Chăm lo, phát triển dạy nghề cho lao động nông thôn (LĐNT) không chỉ là trách nhiệm của Đảng, Nhà nước, mà còn là của toàn xã hội với tiêu chí là gắn đào tạo nghề để chuyển dịch cơ cấu LĐ phù hợp với cơ cấu kinh tế trên địa bàn tỉnh. Trong những năm qua, đào tạo nghề cho LĐNT đã đạt được nhiều kết quả nhưng thực tế vẫn còn gặp một số khó khăn...
Những khó khăn cần tháo gỡ
Theo dự báo từ nay đến năm 2020, hàng năm Bình Dương cần tuyển dụng trên 50.000 LĐ trong đó phấn đấu trên 80% LĐ được qua đào tạo. Đào tạo nghề cho LĐNT trong những năm qua đã phát huy tác dụng và được đông đảo LĐ ở các vùng nông thôn đăng ký học nghề, đồng thời nâng cao được nhận thức của người dân, của cộng đồng về công tác đào tạo nghề và vai trò, vị trí của người thợ được nâng cao trong nhận thức của xã hội. Điều quan trọng, việc đưa công tác dạy nghề về cơ sở là tiết kiệm được chi phí học nghề cho người LĐ ở nông thôn khi tham gia học nghề tại địa phương mình. Tuy nhiên, hiện nay ở một số nơi trong tỉnh việc huy động học viên ra lớp còn hạn chế. Cơ sở vật chất, trang thiết bị để phục vụ tốt cho việc đào tạo nghề ở một số địa phương còn thiếu nên ảnh hưởng đến chất lượng đào tạo. Theo Hiệu trưởng trường Trung cấp nghề Dĩ An Th.s Kiều Giác Ngộ thì: Dự án đào tạo nghề cho LĐNT là một hình thức đào tạo nghề lưu động, có thể tổ chức lớp học tại trường nhưng cũng có thể tổ chức tại địa phương của người LĐ. Khó khăn chung hiện nay là trình độ học viên đến các lớp học không đồng đều, kinh phí đầu tư cho đề án đào tạo nghề còn thấp nên cần phải bổ sung thêm mới đáp ứng yêu cầu mở rộng, nâng cao chất lượng đào tạo. Lấy dẫn chứng, với số tiền 37.500 đồng/tiết học thì rất khó mời giáo viên có tay nghề tham gia giảng dạy. Riêng các lớp nghề như cơ khí, điện thì không đủ kinh khí mua vật tư thực hành cho học viên (ví dụ cách đây 3 năm dây đồng chỉ gần 100.000 đồng/kg, nay đã là 250.000 đồng/kg). Nghề lái xe nâng cũng đang thịnh hành nhưng với chi phí 1.575.000 đồng/học viên thì không đủ xăng dầu để cho học viên thực hành nhiều.
Theo nhận xét, đánh giá của Sở LĐ-TB&XH thì bên cạnh những mặt làm được vẫn còn một số hạn chế cần rút kinh nghiệm để khắc phục như: Trình độ học viên tại những lớp LĐNT không đồng đều, phần lớn học viên đều vừa tham gia học tập vừa làm công việc đồng áng nên không bảo đảm duy trì sĩ số. Ngành nghề chưa được mở rộng; chất lượng, hiệu quả ở một số ngành nghề còn hạn chế. Chưa huy động được các nguồn lực để tham gia hỗ trợ dạy nghề ngắn hạn cho LĐNT, chủ yếu còn dựa vào nguồn lực Nhà nước.
Đào tạo ngành cơ khí cho lao động nông thôn tại trường Trung cấp nghề Dĩ An
Như vậy, việc tổ chức đào tạo nghề cho LĐNT và bộ đội xuất ngũ hiện nay là một vấn đề bức xúc và thật sự cần thiết cho quá trình CNH-HĐH nông thôn, tạo cho LĐ ở nông thôn và bộ đội xuất ngũ có tay nghề chuyên môn và việc làm ổn định để tăng thu nhập, nâng cao đời sống cho người dân góp phần tích cực đột phá có chiều sâu trong việc thực hiện chương trình mục tiêu quốc gia XĐGN- VL của tỉnh. Những kết quả bước đầu đạt được và những vướng mắc; song Bình Dương sẽ sớm tìm ra những giải pháp, tháo gỡ những khó khăn để công tác đào tạo nghề cho LĐNT và bộ đội xuất ngũ phát huy được hiệu quả hơn.
Lao động nông thôn thực tập cạo mủ cao su
Tiếp tục thực hiện nhiều chính sách
Nâng cao chất lượng, số lượng và hiệu quả đào tạo nghề, chuyên nghiệp hóa bộ phận LĐNT, góp phần chuyển dịch cơ cấu LĐ, cơ cấu kinh tế đáp ứng kế hoạch phát triển kinh tế - xã hội Bình Dương đến năm 2020. Xây dựng đội ngũ cán bộ, công chức đáp ứng yêu cầu nhiệm vụ quản lý hành chính, trong đó am hiểu lĩnh vực dạy nghề để thực thi công vụ, xứng tầm với sự nghiệp CNH, HĐH công nghiệp nông thôn theo chủ trương của Đảng và Nhà nước. Đó là mục tiêu chung của Đề án “Đào tạo nghề cho LĐNT tỉnh Bình Dương đến năm 2020” để tổ chức triển khai dạy nghề theo nhu cầu cho LĐNT là 21.510 người được chia từng giai đoạn từ năm 2011-2015: Đào tạo nghề cho khoảng 11.510 LĐNT; trong đó nhóm ngành nghề công nghiệp 2.675 người, nhóm ngành nghề dịch vụ 3.915 người, nhóm ngành nghề nông nghiệp 4.920 người. Tỷ lệ có việc làm sau khi học nghề trong giai đoạn này tối thiểu đạt 80%. Giai đoạn 2016- 2020: Đào tạo nghề cho khoảng 10.000 LĐNT; trong đó nhóm ngành nghề công nghiệp 2.325 người, nhóm ngành nghề dịch vụ 3.400 người, nhóm ngành nghề nông nghiệp 4.275 người. Tỷ lệ có việc làm sau khi học nghề trong giai đoạn này tối thiểu đạt 90%. Thực hiện trong giai đoạn mới, Bình Dương tiếp tục thực hiện những chính sách đối với người học như: Hỗ trợ học phí và các chi phí khác cho LĐNT thuộc diện được hưởng chính sách ưu đãi người có công với cách mạng, hộ nghèo (theo chuẩn của tỉnh Bình Dương), người dân tộc thiểu số, người khuyết tật, người bị thu hồi đất canh tác được hỗ trợ chi phí học nghề ngắn hạn (trình độ sơ cấp nghề và dạy nghề dưới 3 tháng). Hỗ trợ cho LĐNT thuộc diện hộ có thu nhập tối đa bằng 150% thu nhập của hộ nghèo (theo chuẩn của tỉnh Bình Dương) được hỗ trợ chi phí học nghề ngắn hạn (trình độ sơ cấp nghề và dạy nghề dưới 3 tháng) với mức tối đa 2,5 triệu đồng/người/khóa học (mức hỗ trợ cụ thể theo từng nghề và thời gian học nghề thực tế) và LĐNT khác được hỗ trợ chi phí học nghề ngắn hạn (trình độ sơ cấp nghề và dạy nghề dưới 3 tháng) với mức tối đa 2 triệu đồng/người/khóa học (mức hỗ trợ cụ thể theo từng nghề và thời gian học nghề thực tế). Riêng LĐNT là người dân tộc thiểu số thuộc diện được hưởng chính sách ưu đãi người có công với cách mạng, hộ nghèo và hộ có thu nhập tối đa bằng 150% thu nhập của hộ nghèo học các khóa học trình độ trung cấp nghề, cao đẳng nghề được hưởng chính sách dạy nghề đối với học sinh dân tộc thiểu số nội trú. Ngoài ra, Bình Dương còn có chính sách hỗ trợ vốn vay từ Ngân hàng Chính sách xã hội cho LĐNT học nghề được vay để học theo quy định hiện hành về tín dụng đối với học sinh, sinh viên. LĐNT làm việc ổn định ở nông thôn có xác nhận của UBND cấp xã (xã, phường, thị trấn), sau khi tốt nghiệp được ngân sách hỗ trợ 100% lãi suất đối với khoản vay để sản xuất - kinh doanh theo ngành nghề đã học. LĐNT sau khi học nghề được vay vốn từ Quỹ quốc gia về việc làm thuộc Chương trình mục tiêu quốc gia về việc làm để tự tạo việc làm.
- Hiệu trưởng trường Trung cấp nghề Dĩ An Ths. KIỀU GIÁC NGỘ:
Tăng ngân sách đầu tư cho đào tạo nghề
Đầu tư cho dạy nghề là đầu tư cho phát triển, do đó kiến nghị Nhà nước quan tâm tổ chức cho người lao động, ở mọi vùng nông thôn, vùng sâu - vùng xa được học tập, để khi làm việc vừa phù hợp năng lực đáp ứng nhịp độ phát triển kinh tế - xã hội trên địa bàn tỉnh, vừa giải quyết việc làm cho họ nâng cao thu nhập thoát nghèo và phục vụ phát triển kinh tế bền vững. Do vậy, Nhà nước cần tăng ngân sách đầu tư cho đào tạo nghề, có cơ chế chính sách hợp lý để huy động và sử dụng các nguồn đầu tư xã hội hóa. Nguồn ngân sách Nhà nước ưu tiên tập trung đầu tư cho các trường, trung tâm trọng điểm, các cơ sở đào tạo nghề phục vụ phát triển kinh tế tại nông thôn.
- Phó Trưởng phòng Đào tạo Trung tâm Giới thiệu việc làm tỉnh NGUYỄN TRỌNG THẮNG:
Phối hợp vận động người lao động học nghề
UBND tỉnh nên có chỉ đạo yêu cầu các sở ban ngành có liên quan, các địa phương mở lớp phối hợp trong việc vận động người lao động tham gia các lớp học nghề tại các địa phương; Xem xét tăng tiền công giảng dạy cho giáo viên 50.000 đồng/giờ đối với những địa phương cách trung tâm thị xã từ 50km trở xuống; 60.000 đồng/giờ đối với những địa phương cách trung tâm thị xã từ 50km trở lên. Với những địa phương ở xa (như Minh Thạnh, Minh Hòa, Phước Sang...) cần có chính sách hỗ trợ chỗ ở cho giáo viên trong suốt thời gian giảng dạy.
VĂN SƠN