Cuộc đua kế vị bà Merkel khiến liên minh CDU-CSU chia rẽ

Một cuộc mâu thuẫn căng thẳng đang diễn ra giữa hai chính trị gia hàng đầu của Đức về việc ai sẽ là người kế nhiệm bà Angela Merkel làm ứng cử viên thủ tướng trong cuộc bầu cử quốc hội sắp tới.

Liên minh CDU/CSU bảo thủ đang chịu áp lực phải lựa chọn giữa một người có tiếng mềm dẻo đang có sự đồng tình của nhiều người và một một chính trị gia khôn khéo, thu hút người xung quanh theo kiểu chủ nghĩa dân túy. 

Sau khi tham dự một cuộc họp của nhóm nghị sĩ liên minh CDU/CSU vào chiều ngày 13-4, hai ông Armin Laschet và Markus Soder nói rằng các cuộc đàm phán đã có kết quả và họ hy vọng sẽ có quyết định vào cuối tuần.

Laschet - Chủ tịch đảng Dân chủ Thiên Chúa giáo (CDU), lãnh đạo bang North Rhine-Westphalia và Soder - lãnh đạo bang Bavaria cũng là người đứng đầu đảng Liên minh Xã hội Thiên Chúa giáo (CSU), đang chia rẽ nhau sâu sắc về vấn đề ai sẽ được chọn làm người kế vị bà Merkel, khiến dư luận đặt câu hỏi liệu liên minh bảo thủ gắn bó nhau lâu nay có thể khôi phục lại sự thống nhất của mình kịp thời cho cuộc bầu cử vào tháng 9-2021 sắp tới hay không. Đã có nhiều dư luận chỉ trích rằng sự cạnh tranh giữa hai lãnh đạo liên minh cầm quyền đã chuyển hướng quá nhiều sự chú ý khỏi cuộc chiến chống lại đại dịch COVID-19, mà nước Đức hiện đang trong làn sóng thứ ba.

Laschet năm nay 60 tuổi, là con trai của một thợ mỏ Công giáo đến từ Aachen. Hôm 12-4, ông đã nhận được sự ủng hộ chính thức của các nhà lãnh đạo khu vực của CDU làm ứng cử viên thủ tướng. Với tư cách là người đứng đầu đảng lớn trong liên minh, Laschet có cơ hội được chọn cao hơn so với đối thủ Soder, vì thế ông không có lý do gì lại để cho đối thủ của mình lấn át trong cuộc đấu sắp tới.

Thủ tướng Đức Angela Merkel sẽ rời chính trường sau cuộc bầu cử tháng 9-2021.

Trong khi đó, ông Soder, 54 tuổi, xuất thân gia đình làm nghề xây dựng đến từ Nuremberg, đã tuyên bố ứng cử vào hôm 11-4 và nhận được sự ủng hộ của khoảng 70/245 nghị sĩ CDU. Ông Soder là người nổi tiếng nhất trong số các cử tri CDU và là người người dân Đức nói chung đều mong muốn được xem là người kế nhiệm bà Merkel. Theo một cuộc thăm dò gần đây của YouGov, chỉ 12% người Đức ủng hộ ông Laschet làm ứng cử viên thủ tướng, so với 46% của ông Soder.

Ông Laschet đã được chọn làm chủ tịch mới của CDU vào tháng 1-2021, trong một cuộc bỏ phiếu ít ai quan tâm sau khi Annegret Kramp-Karrenbauer rút khỏi cuộc đua. Kramp-Karrenbauer từng là lựa chọn cá nhân của bà Merkel nhưng rốt cuộc lại không tham gia tranh cử. Nhưng kết quả thấp lịch sử của CDU trong cuộc bầu cử khu vực ở Rhineland-Palatinate và Baden-Württemberg vào tháng 3 và sự thiếu quyết đoán của ông Laschet trong đại dịch, đã phản ánh không tốt về ông. Đề xuất gần đây của ông về giải pháp phong tỏa chống đại dịch COVID-19 đã bị dư luận chê cười.

Ngược lại, cách quản lý khủng hoảng rất thực tế và hiệu quả của ông Soder, trong đó ông thường đẩy mạnh việc giải quyết các hạn chế của phong tỏa trong khi chính phủ liên bang dường như không thể đưa ra quyết định, đã giúp ông được khen ngợi - ngay cả khi bang Bavaria của ông không vượt qua cuộc khủng hoảng tốt hơn những nơi khác. Ông Soder cũng rất khéo tạo dư luận trên báo chí, bao gồm việc tuần trước thông báo về một thỏa thuận trước hợp đồng để mua 250 triệu liều vaccine Sputnik V của Nga ngay cả khi việc mua vaccine này chưa nhận được sự chấp thuận chính thức. Ông Soder cho biết tuần này sự nổi tiếng của ông sẽ mang tính quyết định. “Cuộc khủng hoảng thực sự sẽ xảy ra nếu chúng tôi vượt trội hơn trong cuộc bầu cử”, ông nói. Hiện tại, liên minh chỉ đạt tỉ lệ ủng hộ chưa tới 30% trong các cuộc thăm dò. “Mục tiêu của chúng tôi là phải đạt được kết quả tốt hơn nhiều... chúng tôi có tiềm năng đảm bảo đạt 35 điểm trở lên”, ông nói thêm.

Paul Ziemiak, Tổng Thư ký CDU cho biết: “Armin Laschet có sự ủng hộ rộng rãi... đó là về khả năng lãnh đạo, khả năng gắn kết mọi người lại với nhau trong nội bộ; đó là về sức mạnh để hòa nhập toàn bộ xã hội... và Laschet là người giỏi nhất có thể làm điều này”.

Trong lịch sử, hai cuộc bầu cử duy nhất ở Đức xuất hiện một ứng cử viên thủ tướng thuộc đảng CSU nhưng chiến thắng không thuộc về đảng CSU. Franz Josef Strauss đã giành được 44,5% số phiếu bầu vào năm 1980, không đủ để giành chiến thắng trước chính phủ liên minh của ông Helmut Schmidt. 22 năm sau, trận chiến giữa Edmund Stoiber và Gerhard Schroder của đảng Dân chủ Xã hội kết thúc với tỷ số hòa 38,5% nhưng không đánh bại được liên minh đương nhiệm.

Cuộc chiến công khai giữa hai ông Laschet và Soder đang được truyền thông Đức gọi là cuộc tranh giành quyền lực quan trọng nhất trong năm. Đây được xem là một cuộc đọ sức chính trị đe dọa cuộc sống chung mong manh của các bên. Rốt cuộc, nó có thể quyết định ai là người nắm quyền điều hành nền kinh tế lớn nhất châu Âu sau gần 16 năm lãnh đạo của bà Merkel. Thậm chí, trong suy nghĩ của hầu hết người Đức, điều quan trọng hơn là người chiến thắng sẽ phải cố gắng chèo lái đất nước, bao gồm cả nền kinh tế và xã hội đang phát triển, đi vào kỷ nguyên hậu COVID-19 ổn định và thịnh vượng.

Cả hai ông Laschet và Soder đều cho biết họ muốn đưa ra quyết định trước kỳ nghỉ Whitsun vào tháng 5-2021. Tuy nhiên, liên minh CDU/CSU đang chịu áp lực phải đưa ra định hướng rõ ràng trước thời điểm đó. Đảng Xanh (Greens), đối thủ lớn nhất của liên minh, đã công bố ứng cử viên vào hôm 12-4. Trong cuộc bầu cử địa phương hồi tháng 3-2021, đảng Xanh đã cho thấy sự trỗi dậy của họ trong chính trường Đức và khả năng đảng này “cướp đài” liên minh cầm quyền CDU/CSU là không nhỏ.

Khi được hỏi hôm 13-4 rằng, liệu bà có lo lắng sự cạnh tranh giữa hai ông Laschet và Soder có thể gây tổn hại cho liên minh CDU/CSU, dẫn đến việc mất chức thủ tướng vào tay các đối thủ khác hay không, bà Merkel nói rõ rằng bà “muốn tránh xảy ra điều đó.

Theo CAND

• Đức: Chính trường đầy sóng gió (14/11)