Cho vay ngắn hạn sẽ áp dụng lãi suất thỏa thuận?

Thông tin được chú ý nhiều nhất trên thị trường tiền tệ cuối tuần qua là tới đây Ngân hàng Nhà nước (NHNN) sẽ cho phép mở rộng thực hiện cơ chế lãi suất (LS) thỏa thuận đối với các khoản cho vay ngắn hạn... Nghĩa là với các dự án sản xuất - kinh doanh vay vốn dưới 12 tháng, nếu xét thấy hiệu quả các ngân hàng (NH) có thể áp dụng cơ chế thỏa thuận LS thay vì bị khống chế bởi trần LS 12%/năm như hiện nay.

Các TCTD không thể thừa vốn khả dụng vì vốn huy động 2 tháng đầu năm của cả hệ thống giảm 0,17% so với cuối năm 2009Khai thông ách tắc

Theo số liệu thống kê, tổng huy động vốn của các tổ chức tín dụng (TCTD) trên địa bàn tỉnh tính đến cuối tháng 3 đạt trên 31.658 tỷ đồng, giảm 0,6% so với đầu năm, trong khi dư nợ cho vay đạt trên 36.668 tỷ đồng, tăng 2,6% so với đầu năm. Như vậy, huy động vốn trong tháng 3 qua đã sụt giảm. Ở cấp độ vĩ mô, tính đến cuối tháng 2, thống kê toàn hệ thống NH cả nước mức tăng trưởng tín dụng chỉ trên 1%, đây là mức rất thấp và huy động vốn giảm so với năm 2009.

Điều này cho thấy mức giảm huy động vốn phù hợp với phản ánh của các NH trong thời gian gần đây là khó thu hút nguồn tiền gửi từ dân cư với LS huy động không hấp dẫn. Huy động vốn trong quý I của các TCTD giảm phần lớn là do tiền gửi từ các tổ chức kinh tế giảm, do các tổ chức này tận dụng hết nguồn vốn vào sản xuất - kinh doanh trong khi tiền gửi tiết kiệm trong dân cư, tiền gửi kỳ phiếu, trái phiếu có tăng nhưng không mạnh. Ngoài ra, LS huy động ngắn và dài hạn đều sít soát cùng một mức 10,499%/năm khiến người gửi tiền không muốn gửi vào các kỳ hạn dài mà chỉ nhắm đến các kỳ hạn từ 1 - 3 tháng. Vì thế, vốn trung dài hạn của các NH đang ngày càng giảm, mặc cho các chương trình khuyến mãi liên tục được các NH triển khai. Động thái cùng nhau tập trung tăng LS và khuyến mại khiến đầu vào thực tế của NH đã chạm ngưỡng 12%/năm, cộng với chi phí kinh doanh 4% nên LS cho vay không thể dưới 16%/năm. Đây là một trong những yếu tố làm bất ổn của thị trường LS mà nguyên nhân được cho là xuất phát từ quy định trần LS cho vay.

Đại diện nhiều NH cho biết, nếu NHNN cho phép mở rộng thực hiện cơ chế LS thỏa thuận đối với các khoản cho vay ngắn hạn thì ách tắc sẽ được khai thông. Bởi một khi các khoản vay trung dài hạn được thực hiện theo LS thỏa thuận, trong khi LS các khoản vay ngắn hạn lại bị “chặn” bởi các rào cản hành chính sẽ làm nảy sinh các kiểu lách luật, ranh giới cho vay giữa ngắn và dài hạn bị lợi dụng. Ví dụ, khoản vay ngắn hạn 365 ngày không được áp dụng LS thỏa thuận, nhưng cho vay 366 ngày thì được chuyển sang vay trung dài hạn, có thể thỏa thuận. Lý giải điều này, giám đốc một NH cho biết, do LS đầu vào của NH đã tăng đến trên dưới 12%/năm nên không thể cho vay ngang với mức huy động. Tuy nhiên, nguyên nhân sâu xa nhất vẫn là huy động không được nên NH chuyển qua cho vay trung dài hạn để lấy LS thỏa thuận và hạn chế cho vay ngắn hạn, vì nếu không làm thế thì NH không thể có lãi. “Chính điều này đang gây ra nhiều phức tạp và khó khăn trong việc quản lý vốn trong điều hành chính sách tiền tệ”, Giám đốc NHNN - Chi nhánh Bình Dương Bùi Văn Nu nói.

Ngân hàng chờ tín hiệu

Tại cuộc họp báo Chính phủ thường kỳ tháng 3-2010 diễn ra mới đây, Chính phủ nhìn nhận, nền kinh tế vẫn còn gặp khó khăn, GDP tuy có đạt cao hơn nhưng vẫn là mức tăng thấp, thu hút đầu tư giảm, tăng trưởng tín dụng chưa đạt yêu cầu, chỉ số giá tăng. Vì vậy, Chính phủ sẽ quyết liệt kiềm chế lạm phát, tìm cách hạ mặt bằng LS. Trước sự quan tâm của báo giới về việc có thực hiện cho vay LS thỏa thuận với các khoản vay ngắn hạn hay không, Phó Thống đốc NHNN Nguyễn Đồng Tiến, cho biết tinh thần của Nghị quyết Chính phủ là sẽ cho phép thực hiện cho vay LS thỏa thuận đối với ngắn hạn. Nghĩa là với các dự án sản xuất - kinh doanh vay vốn dưới 12 tháng nếu hiệu quả, NH có thể áp dụng cơ chế thỏa thuận LS thay vì bị khống chế bởi mức trần 12%/năm như hiện nay. Hiện NHNN đang bàn các giải pháp để thực hiện chủ trương này. Phó Thống đốc cũng cho biết việc thực hiện cho vay LS thỏa thuận đối với ngắn hạn cũng đúng theo Nghị quyết của Quốc hội. Đối với phản ánh của nhiều DN là LS cho vay bằng VND hiện quá cao nên dẫn đến việc DN và NH khó “gặp nhau”, Phó Thống đốc Nguyễn Đồng Tiến thừa nhận, LS cho vay hiện nay là cao, khiến DN khó tiếp cận được vốn. Vì thế, quan điểm của NHNN là sẽ kéo mức LS này xuống và điều chỉnh phù hợp sao cho bảo đảm LS thực dương.

Nói về vấn đề NHNN sẽ chấp thuận cho các NH áp dụng thỏa thuận LS cho vay ngắn hạn, Giám đốc NH TMCP Maritime Bank - Chi nhánh Bình Dương, cho biết trong tình hình hiện nay, cơ chế LS trần không còn phù hợp với thực tế. Do đó, NHNN thay đổi cơ chế cũ bằng một cơ chế mới là hoàn toàn phù hợp. Dù hơi muộn tại thời điểm này nhưng việc thay đổi cơ chế điều hành là cần thiết vì điều này sẽ hạn chế tối đa những biến tướng chuyển đổi những hợp đồng cho vay ngắn hạn thành cho vay dài hạn, làm cho thị trường thêm khó kiểm soát. Nếu NHNN mở hoàn toàn cơ chế cho vay ngắn hạn sẽ giúp hài hòa lợi ích cả người vay lẫn NH. Các NH cũng sẽ không dám cạnh tranh đẩy LS cho vay lên cao vì chẳng đơn vị nào muốn mất khách hàng. Việc thực hiện LS cho vay theo thỏa thuận sẽ góp phần tạo ra một cơ chế LS thích hợp, minh bạch với bối cảnh thực tế hiện nay, góp phần tạo thuận lợi cho DN vay vốn, đồng thời giúp NH hoạt động có lãi.

THANH HỒNG

• Xuất khẩu hàng hóa từ Việt Nam sang Australia tăng trưởng hơn 24,4% (23/12)
• Thúc đẩy phát triển bất động sản và logistics công nghiệp (22/12)
• Huyện Phú Giáo: Tín hiệu tích cực trong phát triển công nghiệp (22/12)
• Bức tranh sáng cho xuất khẩu năm 2025 (22/12)
• TP.Dĩ An: Tạo lập không gian phát triển thương mại - dịch vụ chất lượng cao (22/12)
• Khối thi đua các Hợp tác xã tỉnh: Phấn đấu hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ năm 2025 (21/12)
• Thủ tướng: Phấn đấu tốc độ tăng trưởng GDP cả nước năm 2025 đạt trên 8% (21/12)
• Bảo đảm hài hòa phát triển nông nghiệp với bảo vệ môi trường (21/12)