Thông thường bệnh sốt xuất huyết (SXH) xảy ra quanh năm, tỷ lệ bệnh lên cao điểm vào khoảng tháng 6 - 10 và giảm dần vào các tháng cuối năm. Bệnh thường gặp ở những nơi đông dân cư, vệ sinh môi trường kém, đối tượng mắc bệnh thường là trẻ em trong lứa tuổi từ 2 - 9, đặc biệt là những trẻ khỏe mạnh và bụ bẫm có khuynh hướng diễn tiến nặng, dễ rơi vào sốc. SXH Dengue được đặc trưng bởi hiện tượng thất thoát huyết tương dẫn đến sốc giảm thể tích và rối loạn đông máu gây ra xuất huyết dễ đưa đến tử vong nếu không kịp thời phát hiện sớm và điều trị đúng. Cho nên phụ huynh cần nhận biết sớm trẻ có nguy cơ bị sốt xuất huyết và biết được khi nào thì cho trẻ nhập viện ngay để điều trị kịp thời.
Các dấu hiệu cho biết trẻ bị SXH: Trẻ sốt cao đột ngột, liên tục từ 2 đến 7 ngày. Trẻ có các biểu hiện của xuất huyết dưới da như xuất hiện những chấm, nốt hay mảng xuất huyết thường ở mặt trước 2 cẳng chân, mặt trong 2 cánh tay, bụng, đùi, hay vết bầm tím quanh nơi tiêm chích; hoặc xuất huyết niêm mạc như bị chảy máu mũi hay chảy máu chân răng hoặc trẻ bị nôn ra máu hay đi ngoài phân đen, tiểu ra máu. Trường hợp nặng (trụy mạch) thường xảy ra vào ngày thứ 3 đến ngày thứ 6 của bệnh, trẻ có biểu hiện li bì, hay vật vã, tay chân lạnh ẩm.
Khi trẻ có những biểu hiện sau thì nên cho trẻ nhập viện ngay: Trẻ li bì, hay kích thích vật vã, tay chân lạnh ẩm. Nôn ói nhiều. Có biểu hiện của xuất huyết: chảy máu mũi, lợi; có chấm, nốt, hay mảng xuất huyết; nôn ra máu; đi ngoài phân đen; tiểu ra máu. Đau bụng (nghi ngờ có xuất huyết nội).
Biện pháp phòng ngừa chủ yếu cho trẻ là: Ngủ mùng vào ban ngày, hun khói, dùng nhang đuổi muỗi hay thoa chế phẩm lên mặt da để ngăn cản muỗi đốt. Dọn dẹp các nơi bùn lầy nước đọng xung quanh nhà cũng như trong nhà, thu dọn các vật chứa nước cặn, thông thương cống rãnh, nhà cửa thoáng sạch, thả cá diệt lăng quăng...
SXH Dengue là bệnh thường gặp ở Việt Nam, dễ dẫn đến tử vong, hiện chưa có thuốc điều trị đặc hiệu cũng như thuốc phòng ngừa. Rất cần sự hợp tác từ các gia đình để bảo vệ sức khỏe của trẻ trước dịch sốt xuất huyết Dengue.
Điều dưỡng VŨ THỊ TÚY ĐỊNH (BV NHI ĐỒNG 2, TP.HCM)