Năm 2016 được các nhà khoa học xác định là kỳ El Nino mạnh nhất kể từ năm 1998. Thông thường, không khi ấm lên tại phía đông Thái Bình Dương gây nên tình trạng bốc hơi nước liên tục tại bờ tây Nam Mỹ, tạo ra thời tiết khô hạn tại Australia và khu vực Đông Nam Á. Đối với tỉnh Bình Dương, ngay từ đầu năm 2016, địa phương đã có kế hoạch chủ động ứng phó với tình hình khô hạn.
Do ảnh hưởng của hiện tượng El Nino, năm nay dự báo thời tiết khô hạn sẽ diễn ra gay gắt và trên diện rộng tại tỉnh Bình Dương. Trong ảnh: Hồ thủy lợi Phước Hòa. Ảnh: PHÙNG HIẾU
Mực nước các hồ đang ở mức thấp
Hiện toàn tỉnh có 43 công trình thủy lợi phục vụ tưới tiêu, trong đó cấp tỉnh có 11 công trình. Theo kế hoạch, diện tích tưới năm 2016 trên địa bàn tỉnh là 16.600 ha. Diện tích này bao gồm dân tự tưới (biện pháp phi công trình) và tưới bằng công trình thủy lợi. Trong đó, nước tưới cho vụ lúa đông - xuân 2.495 ha, lúa hè - thu 1.755 ha, lúa mùa 3.600 ha, rau màu và đậu các loại 6.050 ha, cây công nghiệp và cây ăn quả là 2.700 ha.
Lãnh đạo Chi cục Thủy lợi tỉnh cho biết, theo kế hoạch, năm 2016, diện tích tưới bằng công trình thủy lợi là 9.935,6 ha. Đợt kiểm tra mực nước của chi cục vừa qua cho thấy, hồ Cần Nôm (huyện Dầu Tiếng) có mực nước 14,8m, tích đủ 100% lượng nước theo thiết kế; hồ Đá Bàn (huyện Bắc Tân Uyên) mực nước 36,62m, đạt 100%; hồ Dốc Nhàn (huyện Bắc Tân Uyên) mực nước đạt 25,4m, bằng 92,1%; hồ Suối Giai (tỉnh Bình Phước) mực nước 62m, đạt 100%; hồ Từ Vân 1, Từ Vân 2 (huyện Bàu Bàng) đạt trên 95% dung tích nước thiết kế. Riêng hồ Từ Vân 1 và 2 hiện không còn phục vụ tưới sản xuất nông nghiệp, chuyển qua nhiệm vụ tiêu thoát nước cho Khu công nghiệp Bàu Bàng.
Theo Chi cục Thủy lợi tỉnh, qua công tác vận hành, điều tiết nước tưới những năm qua, cùng với dự báo về hiện tượng El Nino cho thấy, hồ Dốc Nhàn chỉ đủ tưới nước vụ đông - xuân, không có khả năng tưới vụ hè - thu. Đối với hồ Đá Bàn, diện tích tưới vụ hè - thu có khả năng bị thu hẹp. Chi cục đã yêu cầu các đơn vị quản lý, khai thác công trình cần theo dõi nắm chắc tình hình nguồn nước tưới, vận hành tưới tiết kiệm, tránh lãng phí nước. Trường hợp nguồn nước không đủ tưới, các đơn vị phải phối hợp với chính quyền địa phương thông báo sớm cho người dân biết để chủ động sản xuất, tránh thiệt hại.
Trong khi đó, hệ thống hồ quốc gia hiện nay vẫn chưa trữ đủ lượng nước thiết kế. Đợt kiểm tra lượng nước các hồ gần đây cho thấy, hồ Dầu Tiếng có gần 1.268,32 triệu m3, bằng 80,27% dung tích thiết kế; hồ Trị An mực nước mới bằng 57,78% dung tích thiết kế; hồ Thác Mơ lượng nước là 885,16 triệu m3… Với tình hình diễn biến phức tạp của thời tiết trong thời gian qua, dự báo trong thời gian tới, hiện tượng El Nino tiếp tục ảnh hưởng đến nước ta; lượng mưa tại Bình Dương sẽ không đáng kể, kèm theo thời tiết nắng nóng kéo dài tới tháng 4-2016.
Bảo đảm không để thiếu nước
Theo dự báo, nguồn nước mặt và nước ngầm trong cả nước nói chung, tại Bình Dương nói riêng tới đây có khả năng suy giảm, ảnh hưởng đến nguồn nước sinh hoạt và sản xuất của người dân. Trong khi đó, tình hình khô hạn có khả năng diễn ra trên diện rộng và kéo dài, nguồn nước sông suối bị cạn kiệt…
Để chủ động phòng chống khô hạn và hạn chế những thiệt hại do nắng hạn gây ra, Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn đã lập kế hoạch phối hợp với các địa phương, đơn vị tổ chức kiểm tra thực tế tình hình khô hạn, tập trung vào các nội dung: diễn biến hạn hán, tình hình các nguồn nước tưới, nước sinh hoạt hiện nay và khả năng cung cấp trong thời gian tới; tình hình sử dụng nước tưới cho sản xuất, nước sinh hoạt của người dân; việc thực hiện các tiêu chuẩn quốc gia về quy trình quản lý, vận hành công trình thủy lợi, cùng với đó là các biện pháp dự phòng đối phó với mùa khô năm nay.
Ông Nguyễn Khánh Trường, Chi cục trưởng Chi cục Thủy lợi tỉnh cho biết, đơn vị sẽ tiếp tục theo dõi, cập nhật thông tin về tình hình khí tượng thủy văn, mực nước các hồ chứa quốc gia, hồ chứa của tỉnh; bên cạnh đó theo dõi tình hình triều cường, xâm nhập mặn trên sông Sài Gòn để tham mưu báo cáo với lãnh đạo tỉnh. Chi cục cũng sẽ kiểm tra, sửa chữa kịp thời hư hỏng ở các công trình thủy lợi nhằm bảo đảm việc tưới, tiêu nước cho sản xuất nông nghiệp; thực hiện nghiêm túc các quy định về quản lý khai thác công trình thủy lợi, công trình phòng chống thiên tai. Riêng trong tháng 3, chi cục sẽ có 3 đợt kiểm tra công tác phòng chống hạn tại các huyện Bắc Tân Uyên, Phú Giáo và Dầu Tiếng để công tác phòng chống khô hạn chủ động và hiệu quả hơn.
Cũng theo ông Trường, các hộ nông dân trong tỉnh nên thường xuyên cập nhật tình hình thời tiết qua các kênh thông tin đại chúng để điều chỉnh kế hoạch sản xuất cho phù hợp, tránh bị thiệt hại vào mùa khô. Ngoài ra, bà con nông dân sử dụng nguồn nước sinh hoạt nên bảo đảm khoa học, hợp lý, tiết kiệm để dự trữ nguồn nước sinh hoạt vào cao điểm mùa khô năm 2016.
PHÙNG HIẾU