Bệnh võng mạc tiểu đường

Bệnh lý võng mạc mắt trên người bệnh tiểu đường là một trong những nguyên nhân chính gây mù lòa. Người bị tiểu đường cũng thường giảm chức năng thị giác. Bác sĩ Nguyễn Thị Bạch Tuyết, Giám đốc Trung tâm Truyền thông giáo dục sức khỏe tỉnh đã nói về bệnh này cũng như cách đề phòng.

- Bệnh về mắt ở người bị tiểu đường là gì và triệu chứng như thế nào, thưa bác sĩ?

- Bệnh tiểu đường có hai týp: lệ thuộc insuline và không lệ thuộc insuline. Cả 2 týp này đều gây biến chứng ở võng mạc mắt như nhau. Những người mắc bệnh tiểu đường từ 5 năm trở lên, đa số đều có xuất hiện tổn thương ở võng mạc. Những tổn thương này nếu không được phát hiện sớm, điều trị kịp thời chu đáo sẽ tiến triển rất nhanh gây mờ mắt và cuối cùng dẫn đến mù lòa. Nguyên nhân gây ra mờ mắt và mù mắt ở bệnh võng mạc tiểu đường là do rối loạn tuần hoàn võng mạc dẫn đến phù võng mạc, xuất huyết võng mạc, tiết dịch trong võng mạc và xuất huyết trong mắt. Biểu hiện của bệnh tùy theo số lượng nhiều hay ít các mạch máu bị dãn ra mà chất dịch, máu, mỡ thoát ra khỏi mạch máu gây phù võng mạc nặng hay nhẹ và tùy theo có phù ở vùng hoàng điểm hay không mà mắt có biểu hiện bị mờ hay chưa bị mờ. Như vậy cần lưu ý là trong giai đoạn này, bệnh đã có tổn thương ở võng mạc dù cho mắt có biểu hiện mờ hay không. Ở giai đoạn muộn hơn có những mạch máu mới, bất thường, mọc ra trên bề mặt võng mạc (gọi là tân mạch). Chúng rất dễ bị vỡ và có thể gây chảy máu trong mắt và làm cho bệnh nhân bị mờ mắt đột ngột. Điều này nói lên tầm quan trọng của việc đi khám mắt đều đặn của người bệnh tiểu đường.

Khám mắt tại Bệnh viện Đa khoa tỉnh. Ảnh: Q.NHƯ

- Làm thế nào để phát hiện bệnh sớm và điều trị?

- Trong giai đoạn sớm của bệnh có khi bệnh nhân chưa nhìn mờ hoặc nhìn mờ ít nhưng đã có những tổn thương ở võng mạc. Do đó khi bị tiểu đường người bệnh nên đi khám mắt định kỳ theo hướng dẫn của bác sĩ chuyên khoa đáy mắt. Thầy thuốc sẽ soi đáy mắt, chụp hình màu võng mạc, chụp hình võng mạc có chích thuốc cản quang nhằm phát hiện sớm các tổn thương trên võng mạc và sẽ quyết định có điều trị bằng tia laser hay không.

- Cách điều trị và phòng ngừa bệnh, thưa bác sĩ?

- Bệnh võng mạc tiểu đường có khả năng điều trị được bằng những cách sau. Điều trị bằng tia laser: Mục đích là làm chậm lại sự tiến triển nặng hơn của bệnh, do đó giúp cho bệnh nhân giữ được thị lực còn lại lâu hơn. Khi hoàng điểm bị phù, laser được dùng để bịt kín những mạch máu bị dãn ra. Khi có những vùng võng mạc bị thiếu nuôi dưỡng do bị tắt mạch máu, laser được dùng để ngăn ngừa sự mọc ra của những mạch máu bất thường.

Điều trị bằng thuốc nhằm tăng cường oxy đến nuôi dưỡng võng mạc và tạo thuận lợi cho sự tan máu ở võng mạc như: Tanakan, Duxil… Điều trị bằng phẫu thuật là khi những mạch máu bất thường ở võng mạc có thể bị vỡ ra gây chảy máu trong mắt hoặc có biến chứng bong võng mạc cần phải can thiệp bằng phẫu thuật.

Để phòng ngừa và ngăn chặn mù lòa của bệnh võng mạc tiểu đường cần sự phối hợp đồng bộ giữa thầy thuốc nội tiết chuyên khoa về tiểu đường, thầy thuốc chuyên khoa đáy mắt và người bệnh tiểu đường tuân thủ sự hướng dẫn theo dõi bệnh của thầy thuốc. Ở những người bệnh tiểu đường từ 5 năm trở lên ngoài việc luôn giữ cho đường huyết trong máu thật ổn định ở mức cho phép thì cần phải khám đáy mắt định kỳ hoặc khám theo lời dặn của thầy thuốc khi đã có dấu hiệu bệnh võng mạc tiểu đường. Bên cạnh đó, người mắc bệnh tiểu đường thường kèm theo bệnh lý khác như cao huyết áp, suy thận thì càng phải điều trị ổn định các bệnh này vì chúng làm cho bệnh võng mạc tiểu đường càng nặng thêm.

Việc người bệnh tiểu đường chấp nhận và sống chung với bệnh tiểu đường, hợp tác tốt với các thầy thuốc chuyên khoa liên quan đến bệnh là yếu quan trọng nhất để hạn chế tối đa cũng như chậm tiến triển nặng lên của các biến chứng trong đó có bệnh võng mạc tiểu đường. Người bệnh đừng chờ đợi mắt mờ mới đi khám mắt, hãy khám mắt định kỳ theo hẹn của bác sĩ và tuân thủ điều trị ở giai đoạn sớm thì càng có nhiều cơ hội phòng ngừa mù lòa.

QUỲNH NHƯ (thực hiện)

• Tổ chức Y tế Thế giới duy trì cảnh báo cao nhất về dịch đậu mùa khỉ (23/11)
• Đề xuất các nguồn kinh phí hoạt động công tác xã hội trong bệnh viện (22/11)
• Đông đảo sinh viên tham gia hiến máu tình nguyện (22/11)
• Quốc hội thông qua Luật Dược sửa đổi với 7 nhóm điểm mới cơ bản (21/11)
• Sử dụng thuốc lá gây ra hơn 104.000 ca tử vong mỗi năm tại Việt Nam (21/11)
• Quan tâm chế độ dinh dưỡng cho trẻ có hoàn cảnh khó khăn (21/11)
• 100% cơ sở khám, chữa bệnh thanh toán không dùng tiền mặt (21/11)
• Tư vấn chăm sóc, phục hồi sau phẫu thuật (21/11)