Cuộc “đại xá” của ông Biden

Tổng thống Mỹ sắp mãn nhiệm Joe Biden vừa làm một cuộc “đại xá” với số lượng án và phạm nhân được ân xá, giảm án cao kỷ lục. Đặc biệt, các lệnh này được đưa ra sau vụ ân xá cho con trai ông là Hunter Biden với các tội danh liên quan đến súng đạn và gian lận thuế, gây nên những lời chỉ trích ồn ào.

Ông Biden đã thực hiện hành động ân xá tổng thống lớn nhất trong một ngày trong lịch sử hiện đại của nước Mỹ, giảm án cho gần 1.500 người và ân xá cho 39 người Mỹ bị kết án về các tội phi bạo lực.

Ông Joe Biden và con trai Hunter Biden.

Trong một tuyên bố được đưa ra vào hôm 12/12, Nhà Trắng cho biết hành động ân xá toàn diện của ông Biden được thiết kế để “giúp đoàn tụ các gia đình, củng cố cộng đồng và giúp các cá nhân tái hòa nhập xã hội”.

Gần 1.500 lệnh giảm án do Tổng thống Biden ban hành đều liên quan đến những người được thả khỏi nhà tù và bị quản thúc tại gia trong thời gian đại dịch COVID-19. Các tù nhân này đã được phép về nhà như một biện pháp khẩn cấp theo Đạo luật Cares nhằm ngăn chặn sự lây lan nhanh chóng của dịch COVID-19 qua các nhà tù liên bang. Mỗi cá nhân được giảm án đã thụ án tại nhà trong ít nhất 1 năm và chứng minh rằng họ đã đoàn tụ với gia đình và cam kết hoàn lương.

Việc giảm án diễn ra vào thời điểm đảng Cộng hòa tại Quốc hội đang thúc đẩy việc đưa hàng nghìn tù nhân liên bang được tại ngoại trở lại nhà tù. Theo các lần giảm án, gần 1.500 người Mỹ sẽ vẫn giữ nguyên bản án nhưng được giảm án. 39 người được ông Biden xóa tội hoàn toàn. Nhà Trắng cho biết 39 người này đều là những cá nhân bị kết án vì các tội không bạo lực, bao gồm cả tội liên quan đến ma túy. Trong số đó có một phụ nữ chỉ huy các đội ứng phó khẩn cấp trong các thảm họa thiên nhiên; một phó tế nhà thờ từng làm cố vấn về chứng nghiện và thanh, thiếu niên; một nghiên cứu sinh tiến sĩ về khoa học sinh học phân tử và một cựu chiến binh từng được khen thưởng.

Hành động khoan hồng toàn diện này đã đưa số lượng lệnh ân xá và giảm án mà ông Biden ra lệnh trong nhiệm kỳ tổng thống 4 năm của mình lên gần 1.700 người. Con số này gần tương đương với ông Barack Obama, từng giảm án cho 1.927 người trong 2 nhiệm kỳ của mình. Ông Obama đã thực hiện hành động ân xá trong một ngày lớn thứ hai, khi đã giảm án cho 330 tù nhân liên bang bị kết án về tội ma túy như một trong những hành động cuối cùng của ông khi tại nhiệm vào năm 2017.

Còn ông Donald Trump, trong nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên của mình chỉ ân xá cho 144 người và giảm án cho 94 người. Nhưng, nhiều hành động trong số đó gây tranh cãi, bao gồm ân xá cho các thành viên trong gia đình, như ông thông gia Charles Kushner (cha của con rể Jared Kushner) và các cố vấn thân cận như Steve Bannon. Ông thông gia của ông Trump hiện đã được ông chọn làm Đại sứ Mỹ tại Pháp. Tổng thống đắc cử cũng tuyên bố sẽ ân xá cho nhiều người bị kết tội về các tội liên quan đến vụ tấn công bạo lực vào Điện Capitol Mỹ ngày 6/1/2021.

Kỷ lục ân xá của ông Biden không phải là không gây tranh cãi. Đầu tháng 12, ông đã ân xá hoàn toàn cho con trai mình là Hunter Biden liên quan đến các bản án liên bang về súng và thuế, mặc dù đã nhiều lần cam kết sẽ không làm như vậy.

Động thái này vấp phải sự chỉ trích gay gắt từ nhiều phía, kể cả từ những người ủng hộ đảng Dân chủ. Thực tế cho thấy quyết định ân xá này không được người dân Mỹ ủng hộ, chỉ có khoảng 20% người được hỏi bày tỏ sự chấp thuận trong cuộc thăm dò gần đây của hãng tin Associated Press. Trong một hành động nhằm đả kích ông Biden, Tổng thống đắc cử Donald Trump cũng đã lên tiếng yêu cầu tòa án căn cứ vào các lệnh ân xá của ông Biden để hủy bỏ vụ án “dùng tiền bịt miệng” của ông.

Nhà Trắng cho biết trước khi ông Biden hết nhiệm kỳ vào ngày 20/1, ông dự định sẽ sử dụng quyền ân xá của tổng thống một lần nữa. “Trong những tuần tới, tổng thống sẽ thực hiện các bước bổ sung để cung cấp cơ hội thứ hai có ý nghĩa và tiếp tục xem xét các lệnh ân xá và giảm án bổ sung”, một phát ngôn viên Nhà Trắng cho biết.

Không rõ liệu ông Biden có sử dụng quyền ân xá của mình để bảo vệ những người có thể phải đối mặt với khả năng bị ông Trump truy tố như một hành động “trả thù” của tổng thống đắc cử hay không. Theo Associated Press, ông Biden đang xem xét nghiêm túc ý tưởng ân xá trước như vậy, nhưng lo ngại rằng nó có thể tạo ra tiền lệ gây tổn hại.

Thượng nghị sĩ Adam Schiff, từ bang California, người đã lãnh đạo cuộc điều tra của Quốc hội về cuộc nổi loạn ngày 6/1, đã phản đối ý tưởng này, nói rằng ân xá trước là vô nghĩa. “Tôi nghĩ rằng điều này thực sự vô lý đến mức không đáng để cân nhắc nhiều. Tôi muốn thúc giục tổng thống không làm như vậy. Tôi nghĩ rằng điều đó có vẻ mang tính phòng thủ và không cần thiết”, ông nói.

Việc ông Biden vẫn chưa hoàn tất hành động ân xá của mình đã mang lại một tia hy vọng cho 40 người hiện đang ở trong khu vực tử tù tại nhà tù liên bang Terre Haute, bang Indiana, những người đang lo sợ về sự trở lại của ông Trump. Trong những tuần cuối cùng của nhiệm kỳ tổng thống đầu tiên, ông Trump đã chủ trì việc hành quyết 13 tù nhân liên bang - nhiều hơn tổng số của 10 tổng thống trước đó cộng lại - và ông bày tỏ mong muốn hành quyết tất cả các tử tù liên bang còn lại khi ông trở lại Nhà Trắng.

Tuần này, Giáo hoàng Francis và hàng trăm người ủng hộ việc hủy bỏ án tử hình, bao gồm các nhà lãnh đạo Công giáo và mục sư da đen đã thêm vào lời kêu gọi ông Biden sử dụng quyền hành pháp của mình để giảm nhẹ án tử hình liên bang nhằm cứu mạng những tử tù này.

Theo CAND