Bầu cử Mỹ qua các con số

Chỉ còn hai ngày nữa bầu cử tổng thống Mỹ sẽ chính thức diễn ra. Chiến dịch tranh cử năm nay lạp kỷ lục về số tiền quyên góp và tỷ lệ cử tri đi bỏ phiếu sớm, trong đó có vợ chồng Tổng thống Obama.

Dưới đây là các số liệu liên quan đến quá trình bầu cử tổng thống Mỹ năm 2012.

Thời gian

Bầu cử diễn ra ngày 6-11, bắt đầu theo các giờ khác nhau tại từng bang. Thông thường kết quả chung cuộc sẽ xuất hiện trong khoảng thời gian từ 3h đến 7 h GMT ngày 7-11 (các giờ trong bài đều là giờ GMT). Tuy nhiên trong một cuộc đua sít sao như năm nay, kết quả có thể đến muộn hơn nhiều, như từng xảy ra năm 2000.

  Hai ứng cử viên tổng thống Mỹ Mitt Romney (trái) và Barack Obama. Bang kết thúc việc bỏ phiếu sớm nhất là Kentucky và Indiana, vào lúc 23h ngày thứ ba; bang muộn nhất là Alaska, vào lúc 5h thứ tư. Việc bỏ phiếu sớm và bỏi phiếu vắng mặt đã bắt đầu từ một tháng trước đây. Vợ chồng tổng thống Obama cũng đi bỏ phiếu sớm và kêu gọi cử tri làm như họ.

Số lượng cử tri đi bầu cử sớm năm nay được cho là đạt mức kỷ lục, đến 40%, theo số liệu của Ủy ban bầu cử Mỹ.

Cách thức

Cử tri Mỹ bỏ phiếu phổ thông ở các bang. Tuy nhiên cử tri đoàn mới quyết định ai sẽ là tổng thống. Mỗi bang được một số phiếu dựa trên dân số. Tổng số phiếu cử tri đoàn của cả nước Mỹ là 538. Ứng cử viên nào có được 270 phiếu cử tri đoàn, hoặc hơn, sẽ trở thành tổng thống.

Nhiều bang, chủ yếu là ở bờ đông và bờ tây nước Mỹ, đã thể hiện rõ sẽ dành phiếu cử tri đoàn của họ cho ứng viên Cộng hòa hay Dân chủ. Một số bang, chủ yếu ở trung tây và Florida, vẫn chưa ngã ngũ và vì thế trở thành chiến trường khốc liệt của sự tranh phiếu giữa hai ứng viên chủ chốt.

Về lý thuyết, các cử tri đoàn chính thức bỏ phiếu chọn ra tổng thống Mỹ vào ngày 17-12.

Ứng viên

Hai ứng cử viên chủ chốt của cuộc đua vào Nhà Trắng năm nay là đương kim tổng thống Barack Obama, 51 tuổi, đảng Dân chủ; và cựu thống đốc bang Masachussette Mitt Romney, 65 tuổi, đảng Cộng hòa.

Ứng viên phó tổng thống phe Dân chủ là Joe Biden, hiện là phó tổng thống Mỹ. Phía bên kia là chủ tịch ủy ban ngân sách Hạ viện Mỹ Paul Ryan.

Còn bốn ứng viên của các đảng phái khác, nhưng cơ hội chiến thắng của họ hầu như không có.

Tranh cử

Obama và Romney đều đã nhận được sự đề cử ra tranh đua từ đảng của họ tại các đại hội. Cả hai đã chi đậm tiền quyên được cho việc quảng cáo, đặc biệt là tại các bang chiến trường. Obama chi 306 triệu USD tiền quảng cáo trong khi Romney chi 145 triệu.

Nhóm của Obama quyên được 632 triệu USD, trong khi phía bên kia chỉ quyên được 389 triệu, tính đến ngày 31-10, theo thống kê của CNN. Tuy nhiên, theo số liệu mới công bố của Ủy ban bầu cử Mỹ, tổng số tiền quyên góp trong chiến dịch vận động tranh cử tổng thống năm nay lên đến 2 tỷ USD, lập kỷ lục trong lịch sử.

Obama tranh cử với khẩu hiệu "thêm bốn năm nữa", "tiến lên", nhấn mạnh vào các thành tích về an ninh và đối ngoại và cả kinh tế bất chấp tình trạng khủng hoảng hiện nay. Obama bảo vệ kế hoạch về bảo hiểm y tế mang tên "Obamacare", được cho là quan tâm đến lợi ích của số đông. Tổng thống cũng tập trung đề cao quan điểm bảo vệ và phục vụ tầng lớp trung lưu chiếm số đông trong dân chúng Mỹ.

Để lấy lòng cử tri, chiến lược của Obama là tăng phúc lợi.

Chiến dịch của Obama gặp khó khăn do tình trạng kinh tế ì ạch, tỷ lệ thất nghiệp cao và vụ tấn công ngày 11-9 ở Benghazi, Libya khiến đại sứ và ba nhân viên Mỹ chết. Nhiều cử tri cũng mất lòng tin bởi Obam cam kết nhiều điều khi lên nắm quyền nhưng chưa thực hiện được hết.

Romney nhấn mạnh vào khả năng điều hành kinh tế, bởi ông có kinh nghiệm từ khu vực kinh doanh tư nhân và một nhiệm kỳ làm thống đốc bang. Về đối ngoại, Romney chỉ trích Trung Quốc không công bằng trong thương mạị. Romney đưa ra chính sách cứng rắn hơn so với chính phủ đuơng nhiệm trong các vấn đề như Iran và Syria

Để lấy lòng cử tri, chiến lược của ông Romney là cắt giảm thuế và tạo việc làm.

Khó khăn trong chiến dịch tranh cử của Romney là một số cử tri chưa muốn thay đổi, họ muốn để Obama có thêm thời gian tiếp tục thực hiện các chương trình đã vạch ra. Số khác thì nghi ngại bởi những điều ông này phát biểu trong chiến dịch tranh cử trong nội bộ đảng có lúc khác so với trong chiến dịch tranh cử tổng thống, hoặc bị nghi ngờ chỉ giảm thuế cho nhà giàu.

Thắng cử

Ứng viên nào có được 270 phiếu cử tri đoàn hoặc hơn sẽ trở thành tổng thống Mỹ tiếp theo. Tuy nhiên nếu xảy ra tình huống hòa, tức là mỗi ứng viên đều được 269 phiếu, dù điều này rất hiếm khi xảy ra thì Hạ viện sẽ bỏ phiếu bầu tổng thống và thượng viện bầu Phó tổng thống.

• Tình bạn ngày càng khăng khít giữa ông Trump và Elon Musk (23/11)