Giảm nguy cơ mắc ung thư nếu tránh xa khói thuốc lá

Cập nhật: 30-08-2022 | 11:19:26

(BDO) Khói thuốc lá chứa hơn 7.000 hóa chất, trong đó có amoniac, asen, methane, carbon monoxide. Thống kê cho thấy, trong hơn 7.000 hóa chất này có khoảng 70 hóa chất gây bệnh ung thư. Các nghiên cứu khoa học chỉ ra rằng khoảng một phần ba trong tổng số người chết vì ung thư liên quan tới sử dụng thuốc lá. Thuốc lá gây ra 90% tổng số người chết vì ung thư phổi. Hút thuốc lá còn gây ra ung thư ở nhiều bộ phận khác như họng, thanh quản, thực quản, tuyến tuỵ, tử cung, cổ tử cung, thận, bàng quang, ruột và trực tràng.

Thuốc lá điện tử nhiều mẫu mã, kiểu dáng bắt mắt thu hút giới trẻ

Ung thư phổi

Cách đây gần 50 năm, Doll và Hill đã phát hiện ra rằng hút thuốc lá gây ung thư phổi và tỷ lệ tử vong do ung thư phổi tăng theo số lượng thuốc hút.

Trên thế giới, tỉ lệ mắc ung thư phổi tăng khá nhanh trong vòng 60 năm qua, tăng hơn nhiều so với các loại ung thư khác và tỉ lệ này cho thấy có sự liên quan mật thiết đến số người hút thuốc tăng lên. Tỷ lệ ung thư phổi thấp ở những quần thể dân cư không phổ biến hút thuốc lá. Hút thuốc là nguyên nhân chính gây ung thư phổi, khoảng 87% trong số 177.000 ca mắc ung thư ở Mỹ năm 1996 là do thuốc lá, còn lại là do các nguyên nhân khác như: Ô nhiễm môi trường, bệnh nghề nghiệp, ăn uống, cơ địa và các yếu tố di truyền. 90% trong số 660.000 ca được chẩn đoán ung thư phổi hàng năm trên thế giới là người hút thuốc lá.

Giả định nguy cơ của những người không hút thuốc lá bị ung thư phổi là 1 thì nguy cơ bị ung thư phổi của những người hút thuốc cao hơn gấp 10 lần. Mức độ tăng nguy cơ khác nhau tùy theo loại tế bào ung thư, nguy cơ bị ung thư biểu mô tế bào vảy và ung thư biểu mô tế bào nhỏ ở những người hút thuốc tăng 5-20 lần, trong khi nguy cơ bị ung thư biểu mô tuyến và ung thư biểu mô tế bào lớn tăng 2-5 lần so với những người không hút thuốc.

Mức độ nguy cơ sẽ tăng lên cùng với số năm hút thuốc lá, số lượng thuốc lá tiêu thụ hàng ngày và lứa tuổi lúc bắt đầu hút thuốc lá càng sớm càng nguy hiểm.

Vấn đề nhiều người quan tâm đó là hút bao nhiêu thuốc thì tăng nguy cơ bị ung thư phổi? Các nghiên cứu cho thấy rằng với bất kỳ lượng thuốc hút nào cũng gây tăng nguy cơ mắc ung thư phổi. Nói cách khác, không có giới hạn dưới của lượng thuốc hút cần thiết để gây ung thư phổi. Thời gian hút thuốc lá cũng rất quan trọng, thời gian hút càng dài thì tác hại càng lớn.

Những người không hút thuốc mà sống chung với người hút thuốc, tỷ lệ chết vì ung thư phổi cao hơn 20% so với người sống chung với người không hút thuốc và tỷ lệ chết vì ung thư phổi cũng tăng lên cùng với số lượng thuốc được hút bởi người vợ hoặc người chồng. Chỉ khoảng 13% bệnh nhân ung thư phổi sống sót sau 5 năm. Tỉ lệ chết do ung thư phổi ở nam giới có hút thuốc cao gấp 22 lần so với nam giới không hút thuốc, còn ở nữ thì gấp khoảng 12 lần. Trước đây, rất nhiều phụ nữ tin rằng ung thư vú là nguyên chính gây tử vong ở nữ, nhưng thống kê năm 1988 cho thấy ung thư phổi lại cao hơn nhiều so với ung thư vú trong các trường hợp tử vong ở phụ nữ.

Hút thuốc thụ động cũng làm tăng nguy cơ mắc ung thư phổi. Khi đồng thời hút thuốc và có tiếp xúc với yếu tố độc hại khác thì nguy cơ gây ung thư phổi sẽ tăng lên gấp nhiều lần.

Các loại ung thư ở bộ phận thuộc đầu và cổ

Các loại ung thư ở bộ phận thuộc đầu và cổ bao gồm ung thư thực quản, thanh quản, lưỡi, tuyến nước bọt, môi, miệng và họng. Những nguy cơ của các bệnh ung thư này sẽ tăng dần cùng với số lượng và thời gian hút thuốc. Hút thuốc lá và nghiện rượu là hai yếu tố mạnh nhất gây ung thư ở các bộ phận thuộc đầu và cổ. Nghiện rượu và các sản phẩm chế xuất từ thuốc lá cùng tăng nguy cơ về lâu dài gây ung thư.

Đối với ung thư thực quản, nguy cơ phát bệnh ung thư thực quản của người hút thuốc lớn hơn 810 lần so với người không hút thuốc. Những nguy cơ này sẽ tăng thêm từ 25-50% nếu người hút thuốc sử dụng nhiều rượu.

Đối với ung thư thanh quản, hút thuốc gây nên 80% trong tổng số ung thư thanh quản. Người hút thuốc chịu nguy cơ mắc bệnh ung thư thanh quản lớn hơn 12 lần so với người không hút thuốc. Đối với ung thư miệng, hút thuốc là nguyên nhân chủ yếu của các bệnh ung thư lưỡi, tuyến nước bọt, miệng và vòm họng. Nam giới hút thuốc có nguy cơ lớn gấp 27 lần phát triển các bệnh về ung thư miệng hơn những nam giới không hút thuốc.

Đối với ung thư mũi, về lâu dài người hút thuốc sẽ có nguy cơ cao gấp hai lần so với người không hút thuốc.

Đối với ung thư thận và bàng quang, người hút thuốc có nguy cơ mắc ung thư cả thận và bàng quang. Trong tổng số ca tử vong do ung thư bàng quang trên thế giới, nguyên nhân do sử dụng thuốc lá chiếm đa số.

Đối với ung thư tuyến tuỵ: Tuyến tuỵ là tuyến dễ bị ung thư vì khói thuốc vào cơ thể tới tuyến tuỵ qua máu và túi mật. Ước tính thuốc lá là nguyên nhân của 30% trong tổng số ca mắc ung thư tuyến tuỵ.

Đối với ung thư bộ phận sinh dục, gồm có ung thư âm hộ: Ung thư âm hộ trên thực tế hiếm gặp. Tuy nhiên, phụ nữ hút thuốc có nguy cơ mắc ung thư âm hộ rất cao; ung thư tử cung: Sự liên quan giữa hút thuốc và ung thư tử cung chỉ mới được phát hiện gần đây. Có ít nhất 12 nghiên cứu chỉ ra rằng phụ nữ hút thuốc tăng nguy cơ mắc ung thư tử cung tăng cùng với số lượng và thời gian sử dụng thuốc; ung thư dương vật: Ung thư dương vật đang ngày càng phổ biến ở nam giới hút thuốc.

Đối với ung thư hậu môn và đại trực tràng, mới đây các nhà khoa học đã phát hiện ra hút thuốc lá đóng vai trò tác nhân gây ung thư hậu môn và đại trực tràng. Cũng trong một nghiên cứu diện rộng được tiến hành ở Mỹ, đối với những người hút thuốc có nguy cơ mắc bệnh ung thư tăng từ 75-100% so với những người cùng lứa tuổi không hút thuốc.

HOÀNG LINH - QUỲNH TRANG

Chia sẻ bài viết

Giảm nguy cơ mắc ung thư nếu tránh xa khói thuốc lá

TIÊU ĐIỂM

XEM NHIỀU