Lưu ý tương tác giữa thuốc và thực phẩm

Một số thức ăn có thể làm tăng tác dụng phụ hoặc làm giảm tác dụng điều trị của thuốc. Các tương tác giữa thuốc và thức ăn thường được chỉ rõ trong tờ hướng dẫn dùng thuốc. Vì thế cần chú ý phải đọc kỹ hướng dẫn dùng thuốc để tránh mọi tương tác bất lợi có thể xảy ra.

Một số ví dụ về tương tác thuốc và thức ăn:

1. Dịch ép quả bưởi có thể làm tăng đáng kể sự hấp thu của thuốc trong cơ thể. Có hai nhóm thuốc đặc biệt lưu ý là: Các thuốc dùng để hạ cholesterol trong máu: simvastatine và atorvastatine. Nước bưởi khi dùng chung với simvastatine (hoặc atorvastatine) có thể làm tăng sự hấp thu của thuốc lên gấp 15 lần và gây tác dụng phụ nghiêm trọng ở cơ.

  Tránh dùng nước trái cây chung với thuốc điều trịCác thuốc suy giảm miễn dịch dùng để chống thải ghép (tacrolimus, ciclosporine...): khi dùng chung với nước bưởi thường xuyên sẽ gây độc hại cho thận. Cần khuyến cáo bệnh nhân tránh dùng nước bưởi trong vòng hai giờ sau khi dùng các thuốc này và nên chỉ uống ít hơn 250ml nước bưởi mỗi ngày. Ngược lại, cũng nên biết rằng nước táo và nước cam không gây tương tác với thuốc.

2. Các thức ăn giàu Vitamin K (su, bắp cải xanh, rau màu xanh đậm, trái bơ, rau ngò, rau diếp...). Cần ăn rất ít các thức ăn này khi đang dùng các thuốc chống đông bằng đường uống (mục đích chống đông máu). Các thức ăn này làm giảm tác dụng điều trị của thuốc vì vậy nguy cơ tạo huyết khối tăng (tạo cục máu đông trong lòng mạch). Vì vậy, trong thời gian dùng thuốc chống đông đường uống, nên bớt ăn một suất rau của ngày và không nên thay đổi đột ngột thói quen ăn uống hàng ngày (như ăn nhiều lên hoặc ăn giảm đi các loại thức ăn quen dùng).

3. Các trái cây họ cam, quýt như chanh, bưởi, cam: xếp theo thứ tự giảm dần về độ chua. Tránh dùng chung các trái cây họ cam, quýt với các thuốc kháng viêm hoặc aspirine, do làm nặng thêm hoặc gây bỏng rát dạ dày hoặc tăng lượng acid dạ dày. Nên uống thuốc kháng viêm trong bữa ăn để trộn lẫn với thức ăn làm giảm tác dụng phụ trên dạ dày.

4. Rượu, tuyệt đối tránh dùng đối với tất cả các thuốc có tác dụng trên thần kinh làm giảm độ tập trung cảnh giác như: các thuốc an thần (thuốc giảm lo âu nhóm benzodiazepine), thuốc giảm đau hoặc giảm ho có chứa codeine hoặc tramadol, thuốc thần kinh, thuốc chống trầm cảm và các thuốc chống kháng histamine chống dị ứng kinh điển. Khi dùng đồng thời với các thuốc này, rượu có thể gây buồn ngủ và làm giảm các phản xạ, gây nguy hiểm đặc biệt khi điều khiển các phương tiện giao thông hoặc máy móc. Ngoài ra, khi dùng rượu chung với thuốc kháng viêm non-steroid hoặc aspirine có thể gây bỏng rát dạ dày hoặc tăng tiết acid dạ dày.

5. Cà phê cần tránh dùng khi đang dùng thuốc kháng sinh nhóm Quinolone như: enoxacine, ciprofloxacine và norfloxacine hoặc thuốc theophylline (thuốc trị hen suyễn có cùng tác dụng giống cafeine). Các kháng sinh này ngăn cản thải trừ cafeine và vì thế có thể gây quá liều cafeine, dẫn đến tình trạng thích thích, hồi hộp, run rẩy, toát mồ hôi thậm chí gây ảo giác. Đối với theophylline, cafeine sẽ làm tăng tác dụng phụ của theophylline. Vì thế cần tránh dùng mọi thức ăn, đồ uống như: cà phê, trà, hoặc nước giải khát có chứa cafeine trong suốt thời gian dùng thuốc kháng sinh trên hoặc đang điều trị hen bằng thuốc theophylline.

6. Cam thảo, phần rễ gây tăng huyết áp. Nên giảm hoặc tốt hơn là nên tránh dùng cam thảo (kẹo hoặc thức uống có cam thảo) khi bị cao huyết áp.

ThS - DS Nguyễn Thị Thu Ba

(Trưởng Bộ phận Dược, Bệnh viện Hoàn Mỹ)

• Tiêm vắc xin uốn ván - bạch hầu cho trẻ (13/12)
• Phẫu thuật 704 người bệnh sứt môi, hở hàm ếch (13/12)
• Sàng lọc trước sinh và sơ sinh: Phát hiện sớm dị tật bẩm sinh, can thiệp kịp thời (13/12)
• Ngủ điều độ giúp giảm gần 30% nguy cơ mắc các bệnh tim mạch (12/12)
• Gần 320 sản phẩm thuốc, vaccine và sinh phẩm y tế được cấp mới, gia hạn lưu hành (11/12)
• Bệnh về thần kinh - Gánh nặng sức khỏe toàn cầu vượt qua bệnh tim (10/12)
• Chữa bệnh bằng nước ion kiềm khiến tế bào gan bị hủy hoại (09/12)
• Tuyên truyền phòng, chống bệnh sởi cho học sinh (09/12)