Đức cho biết, ông sinh ra trong thời kỳ đất nước bị thực dân Pháp đô hộ. Cuộc sống người dân ngày càng lầm than, đói khổ. Đến tháng 1-1945, tròn 18 tuổi, thấy ông nhanh nhẹn, gan dạ nên bác sĩ Nguyễn Văn Đối, Tỉnh ủy viên, phụ trách Việt Minh kết nạp ông vào Mặt trận Việt Minh - ở Đội Xích vệ đỏ, chuẩn bị cho Tổng khởi nghĩa Cách mạng Tháng Tám ở tỉnh Thủ Dầu Một. Ông kể, đến tận bây giờ ông vẫn còn nhớ như in bài học đầu tiên về con đường cách mạng mà ông đã được bác sĩ Nguyễn Văn Đối dạy. Nó gồm 5 bước: Điều tra, tuyên truyền, tổ chức, giáo dục và hướng dẫn đấu tranh.

Ông Nguyễn Hảo Đức trò chuyện với phóng viên

Sau khởi nghĩa Nam kỳ (23- 11-1940) thất bại, giặc Pháp đàn áp lực lượng ta dữ dội. Chúng truy bắt những người cộng sản và yêu nước ở các làng, đồn điền cao su. Nhiều người bị bắt và bị giết hại. Mãi đến tháng 3-1943, tổ chức Đảng và phong trào cách mạng ở Thủ Dầu Một mới dần hồi phục. Cũng theo đó, lần lượt các đơn vị vũ trang được tái lập ở các địa phương. Các đơn vị vũ trang tự trang bị vũ khí bằng nhiều cách như lấy từ kho vũ khí của địch, mua hoặc đổi bằng lương thực, tước súng của bọn lính… Giữa năm 1945, phong trào Thanh niên tiền phong (TNTP) ra đời ở Sài Gòn và các tỉnh, thu hút hàng vạn thanh niên vào tổ chức bán vũ trang yêu nước. Ở Thủ Dầu Một, lực lượng TNTP được thành lập vào tháng 5-1945.

Thời kỳ đó, các đơn vị tự vệ, Thanh niên cứu quốc, TNTP trong các làng của huyện Châu Thành (thuộc Thủ Dầu Một) tích cực luyện tập võ thuật, hoạt động tuyên truyền, cổ động biểu dương lực lượng. Đội tự vệ Lò Chén Phú Cường, TNTP Chánh Hiệp, Phú Hòa, Phú Mỹ, Định Hòa… hoạt động rất mạnh mẽ. Có nơi có từ 50 - 100 đội viên. Các đội TNTP tự trang bị vũ khí thô sơ như gươm, mã tấu, gậy tầm vông. Trong cuộc tổng khởi nghĩa Cách mạng Tháng Tám năm 1945, các đơn vị tự vệ, Thanh niên cứu quốc, TNTP trở thành lực lượng vũ trang nòng cốt.

Riêng ông Nguyễn Hảo Đức được giao nhiệm vụ làm công tác vận động quần chúng. Thời kỳ đó, Tỉnh ủy chỉ đạo đẩy mạnh công tác binh vận trong cảnh sát và cộng hòa vệ binh. Kết quả có hàng chục hạ sĩ quan và chỉ huy địch theo ta. Trong số đó nhiều người trở thành nòng cốt điều hành binh sĩ làm theo lời kêu gọi của Việt Minh ủng hộ nhân dân khởi nghĩa giành chính quyền.

Đồng thời đẩy mạnh công tác giáo dục, tuyên truyền cổ động toàn dân khởi nghĩa trên nhiều khu vực, trong đó trọng điểm là Phú Cường. Vì vậy bên cạnh số cán bộ, đảng viên, còn có đông đảo những cán bộ Cứu quốc, Hội truyền bá Quốc ngữ, TNTP làm công tác tuyên truyền. Nội dung tuyên truyền là: Nêu cao khẩu hiệu “Việt Nam hoàn toàn độc lập”, “Chính phủ cộng hòa dân chủ”, “Chính quyền về tay Việt Minh”... Và những tin chiến thắng của Hồng quân Liên Xô và quân Đồng minh, tin thất bại của phát xít Đức, Ý, Nhật... Hình thức hoạt động bao gồm cả tuyên truyền miệng, tổ chức phát loa, dạ hội biểu diễn ca kịch lịch sử, đội múa lân người Việt, người Hoa đi cổ động... Những hoạt động tích cực sôi nổi này được đông đảo nhân dân hưởng ứng, tham gia và trở thành sức mạnh áp đảo việc truyền bá tư tưởng tiêu cực của địch.

Ông Nguyễn Hảo Đức còn nhớ rất rõ: Ngày 23-8-1945, khí thế làm chủ của lực lượng Việt Minh đang lên cao ở các quận lỵ và tỉnh lỵ. Trên các đường chợ, phố chỉ có các đội tự vệ bán vũ trang làm nhiệm vụ duy trì trật tự, không còn cảnh sát. Hội Cứu quốc vận động đồng bào may sắm cờ đỏ sao vàng, làm băng rôn, viết khẩu hiệu và sẵn sàng khởi nghĩa. Đến ngày 24-8-1945, sau khi lệnh khởi nghĩa của Ủy ban Khởi nghĩa của tỉnh lan rộng, lực lượng tiền khởi nghĩa tại chỗ của Phú Cường và các làng phụ cận đã gấp rút xúc tiến công tác phục vụ cho ngày hội lớn của tỉnh vào sáng 25-8. Các đơn vị vũ trang tự vệ của Phú Cường, Phú Hòa, Chánh Hiệp được bố trí canh giữ các vị trí quan trọng, sẵn sàng ngăn không cho địch phá hoại. Và cuộc khởi nghĩa giành chính quyền ở tỉnh Thủ Dầu Một đã hoàn toàn thắng lợi. Từ đây lịch sử chuyển sang một trang mới. Ông Nguyễn Hảo Đức nói: Nhờ mình làm tốt công tác binh vận, vận động quần chúng nên Cách mạng Tháng Tám ở Thủ Dầu Một không đổ máu. Và khí thế ngày 25-8-1945 ở Thủ Dầu Một được khắc trên Bia lưu niệm sự kiện lịch sử ở phường Phú Cường để ghi dấu ngày mà hơn 5 vạn quần chúng nhân dân trong tỉnh rầm rập kéo về Nhà việc Phú Cường dự mít tinh, giành chính quyền. Tại đây, đồng chí Văn Công Khai, Bí thư Tỉnh ủy, kiêm Trưởng ban Khởi nghĩa tỉnh đọc diễn văn, nêu rõ ý nghĩa cuộc nổi dậy giành chính quyền của nhân dân Thủ Dầu Một: “Từ nay xóa bỏ chính quyền do phát xít Nhật đã dựng lên, lập ra chính quyền của giai cấp công nông”...

Sau khi Pháp tái chiếm Thủ Dầu Một, ông Nguyễn Hảo Đức tham gia Chi đội 1 - Giải phóng quân Nam bộ của tỉnh Thủ Dầu Một. Đây là một tổ chức vũ trang cách mạng đầu tiên ở miền Đông Nam bộ do Đảng tổ chức xây dựng sau Cách mạng Tháng Tám năm 1945, là đơn vị vũ trang tập trung được thành lập sớm ở Nam bộ. Chi đội 1 ra đời có ý nghĩa to lớn, đánh dấu bước trưởng thành quan trọng của các đơn vị vũ trang được tổ chức chặt chẽ, thống nhất dưới sự lãnh đạo của Đảng. Chi đội 1 không những đáp ứng nhiệm vụ chiến đấu tại địa phương mà còn thúc đẩy, hỗ trợ cho lực lượng dân quân, du kích ngày càng phát triển, tạo thành sức mạnh tổng hợp của lực lượng ba thứ quân, đánh địch trên khắp địa bàn tỉnh. Bản thân Chi đội 1 là hình ảnh thu nhỏ của khối đoàn kết dân tộc, đoàn kết tôn giáo, đủ cả Bắc - Trung- Nam, các thành phần từ công nhân, nông dân, học sinh, sinh viên, viên chức, người Hoa… Ông tham gia cách mạng đến năm 1954 thì tập kết ra Bắc. Sau ngày đất nước giải phóng, ông Nguyễn Hảo Đức mới được điều trở về Nam kiến thiết, xây dựng quê hương.

Không chỉ có công lớn trong những năm tháng kháng chiến chống Pháp, ông Nguyễn Hảo Đức còn được người dân phường Phú Thọ tin yêu khi hết lòng xây dựng quê hương. Ông kể: “65 tuổi tôi mới được về hưu. Chưa được nghỉ ngơi thì chính quyền địa phương vận động tôi làm Chủ tịch Hội Cựu chiến binh xã để củng cố lại phong trào. Tôi thấy mình vẫn còn có sức khỏe nên tích cực tham gia”. 75 tuổi ông mới chính thức được nghỉ ngơi. Thời kỳ đó, dân trí cũng còn thấp nên hễ gặp chuyện gì người dân cũng tìm đến ông nhờ giúp đỡ. Với bản chất “bộ đội Cụ Hồ”, ông sẵn sàng giúp đỡ mọi người từ chuyện viết một lá đơn, đến chuyện... cái khó đó phải gặp ai, giải quyết ra sao. Nhờ vậy, lòng dân cũng ổn định, địa phương ngày càng phát triển.

THU THẢO

Tin bài cùng chủ đề

>>Xem thêm

Chia sẻ bài viết

Ông Nguyễn Hảo Đức: Nhớ mãi bài học cách mạng đầu đời năm ấy

Tin bài cùng chủ đề

TIÊU ĐIỂM

XEM NHIỀU