Cách Mạng Tháng Tám 1945: Mở ra kỷ nguyên mới cho dân tộc Việt Nam – Bài 3

•  » Cách mạng Tháng Tám 1945: Mở ra kỷ nguyên mới cho dân tộc Việt Nam - Bài 2

Bài 3: Lịch sử bước sang trang mới

Thời khắc lịch sử đã đến! Lực lượng cách mạng tiến lên! Và, ngày 25-8-1945 đã trở thành sự kiện lịch sử trọng đại của tỉnh Thủ Dầu Một - Bình Dương khi hơn 5 vạn quần chúng nhân dân rầm rập kéo về Nhà việc Phú Cường dự mít-tinh, giành chính quyền; xóa bỏ chính quyền do phát xít Nhật dựng lên, lập ra chính quyền của giai cấp công - nông... Thắng lợi to lớn của Cách Mạng Tháng Tám ở Việt Nam nói chung và tỉnh Thủ Dầu Một - Bình Dương nói riêng là thắng lợi của ý chí không chịu mất nước, không chịu làm nô lệ; là thắng lợi của tinh thần đại đoàn kết, huy động được sức mạnh tổng hợp của toàn dân.

Ông Nguyễn Hảo Đức kể lại sự kiện tổng khởi nghĩa Cách mạng Tháng Tám tại Thủ Dầu Một cho phóng viên báo Bình Dương. Ảnh: X.THI

Thời khắc lịch sử

Những ngày tháng 8 lịch sử, chúng tôi tìm đến thăm ông Nguyễn Hảo Đức, một trong những số ít cán bộ tiền khởi nghĩa còn sống ở phường Phú Cường, TP.Thủ Dầu Một. Ông Đức sinh ra trong thời kỳ đất nước bị thực dân Pháp đô hộ. Cuộc sống người dân ngày càng lầm than, đói khổ. Đến tháng 1-1945, ông tròn 18 tuổi, cái tuổi đẹp nhất của đời mỗi con người, thấy ông nhanh nhẹn, gan dạ nên bác sĩ Nguyễn Văn Đối, Tỉnh ủy viên, phụ trách Việt Minh kết nạp ông vào Mặt trận Việt Minh, ở Đội Xích vệ đỏ, chuẩn bị cho Tổng khởi nghĩa Cách mạng Tháng Tám ở tỉnh Thủ Dầu Một. Ông được giao nhiệm vụ làm công tác vận động quần chúng. Thời kỳ đó, Tỉnh ủy chỉ đạo đẩy mạnh công tác binh vận trong cảnh sát và cộng hòa vệ binh. Kết quả, có hàng chục hạ sĩ quan và chỉ huy địch theo ta, trong số đó nhiều người trở thành nòng cốt điều hành binh sĩ làm theo lời kêu gọi của Việt Minh, ủng hộ nhân dân khởi nghĩa giành chính quyền.

Mở đầu câu chuyện với chúng tôi, ông Đức xúc động nói: “Những người cùng thời với bác nay đếm không đủ bàn tay”. Lục tìm trong trí nhớ về những ngày Tháng Tám lịch sử ở tỉnh Thủ Dầu Một, ông Nguyễn Hảo Đức kể: “Ở Thủ Dầu Một, đến ngày 23-8-1945, khí thế làm chủ của lực lượng Việt Minh đang lên cao ở các quận lỵ và tỉnh lỵ. Trên các đường chợ, phố chỉ có các đội tự vệ bán vũ trang làm nhiệm vụ duy trì trật tự, không còn bọn cảnh sát ngụy. Hội Cứu quốc vận động đồng bào may sắm cờ đỏ sao vàng, làm băng rôn, viết khẩu hiệu và sẵn sàng khởi nghĩa”.

Chợ Bưng Cầu, làng Tương Bình Hiệp (nay thuộc phường Hiệp An, TP.Thủ Dầu Một) chính là nơi mà đêm 23-8-1945, Tỉnh ủy tổ chức hội nghị mở rộng, do đồng chí Văn Công Khai chủ trì. Hội nghị quán triệt Nghị quyết Xứ ủy về Tổng khởi nghĩa ở Nam kỳ, quyết định khởi nghĩa giành chính quyền ở tỉnh lỵ vào ngày 25-8-1945. Hội nghị kêu gọi cán bộ, đảng viên, các đoàn thể cứu quốc, đơn vị tự vệ, đồng bào đoàn kết, nhất trí giành chính quyền nhanh gọn, thắng lợi hoàn toàn trong ngày 25-8-1945. Ủy ban khởi nghĩa do đồng chí Văn Công Khai, Bí thư Tỉnh ủy làm Trưởng ban.

Sau hội nghị, lệnh khởi nghĩa được ban hành khắp các địa phương trong tỉnh. Lực lượng tiền khởi nghĩa tại chỗ của Phú Cường và các làng phụ cận đã gấp rút xúc tiến công tác phục vụ cho ngày hội lớn của tỉnh vào sáng 25-8-1945. Các đơn vị vũ trang tự vệ của Phú Cường, Phú Hòa, Chánh Hiệp được bố trí canh giữ các vị trí quan trọng, sẵn sàng ngăn không cho địch phá hoại. Khắp nơi trong tỉnh, lực lượng cách mạng tiến vào bao vây “đồn cò” (đồn cảnh sát), tước vũ khí của những binh lính, sĩ quan Nhật. Một số người Việt làm việc cho quân Nhật trong đồn đã lấy vũ khí của binh lính Nhật giao cho cách mạng.

Đến chiều ngày 24-8, một tổ tự vệ đến cắm cờ trên dinh Chánh Tham biện, Ủy ban khởi nghĩa tỉnh và đồng chí Văn Công Khai đến Nhà việc Phú Cường để chỉ huy khởi nghĩa. Đêm 24 rạng sáng 25, lực lượng tự vệ của công nhân cao su và các huyện trong tỉnh đi về tỉnh lỵ, chia thành nhiều bộ phận đóng ở các nơi để hỗ trợ cho cuộc khởi nghĩa. Cùng với các đội tự vệ khởi nghĩa giành chính quyền, các đoàn thể quần chúng gấp rút sắp xếp tổ chức, đội hình, phân công bảo vệ thôn xóm, đường phố. Nhân dân thức thâu đêm may cờ đỏ sao vàng, dán khẩu hiệu chuẩn bị cho giờ hành động đã định vào ngày hôm sau. Trước sức mạnh của nhân dân và lực lượng cách mạng, lính Nhật đóng trong các đồn bót, cũng như tay sai đều án binh bất động. Trên thực tế, từ ngày 23-8-1945, tay sai của Nhật đã bị tan rã, vô hiệu hóa. Nhân dân tỉnh Thủ Dầu Một dưới sự lãnh đạo của Ủy ban Khởi nghĩa tỉnh đã giành chính quyền mà không phải đổ máu.

Cờ đỏ tung bay…

“Tung bay là tung bay cờ đỏ sao vàng.../Tung bay là tung bay/Muôn năm Hồ Chí Minh/Cờ vàng sao phấp phới chiến thắng/Cờ vàng sao quét sạch xâm lăng/Cùng tiến lên giành lại non sông…” (Trích bài ca Lá cờ Tháng Tám của nhạc sĩ Phan Thanh Nam). Trở lại những ngày tháng lịch sử cách đây 73 năm, ngày 25-8-1945, tại tỉnh Thủ Dầu Một đã diễn ra một cuộc biểu dương lực lượng của 5 vạn đồng bào để giành chính quyền. Trong đó có 3 vạn đồng bào từ các huyện và 2 vạn đồng bào ở nội ô thị xã. Dọc theo hai bên phố chợ Thủ, rừng cờ vàng sao đỏ và cờ đỏ sao vàng tung bay. Mọi người vừa đi vừa hô vang khẩu hiệu: Chính quyền về tay Việt Minh, Việt Nam độc lập muôn năm, đả đảo chính quyền Nguyễn Văn Sâm… 5 vạn đồng bào, cùng lực lượng vũ trang đã hợp thành sức mạnh tổng hợp của cuộc khởi nghĩa.

Ông Nguyễn Hảo Đức nói: “Nhờ mình làm tốt công tác binh vận, vận động quần chúng nên Cách mạng Tháng Tám ở tỉnh không phải đổ máu. Và, khí thế, sự kiện ngày 25-8-1945 ở Thủ Dầu Một đã được khắc trên bia lưu niệm lịch sử ở phường Phú Cường để ghi dấu ngày mà hơn 5 vạn quần chúng nhân dân trong tỉnh rầm rập kéo về Nhà việc Phú Cường dự mít-tinh, giành chính quyền. Tại đây, đồng chí Văn Công Khai, Bí thư Tỉnh ủy, kiêm Trưởng ban khởi nghĩa tỉnh đã đọc diễn văn, nêu rõ ý nghĩa cuộc nổi dậy giành chính quyền của nhân dân Thủ Dầu Một: “Từ nay xóa bỏ chính quyền do phát xít Nhật đã dựng lên, lập ra chính quyền của giai cấp công - nông”…

Cùng với cả nước, cuộc Tổng khởi nghĩa Cách mạng Tháng Tám ở tỉnh Thủ Dầu Một đã thắng lợi hoàn toàn, làm rạng rỡ thêm truyền thống bất khuất của dân tộc Việt Nam, đánh dấu bước phát triển nhảy vọt của cách mạng nước ta. Đây là thắng lợi của cả một quá trình trui rèn ý chí cách mạng, kiên cường, hy sinh của các tổ chức, lực lượng quần chúng dưới sự lãnh đạo của Tỉnh ủy Thủ Dầu Một. Thắng lợi của khối đoàn kết toàn dân, trên cơ sở liên minh công - nông dưới ngọn cờ quang vinh của Đảng. Theo ông Nguyễn Hảo Đức, bài học thành công của Cách mạng Tháng Tám là bên cạnh thời cơ, cần có Đảng tiên phong lãnh đạo, quần chúng nhân dân tin tưởng đi theo cách mạng. Bài học đó đến nay vẫn còn nguyên giá trị thời đại để vận dụng vào giai đoạn hiện nay, đẩy nhanh công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, hội nhập quốc tế sâu rộng. Vì vậy, Đảng phải luôn xây dựng được lòng tin trong nhân dân, có như vậy thì cuộc cách mạng nào cũng thành công.

Cuộc khởi nghĩa của nhân dân tỉnh Thủ Dầu Một đã góp phần làm nên thắng lợi vĩ đại của cuộc Tổng khởi nghĩa giành chính quyền trong Cách mạng Tháng Tám năm 1945. Thắng lợi đó chính là kết quả của quá trình vận động cách mạng, chuẩn bị và xây dựng lực lượng trong 15 năm, từ khi có các hạt nhân cộng sản bắt đầu hoạt động và gây ảnh hưởng trong quần chúng. Trải qua những cuộc đấu tranh quyết liệt với kẻ thù, phong trào cách mạng ở tỉnh Thủ Dầu Một ngày càng lớn mạnh. Đội ngũ cán bộ, đảng viên ngày càng trưởng thành, được tôi luyện, chứng tỏ được năng lực, bản lĩnh chính trị; đồng thời quần chúng nhân dân trong tỉnh được giáo dục, khơi dậy sức mạnh, được thử thách và rèn luyện.

Và hôm nay đây, sau ngày đất nước thống nhất, Thủ Dầu Một - Sông Bé - Bình Dương đã thay da đổi thịt từng ngày. Đặc biệt, sau hơn 20 năm xây dựng và phát triển, từ 1997 đến nay, Bình Dương đã được biết đến như là một địa phương kiểu mẫu của cả nước về thu hút vốn đầu tư trong và ngoài nước. Diện mạo của một tỉnh công nghiệp đã hình thành với hàng loạt khu công nghiệp mọc lên trên khắp địa bàn tỉnh. Đặc biệt, Bình Dương đang hướng xây dựng thành phố thông minh để người dân được hưởng thụ chất lượng cuộc sống ngày càng cao hơn và các doanh nghiệp có thêm nhiều cơ hội phát triển để hội nhập cùng thế giới.

THU THẢO

• Kỳ họp bất thường lần thứ 7, Quốc hội khóa XV sẽ diễn ra vào chiều 2/5 (01/05)
• Những ngày “máu, lửa cùng cờ hoa” - qua ký ức của những người lính (30/04)
• Tiến về Sài Gòn! (30/04)
• Tuổi trẻ Bình Dương đồng hành cùng người dân vượt qua hạn mặn (29/04)
• Trao tặng công trình "Ánh sáng biên cương" tại Bình Phước (27/04)
• Tin vắn (27/04)
• Thành đoàn Tân Uyên: Trao tặng quà cho con em công nhân lao động (27/04)
• Trường Mầm non Ngôi Sao Nhỏ: Sáng tạo, rèn luyện kỹ năng cho con em công nhân (27/04)