LTS: Cách mạng Tháng Tám năm 1945 không chỉ đánh dấu một bước ngoặt vĩ đại trong lịch sử cách mạng Việt Nam mà còn là quá trình phát triển tất yếu của lịch sử dân tộc, là đỉnh cao của ý chí quật cường, sức mạnh đại đoàn kết, tầm cao trí tuệ của dân tộc Việt Nam hòa quyện với Chủ nghĩa Mác- Lênin, tư tưởng Hồ Chí Minh với xu thế của thời đại vì hòa bình, dân chủ và tiến bộ xã hội, vì độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội.
Bài 1: Rũ bùn đứng dậy chói lòa
Trải qua muôn vàn thử thách trong máu lửa đấu tranh, dưới ngọn cờ lãnh đạo vẻ vang của Đảng, quân và dân ta đã có nhiều bài học kinh nghiệm quý giá cho cuộc cách mạng giải phóng, giành lại độc lập, tự do cho toàn thể dân tộc.
Đem sức ta giải phóng cho ta...
Kể từ khi Đảng Cộng sản Việt Nam được thành lập (3-2- 1930), bằng cương lĩnh, đường lối, phương pháp cách mạng đúng đắn, dù trong điều kiện hoạt động bí mật, nửa bí mật, nửa công khai, Đảng ta đã tổ chức tuyên truyền, vận động và lôi cuốn được đông đảo quần chúng và tổ chức thành lực lượng hùng hậu cho cách mạng. Dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhân dân ta đã đồng loạt đứng lên đấu tranh qua các cao trào cách mạng như Xô Viết Nghệ - Tĩnh năm 1930- 1931, cao trào Mặt trận Dân chủ 1936-1939 và đầu những năm 40 của thế kỷ XX với cao trào chống phát xít… Các phong trào này đã đánh dấu những bước phát triển quan trọng trong quá trình đấu tranh giành độc lập của dân tộc.
Ngày 2-9-1945 tại Quảng trường Ba Đình lịch sử, Chủ tịch Hồ Chí Minh đã trịnh trọng đọc bản Tuyên ngôn độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ Cộng hòa. Ảnh: T.L
Ngày 13-8-1945, Hội nghị toàn quốc của Đảng họp ở Tân Trào, chủ trương kịp thời lãnh đạo toàn dân Tổng khởi nghĩa giành chính quyền. Và để thống nhất lãnh đạo Tổng khởi nghĩa, hội nghị quyết định thành lập Ủy ban khởi nghĩa toàn quốc. Sau đó, ngay trong đêm 13-8-1945, Ủy ban khởi nghĩa toàn quốc đã gửi bản Quân lệnh số 1 cho đồng bào và chiến sĩ cả nước nhanh chóng vùng dậy giành quyền độc lập.
Tiếp sau Hội nghị toàn quốc của Đảng, Đại hội quốc dân họp ngày 16-8-1945 cũng tại Tân Trào, đã thông qua “Mười chính sách lớn của Việt Minh”, thông qua “Lệnh tổng khởi nghĩa”, quyết định quốc kỳ nền đỏ sao vàng, chọn bài “Tiến quân ca” làm quốc ca và bầu ra Ủy ban dân tộc giải phóng Trung ương tức Chính phủ lâm thời do Hồ Chí Minh làm chủ tịch. Tại đại hội lịch sử này, Đảng ta đã đề ra chủ trương hết sức đúng đắn là lãnh đạo quần chúng nhân dân nổi dậy tước vũ khí của Nhật trước khi quân đồng minh vào Đông Dương, giành lấy chính quyền từ tay Nhật, lật đổ bọn bù nhìn tay sai của Nhật, đứng ở địa vị làm chủ nước mình mà tiếp đoàn quân đồng minh vào giải phóng quân Nhật trên đất Đông Dương. Chủ tịch Hồ Chí Minh kêu gọi: “Giờ quyết định cho vận mệnh dân tộc ta đã đến. Toàn thể đồng bào hãy đứng dậy đem sức ta mà tự giải phóng cho ta”.
Cùng với Lời kêu gọi của Chủ tịch Hồ Chí Minh và dưới sự lãnh đạo của Đảng, nhân dân ta đã đồng loạt đứng dậy, tiến hành cuộc khởi nghĩa giành chính quyền trong khắp cả nước. Cuộc Tổng khởi nghĩa bắt đầu nổ ra từ ngày 14-8 và đến ngày 18-8, chúng ta đã giành được thắng lợi ở nông thôn đồng bằng Bắc Bộ, đại bộ phận các tỉnh miền Trung, một phần miền Nam, ngày 19-8 khởi nghĩa giành thắng lợi ở Hà Nội. Chỉ trong vòng 15 ngày cuối tháng 8-1945, cuộc Tổng khởi nghĩa đã giành thắng lợi hoàn toàn. Chính quyền trong cả nước thuộc về nhân dân. ..
Ngày 2-9-1945, tại Quảng trường Ba Đình lịch sử, Chủ tịch Hồ Chí Minh thay mặt Chính phủ Lâm thời trịnh trọng đọc bản Tuyên ngôn Độc lập, khai sinh ra nước Việt Nam dân chủ Cộng hòa.
Trang sử vàng chói lọi
Thắng lợi của cuộc Cách mạng Tháng Tám năm 1945, nhân dân ta đã đập tan xiềng xích nô lệ của thực dân, đế quốc trong gần một thế kỷ, lật nhào chế độ quân chủ chuyên chế mấy nghìn năm, lập nên nước Việt Nam dân chủ Cộng hòa - nhà nước công nông đầu tiên ở Đông Nam Á, nhân dân Việt Nam từ thân phận nô lệ trở thành người dân một nước độc lập, làm chủ vận mệnh của mình. Nước Việt Nam từ một nước thuộc địa nửa phong kiến trở thành một nước độc lập, tự do và dân chủ. Đảng ta từ một Đảng hoạt động bí mật, trở thành một Đảng cầm quyền.
Cách mạng Tháng Tám không chỉ đánh dấu một bước ngoặt vĩ đại trong lịch sử cách mạng Việt Nam mà còn là quá trình phát triển tất yếu của lịch sử dân tộc trải qua mấy nghìn năm phấn đấu, là đỉnh cao của ý chí quật cường, sức mạnh đại đoàn kết, tầm cao trí tuệ của dân tộc hòa quyện với tư tưởng của C.Mác, Ph.Ăngghen, V.Lênin, Hồ Chí Minh, với xu thế của thời đại vì hòa bình, dân chủ và tiến bộ xã hội, vì độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội.
Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám như một quả bom có sức công phá mạnh làm sụp đổ một mảng quan trọng thành trì của chủ nghĩa thực dân kiểu cũ, thức tỉnh các dân tộc bị áp bức bóc lột vùng dậy, báo hiệu một kỷ nguyên mới, kỷ nguyên của độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. 73 năm đã qua nhưng tầm vóc ý nghĩa thắng lợi, bài học kinh nghiệm của Cách mạng Tháng Tám vẫn còn nguyên giá trị và ngày càng tỏa sáng. Đó là trang chói lọi trong lịch sử của dân tộc ta, một dấu mốc lớn trên con đường phát triển trong suốt chiều dài mấy nghìn năm dựng nước và giữ nước của dân tộc Việt Nam. Đúng như Hồ Chủ tịch nói: “Với thắng lợi của cuộc Cách mạng Tháng Tám, chẳng những giai cấp lao động và nhân dân Việt Nam ta có thể tự hào mà giai cấp lao động và những dân tộc bị áp bức nơi khác cũng có thể tự hào rằng: Lần này là lần đầu tiên trong lịch sử cách mạng, một Đảng mới 15 tuổi đã lãnh đạo cách mạng thành công, đã nắm chính quyền toàn quốc” .
Như vậy, chỉ trong một thời gian ngắn, dưới sự lãnh đạo của Đảng ta, nhân dân cả nước đã nhất tề đứng lên “đem sức ta mà tự giải phóng cho ta” với sức mạnh phi thường của cả dân tộc, chúng ta đã giành chính quyền trong cả nước. Từ thực tiễn đó cho thấy: Thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám là kết quả tổng hợp của nhiều nhân tố, trong đó nhân tố bên trong là quyết định. Đó là, nhờ có sự lãnh đạo sáng suốt của Đảng và Chủ tịch Hồ Chí Minh trong nghệ thuật chỉ đạo và lãnh đạo cách mạng với đường lối hết sức đúng đắn. Đó còn là sự chuẩn bị chu đáo về xây dựng lực lượng cách mạng, phát huy sức mạnh đoàn kết toàn dân tộc cùng với việc dự đoán chính xác về thời cơ và nắm lấy thời cơ để phát động nhân dân đứng lên giành chính quyền… Với thắng lợi của Cách mạng Tháng Tám, lịch sử đã sang một trang mới, bắt đầu một kỷ nguyên độc lập dân tộc gắn liền với chủ nghĩa xã hội. Toàn thế giới đã chứng kiến sự ra đời của một Nhà nước mới: Nước Việt Nam dân chủ Cộng hòa. Nhân dân Việt Nam đã trở thành người làm chủ đất nước, làm chủ vận mệnh của mình để xây dựng cuộc sống mới. (Còn tiếp)
Tối ngày 9-3-1945, phát xít Nhật tiến hành cuộc đảo chính hất cẳng Pháp. Ngay lập tức, Ban Thường vụ Trung ương Đảng đã họp mở rộng và sau đó ra bản Chỉ thị “Nhật - Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta” vào ngày 12-3-1945. Bản chỉ thị kêu gọi: “Các đồng chí! Hãy giương cao lá cờ chói lọi của Đảng; gắng vượt mọi khó khăn, nguy hiểm... Thắng lợi cuối cùng nhất định về tay chúng ta!”. Việc ra Chỉ thị “Nhật - Pháp bắn nhau và hành động của chúng ta” đã phản ánh rất rõ khả năng phân tích và nghệ thuật nắm bắt thời cơ của Đảng ta. Những quyết định sáng suốt của Đảng đã đóng vai trò cực kỳ quan trọng khi đã nhân lên sức mạnh to lớn của khối đại đoàn kết toàn dân tộc, trực tiếp dẫn đến thành công của cuộc Tổng khởi nghĩa Cách mạng Tháng Tám năm 1945.
Cùng với cả nước, tại Thủ Dầu Một, đêm 23-8-1945, Hội nghị Tỉnh ủy mở rộng được tổ chức tại chợ Bưng Cầu thuộc làng Tương Bình Hiệp, do đồng chí Văn Công Khai, Bí thư Tỉnh ủy chủ trì. Tham dự hội nghị có các đồng chí Tỉnh ủy viên như Nguyễn Văn Thi, Nguyễn Văn Trung và bí thư chi bộ thuộc các quận Lái Thiêu, Châu Thành, Bến Cát…
Hội nghị Tỉnh ủy mở rộng nhằm quán triệt Nghị quyết Xứ ủy về Tổng khởi nghĩa toàn Nam kỳ. Các đại biểu hoàn toàn nhất trí với nghị quyết đã đề ra những vấn đề quan trọng như: Lập Ủy ban khởi nghĩa tỉnh do đồng chí Bí thư Tỉnh ủy làm Trưởng ban. Hội nghị Tỉnh ủy kêu gọi cán bộ, đảng viên, các đoàn thể cứu quốc, đơn vị tự vệ, đồng bào hãy đoàn kết, nhất trí giành chính quyền nhanh, gọn, thắng lợi hoàn toàn trong ngày 25-8-1945.
T.THẢO
M.T.P - Đ.HẬU (thực hiện)