Bolivia: Thắng lợi của ông Luis Arce

Các phong trào quần chúng tại Bolivia đã mang lại bài học cho Mỹ Latin nói riêng và thế giới nói chung. Chiến thắng vang dội của Phong trào hướng tới chủ nghĩa xã hội (MAS) đã gạt bỏ mọi nghi ngờ và cho thấy rõ ý nguyện của đa số người dân quốc gia Nam Mỹ này.

Chiến thắng của ông Luis Arce ngay trong vòng 1 của cuộc bầu cử tổng thống ngày 18-10 vừa qua đã gây bất ngờ cho các thành viên của MAS và kết quả chính thức vừa được công bố, với tỷ lệ ủng hộ phong trào cánh tả này lên tới 55,1%, đã khẳng định thất bại của chính sách "phiếu bầu chiến thuật" chống lại lực lượng theo khuynh hướng tiến bộ này.

Trong suốt 1 năm tạm quyền của bà Jeanine Ánez, MAS đã hiểu được giai đoạn lịch sử mới, rà soát lại những sai lầm của tổ chức và tạo dựng được những hình ảnh mới về vai trò lãnh đạo của mình. Tuy nhiên, theo nhiều dự báo, giai đoạn cầm quyền sắp tới của MAS sẽ không dễ dàng khi mà nền kinh tế Bolivia chứa đựng nhiều yếu tố phức tạp.

Chiến thắng của ông Luis Arce Catacora được đánh giá là vô cùng quan trọng với đất nước Bolivia hiện tại.

Một trong những hành động gây sức ép của phe hữu khuynh tạm quyền và đồng minh là liên tục trì hoãn bầu cử, mà nó chỉ có thể thực hiện được nhờ những cuộc vận động liên tục đối với các cộng đồng thổ dân, cũng như sự cương quyết của giới lãnh đạo MAS và các nghị sĩ - phong trào cánh tả này hiện vẫn nắm đa số ghế tại 2 viện của quốc hội để tránh việc chính phủ lâm thời kéo dài thời gian tại vị.

Cho dù dịch bệnh COVID-19 vẫn đang diễn biến phức tạp do sự yếu kém của chính phủ lâm thời trong việc điều hành công tác phòng chống dịch, chỉ trong ít tháng đã gây ra hàng loạt vụ bê bối tham nhũng, người dân Bolivia vẫn đi bỏ phiếu với tỷ lệ cao kỷ lục. Đây là một trong những yếu tố tiên quyết dẫn tới thắng lợi ngay tai vòng 1 của liên danh ứng cử viên Luis Arce - David Choquehuanca, giúp liên danh này tránh đưc một cuộc đua đầy bất trắc tại vòng 2.

Chuỗi truyền thông Unitel, kênh truyền hình phổ biến nhất và được theo dõi sát sao nhất trong đêm bầu cử, liên tục trì hoãn việc công bố kết quả bầu cử với lời hứa hẹn duy nhất rằng kết quả thăm dò của Hãng Ciesmori sẽ được công bố. Và kết quả đó gây bất ngờ giống như một quả bom thình lình phát nổ, vì ngay cả những người lạc quan nhất trong chiến dịch của MAS cũng không tưởng tượng ra được: Ông Luis Arce Catacora đạt được đa số phiếu tuyệt đối, trên 50% số phiếu ủng hộ và đắc cử mà không phải bước vào vòng 2 như dự đoán trong tất cả các cuộc thăm dò trước bầu cử. Cựu Tổng thống Carlos Mesa tụt lại sau tới hơn 20 điểm phần trăm. Trước đó, mức trần của số phiếu ủng hộ ông Arce được đánh giá chỉ rơi vào không quá 40%.

MAS đang chuẩn bị trở lại Cung điện Cháy (Phủ Tổng thống Bolivia). Kết quả này cho thấy ngay cả nếu phe hữu khuynh có thống nhất được tất cả các phiếu bầu cho một ứng cử viên duy nhất - kịch bản mà họ chờ đợi - thì điều này cũng không đủ để ngăn cản bước đi của MAS. Việc Tổng thống tạm quyền Jeanine Ánez nhanh chóng thừa nhận chiến thắng của MAS và chúc mừng ông Arce rõ ràng đã tránh được tình trạng bất ổn, do sự chậm trễ trong việc kiểm phiếu trước đó gây ra, sau một cuộc bầu cử được tiến hành với mọi quy chuẩn về phòng chống đại dịch.

Ngoài ra, MAS vẫn duy trì được thế đa số trong quốc hội. Tại thủ đô La Paz, phong trào này đạt tỷ lệ ủng hộ lên tới 65%, so với 32% của phe hữu khuynh và cũng đạt tỷ lệ đáng kể 35% tại Santa Cruz, "thủ phủ" của giới tài phiệt và "thành trì" của Luis Fernando Camacho - thủ lĩnh của các cuộc biểu tình bạo động hồi tháng 11-2019 mà cùng với cuộc nổi loạn của giới cảnh sát và tuyên bố phản bội của giới quân đội đã lật đổ nhà lãnh đạo lịch sử của MAS và tổng thống khi đó Evo Morales, khiến ông này phải tị nạn tại Argentina.

Chiến thắng của MAS có ý nghĩa quan trọng với đất nước Bolivia xinh đẹp. Một lần nữa khối đoàn kết của các thành phần yếm thế đã đánh bại mưu đồ đen tối của những thế lực lắm tiền nhiều của. Cho dù có bàn tay người Mỹ chỉ đạo buộc Tổng thống lâm thời Ánez và ứng cử viên "nhẹ ký" Tuto Quiroga phải từ bỏ cuộc đua để tập trung phiếu bầu nhưng phe hữu khuynh vẫn bị chia rẽ giữa 2 ứng viên chủ yếu còn lại là Carlos Mesa và Luis Fernando Camacho. Điều này càng nhấn mạnh một điều rằng trong thời khắc gian khó và chia rẽ, sự đoàn kết của khối quần chúng, cho dù vẫn còn một số mâu thuẫn, là yếu tố tiên quyết mang lại thắng lợi.

Toàn thể lực lượng tiến bộ Mỹ Latin và Caribe đã theo sát tiến trình bầu cử tại Bolivia với tâm trạng tràn đầy hy vọng và cuối cùng cũng được tận hưởng cảm giác nhẹ nhõm và vui mừng trước khả năng củng cố khối các quốc gia gồm Mexico, Venezuela, Argentina, Cuba, Nicaragua và một vài đảo quốc Caribe đang theo đuổi con đường bảo vệ mục tiêu hội nhập, tự chủ và đoàn kết giữa các dân tộc.

Ông Luis Arce, trong vai trò tổng thống, được cho là sẽ mở ra cơ hội tái khởi động tiến trình đoàn kết Nam Mỹ thông qua một phiên bản tinh giản của Liên minh các nước Nam Mỹ (UNASUR), mà cùng với thời gian và sự thay đổi, có thể sẽ sớm kết nạp thêm Ecuador, Chile, Colombia hoặc Brazil.

Trong ngắn hạn, Bolivia được hy vọng sẽ tái gia nhập Liên minh Bolivar cho châu Mỹ (ALBA) và góp sức tăng cường công tác gắn kết mà chính quyền Tổng thống Mexico López Obrador đang triển khai tại Cộng đồng các nước Mỹ Latin và Caribe, đồng thời kết hợp với Argentina tạo thành trục tiến bộ để cải thiện mô hình tự do mới hiện tại của Khối thị trường chung Nam Mỹ (MERCOSUR).

Điều cũng quan trọng là việc ông Luis Arce nhậm chức sẽ làm suy yếu Nhóm Lima cũng như chính sách hiếu chiến và can thiệp của Mỹ tại khu vực, thúc đẩy lập trường bảo vệ hòa bình như thành quả chung của khu vực.

Theo CAND

• Đức: Chính trường đầy sóng gió (14/11)