Trong bài viết của mình, Đại sứ Nguyễn Tất Thành cho biết, thông tin mà Đại sứ Ninh Phú Khôi nêu trong bài cho rằng “Việt Nam quấy rối hoạt động của TQ” thực chất là chép lại từ tài liệu ngày 8-6-2014 công bố trên trang mạng của Bộ Ngoại giao TQ. Theo Đại sứ Nguyễn Tất Thành, cả tài liệu này cũng như trong các cuộc họp báo khác nhau, đại diện Bộ Ngoại giao TQ chưa bao giờ đưa ra được bằng chứng thuyết phục và khách quan để chứng minh luận điểm của mình. Trong thời đại bùng nổ thông tin hiện nay, bạn đọc Thái Lan chắc không khó kiểm chứng được từ các nguồn thông tin công khai và khách quan để thấy được đúng sai trong các thông tin mà Đại sứ Ninh Phú Khôi đã nêu.
Thực tế là hoạt động trái phép của giàn khoan TQ cũng như hành động hung hăng, vô nhân đạo của các tàu hộ tống giàn khoan của TQ trong vùng biển của Việt Nam đã được thông tin đầy đủ bởi nhiều cơ quan truyền thông cả trong và ngoài khu vực, của các nước phát triển và đang phát triển. Các phóng viên nước ngoài, các nhà bình luận quốc tế hay các học giả và chính giới đều có chung nhận định rằng chính hành động đơn phương, khiêu khích không phù hợp với luật pháp quốc tế, trái với Tuyên bố về ứng xử của các bên ở biển Đông (DOC) của TQ là nguyên nhân chủ yếu gây ra tình hình căng thẳng hiện nay.
Thứ hai, Đại sứ Nguyễn Tất Thành nhấn mạnh, ông không thể đồng ý với quan điểm của Đại sứ Ninh Phú Khôi cho rằng Chính phủ TQ đã thực hiện chủ quyền liên tục, hợp pháp và ổn định đối với quần đảo Hoàng Sa từ giữa và cuối thế kỷ thứ 10, vì điều này mâu thuẫn với lịch sử và nhầm lẫn về pháp lý. Việt Nam có đầy đủ bằng chứng lịch sử và pháp lý để chứng minh chủ quyền của mình đối với quần đảo Hoàng Sa. Việt Nam là quốc gia đầu tiên đã chiếm hữu và thực thi chủ quyền một cách liên tục, hòa bình đối với quần đảo Hoàng Sa, chí ít là kể từ thế kỷ 17, khi mà vùng lãnh thổ này còn vô chủ. Các chúa Nguyễn của Việt Nam đã thành lập những đội dân binh, gọi là đội Hoàng Sa, để cai quản và khai thác quần đảo Hoàng Sa. Đội Hoàng Sa này có nhiệm vụ hàng năm tới quần đảo Hoàng Sa để khai thác sản vật, đo đạc, trồng cây, dựng bia, xây dựng chùa chiền, cứu hộ tàu thuyền... Tất cả những hoạt động này đều được ghi lại trong các tài liệu chính thức.
“Tôi nói rằng có sự mâu thuẫn với lịch sử trong phát biểu của Đại sứ Ninh Phú Khôi, vì theo như tôi biết năm 1898, trước việc chủ tàu Bellona và Himeji Maru đòi nhà đương cục TQ bồi thường cho việc ngư dân TQ cướp tài sản hai chiếc tàu này khi chúng bị đắm tại Hoàng Sa, Phó vương Quảng Đông đã tuyên bố quần đảo Hoàng Sa là vùng đất vô chủ, không thuộc về TQ, không có liên quan gì về mặt hành chính đối với bất cứ quận nào của Hải Nam và không cơ quan nào có trách nhiệm kiểm soát khu vực này. Điều này thực ra cũng dễ hiểu thôi vì trong một thời gian dài của lịch sử, các triều đình nhà Minh và nhà Thanh đã áp dụng chính sách “Hải cấm” thể hiện một sự lo ngại đối với những mối hiểm họa từ biển hơn là một tư duy mong muốn vượt ra khỏi lãnh thổ lục địa để làm chủ biển”, Đại sứ Nguyễn Tất Thành viết.
Trung Quốc hành động sai lầm tại biển Đông
Trong một bài viết mới đây, ông Rivislei Gonzalez Saez, chuyên gia thuộc Trung tâm Nghiên cứu chính sách quốc tế của Cuba, nhận định rằng TQ đã hành động sai lầm tại biển Đông. Theo ông Saez, việc TQ hạ đặt trái phép giàn khoan Hải Dương - 981 trong vùng đặc quyền kinh tế và thềm lục địa của Việt Nam đã làm gia tăng căng thẳng trong khu vực. Chuyên gia Saez nhấn mạnh TQ đề nghị giải quyết mọi vấn đề bằng biện pháp hòa bình, nhưng lại có những hành động đi ngược lại lời nói của chính mình. Điều này gây quan ngại sâu sắc đối với các quốc gia có liên quan, các nước khác trong khu vực cũng như Mỹ. Trên thực tế, điều mà TQ làm đối với các quốc gia láng giềng đã gây lo ngại, căng thẳng, bất ổn và đặt các quốc gia láng giềng trong tình trạng cảnh giác. Do đó, sự phản kháng của các quốc gia láng giềng sẽ ngày càng mạnh mẽ hơn.
Ông cho rằng những căng thẳng mà TQ gây ra với Việt Nam là một sai lầm nghiêm trọng, bất chấp các lợi ích có liên quan của Bắc Kinh. Tiêu cực hơn chính là cách hành xử của TQ với việc phát động một chiến dịch tuyên truyền hung hăng thông qua các phương tiện thông tin đại chúng nhằm tấn công Việt Nam. Theo ông Saez, lập trường của Bắc Kinh cần mang tính xây dựng và cân nhắc kỹ. Cho dù thế giới có thể tràn ngập thông tin, nhưng sự thật sẽ luôn được tôn trọng. Mỗi ngày sẽ có thêm hàng ngàn trí thức, nhà ngoại giao, quân nhân và nhân dân trên thế giới hiểu và lên tiếng bảo vệ quyền lợi của Việt Nam.
“Chính vì tư duy của người TQ đối với biển và về quần đảo Hoàng Sa như vậy, nhà bản đồ học hàng đầu người Pháp là Jean - Baptiste Bourguignon d’Anville đã thể hiện lãnh thổ TQ thời Càn Long (1736-1795) chỉ giới hạn đến đảo Hải Nam (không bao gồm các đảo ở biển Đông như quần đảo Hoàng Sa) trong tấm bản đồ xuất bản tại Đức thế kỷ 18. Tấm bản đồ này đã được Thủ tướng Đức Angela Merkel tặng Chủ tịch TQ Tập Cận Bình tháng 3 vừa qua khi ông Tập Cận Bình tới thăm Đức. Trong khi đó, chính tài liệu của TQ, như “Hải ngoại Kỷ sự” (Haiwai jishi) năm 1696 hay “Hải Lục” (Hailu) năm 1820 và tài liệu quốc tế như “Journal of the Asiatic Society of Bengal” (1837) và “Journal of the Geographical Society of London” (1849) đã công nhận và thể hiện quần đảo Hoàng Sa là lãnh thổ của Việt Nam”, Đại sứ Việt Nam tại Thái Lan nhấn mạnh. Đại sứ Nguyễn Tất Thành khẳng định về mặt pháp lý, không có bất cứ tài liệu quốc tế chính thức liên quan nào ghi rằng TQ giành lại Hoàng Sa từ Nhật Bản năm 1946 như Đại sứ Ninh Phú Khôi đã viết. Trái lại, tại Hội nghị San Francisco năm 1951, đề xuất yêu cầu Nhật Bản nhìn nhận chủ quyền của Cộng hòa Nhân dân Trung Hoa đối với quần đảo Hoàng Sa đã bị bác bỏ với 46 phiếu chống trong tổng số 51 nước tham dự. Cũng tại hội nghị này, Trưởng đoàn Việt Nam, Thủ tướng Chính quyền Quốc gia Việt Nam Trần Văn Hữu đã tái khẳng định chủ quyền của Việt Nam đối với Hoàng Sa mà không gặp phải bất kỳ phản đối nào.
Tiếp đó, Hội nghị Geneva năm 1954 về việc khôi phục hòa bình ở Đông Dương khẳng định các bên tham gia tôn trọng độc lập và toàn vẹn lãnh thổ của Việt Nam, có nghĩa là bao gồm quần đảo Hoàng Sa đang do các lực lượng của Pháp và Việt Nam Cộng hòa quản lý. Chính vì chủ quyền đối với Hoàng Sa thuộc về Việt Nam và TQ với tư cách là quốc gia tham gia Hội nghị Geneva năm 1954 biết rất rõ về điều này, hành động mà Đại sứ Ninh Phú Khôi gọi là “đánh đuổi” quân đội miền Nam Việt Nam tại Hoàng Sa thực chất là hành động xâm lược bằng vũ lực và đã bị chính quyền Việt Nam Cộng hòa cũng như Chính phủ Cách mạng lâm thời miền Nam Việt Nam lên án mạnh mẽ. Một hành động như vậy không thể là cơ sở để TQ đòi hỏi chủ quyền như Bị vong lục ngày 12-5-1988 của Bộ Ngoại giao TQ đã nêu và đăng trên Nhân dân Nhật báo cùng ngày.
Thứ ba, Đại sứ Việt Nam bác bỏ nhận định của Đại sứ TQ khi ông Ninh Phú Khôi cho rằng “hoạt động của giàn khoan Hải Dương - 981 (Haiyang Shiyou - 981) lần này là sự tiếp nối của tiến trình thăm dò trong suốt 10 năm qua, hoàn toàn trong phạm vi chủ quyền và quyền quản lý của TQ và Việt Nam không có quyền phát biểu, không có quyền can thiệp hoặc ngăn cản”. Theo Đại sứ Nguyễn Tất Thành, hoạt động trái phép, như thăm dò, khảo sát, của TQ tại vùng biển của Việt Nam ở biển Đông trong 10 năm qua luôn gặp phải sự phản đối của Việt Nam dưới nhiều hình thức và ở các cấp khác nhau. Thậm chí, trước thái độ thiếu thiện chí của TQ và việc xâm phạm nghiêm trọng quyền lợi chính đáng của Việt Nam tại biển Đông, ngày 5-8-2010, Người phát ngôn Bộ Ngoại giao Việt Nam đã công khai lên tiếng phản đối. “Việc Việt Nam kiên quyết phản đối hoạt động của giàn khoan Hải Dương - 981 lần này là để bảo vệ khu vườn cùng các cây cối tại đó của mình đang bị một người hàng xóm vô cớ đòi sở hữu”, Đại sứ Thành nhận định.
Các hành động của TQ đã vi phạm nghiêm trọng luật pháp quốc tế, trong đó có Công ước của Liên hiệp quốc về Luật Biển năm 1982, trái với tinh thần và lời văn của DOC cũng như các thỏa thuận cấp cao giữa hai nước. Hành động của TQ đã không còn là một vấn đề song phương giữa Việt Nam và TQ mà đã và đang đe dọa an ninh, an toàn, tự do hàng hải và gây bất ổn trong khu vực. Chính vì vậy, không chỉ Việt Nam phản đối mà nhiều nước trên thế giới đã bày tỏ quan ngại và yêu cầu TQ chấm dứt ngay các hành động khiêu khích của mình.
T.S (tổng hợp)