Gói tín dụng chính sách nhà ở xã hội: Nhiều vướng mắc cần tháo gỡ

Dù đã triển khai gần 1 năm, nhưng gói tín dụng 120.000 tỷ đồng cho vay đầu tư, mua nhà ở xã hội (NƠXH), nhà ở công nhân mới giải ngân được hơn 500 tỷ đồng. Các nút thắt trong khâu đầu tư, mức lãi suất, thủ tục, điều kiện vay, thời gian ưu đãi… là những vấn đề đang đặt ra cần tháo gỡ kịp thời.

Khó tiếp cận vốn vay

Tại Bình Dương, việc triển khai gói 120.000 tỷ đồng đã được ngành ngân hàng hướng dẫn đầy đủ, rõ ràng và tổ chức triển khai thực hiện từ ngày 1-4-2023. Trên cơ sở danh mục dự án được công bố, các ngân hàng thương mại xem xét, thẩm định quyết định cho vay theo quy định. Tuy nhiên, đến thời điểm này, chưa có cá nhân nào vay được, doanh nghiệp (DN) cũng than khó tiếp cận gói tín dụng này.

Tại hội nghị đẩy mạnh triển khai gói tín dụng 120.000 tỷ đồng do Ngân hàng Nhà nước (NHNN) Việt Nam tổ chức mới đây, ông Nguyễn Văn Triển, Phó Tổng Giám đốc Công ty Cổ phần Đầu tư & Phát triển Thuận Lợi, nêu thực tế tiếp cận vốn vay “rất nan giải”, chương trình khó đi vào cuộc sống. Ông Nguyễn Văn Triển cho biết tháng 6-2023, công ty có 2 dự án NƠXH tại TX.Bến Cát đủ điều kiện vay. Nhu cầu vay vốn khoảng 548 tỷ đồng (80% tổng mức đầu tư), nhưng đến nay chưa giải ngân.

Theo đánh giá của Bộ Xây dựng, Bình Dương là địa phương thực hiện rất tốt các dự án nhà ở xã hội. Trong ảnh: Khu nhà ở xã hội Định Hòa (TP.Thủ Dầu Một), do Becamex IDC đầu tư. Ảnh: QUỐC CHIẾN

Ông Nguyễn Văn Triển cho biết lý do công ty không chủ động tiếp cận ngân hàng bởi lãi suất vay không hấp dẫn, dù thấp hơn so với thông thường 1,5 - 2% nhưng vẫn còn cao. Lãi suất cho vay áp dụng đến hết ngày 30-6-2024 đối với chủ đầu tư là 8,0%/ năm, đối với người mua nhà là 7,5%/năm, kể từ ngày 1-1- 2024. Trong khi trước đó, lãi vay được thực hiện hỗ trợ theo Nghị định 49 và Nghị định 100 áp dụng 4,8%/năm, thời gian vay dài hạn (tối đa 25 năm). “Dù số tiền lãi vay hàng tháng đội lên không nhiều, nhưng đối với người thu nhập thấp, mức chênh lệch lãi vay từ 500.000 - 1 triệu đồng/tháng khiến người mua nhà rất đắn đo. Cùng lúc đó, thời hạn vay chỉ còn 5 năm gây áp lực cho người vay”… Bên cạnh đó, các thủ tục, quy trình, điều kiện xét duyệt cho vay không khác các dự án nhà ở thương mại thông thường khiến chủ đầu tư, người vay mua rất ngại.

Cần sớm đưa đồng vốn vào cuộc sống

Trong khi đó, đại diện 4 ngân hàng cho vay trực tiếp (BIDV, Agribank, Vietcombank, Vietinbank) cho biết khó khăn trong giải ngân gói 120.000 tỷ đồng là khả năng đáp ứng của chủ đầu tư về năng lực tài chính, tài sản bảo đảm, tính thanh khoản của dự án, giới hạn về tỷ suất lợi nhuận của các dự án NƠXH…

Ông Lê Ngọc Lâm, Tổng Giám đốc Ngân hàng Đầu tư và Phát triển Việt Nam (BIDV), cho biết ngay khi NHNN có văn bản chỉ đạo, BIDV đã triển khai đến toàn chi nhánh nhưng đến nay mới tiếp cận 8 dự án, phê duyệt 4 dự án và giải ngân hơn 96 tỷ đồng. Ông Lê Ngọc Lâm khẳng định không phải DN nào cũng có nhu cầu vay vốn tại thời điểm này, có DN chưa chuẩn bị đầy đủ cơ sở pháp lý để có thể triển khai dự án, hoặc có trường hợp bắt đầu triển khai dự án nhưng đang sử dụng nguồn vốn tự có của DN. “BIDV thấy rằng những điều kiện về pháp lý cần có thời gian để tiếp tục giải quyết”, ông Lê Ngọc Lâm nói.

Đề xuất giải pháp, ông Nguyễn Văn Triển đề nghị cần rút ngắn thời gian, đơn giản hóa quy trình, thủ tục hành chính tạo điều kiện thuận lợi cho chủ đầu tư, người mua nhà. Bên cạnh đó, nới lỏng điều kiện tiếp cận gói tín dụng cho chủ đầu tư và người mua nhà có thu nhập trung bình, thấp. Mặt khác, nên hạ mức lãi suất vay phù hợp với người thu nhập thấp, không vượt quá 50% lãi suất vay bình quân của các ngân hàng thương mại. Song song đó, tăng thêm thời gian ưu đãi vay vốn đối với chủ đầu tư và người mua nhà.

Sản phẩm hoàn chỉnh, đang bàn giao cho người sử dụng thuộc dự án khu nhà ở xã hội liền kề thuộc dự án Khu nhà ở thương mại Thuận Lợi 2, TX.Bến Cát

Theo đánh giá của ông Võ Đình Phong, Giám đốc NHNN - Chi nhánh Bình Dương, đối tượng mua NƠXH bị hạn chế là người có thu nhập thấp, dưới ngưỡng chịu thuế thu nhập cá nhân, các tổ chức tín (TCTD) cần thẩm định kỹ trước khi cho vay. Do đó, nguồn thu từ các dự án cũng bị hạn chế, ảnh hưởng đến khả năng trả nợ. Đối với các DN, số lượng dự án ít, việc xác định giá bán nhà chưa thuận lợi đang ảnh hưởng đến nguồn cung NƠXH và cũng chưa thu hút được người mua do tình hình kinh tế khó khăn.

Trước thực tế này, các DN cần đẩy nhanh quy trình, thủ tục về đầu tư xây dựng NƠXH. Chính phủ cần mở rộng đối tượng được phép mua NƠXH nhằm thu hút các chủ đầu tư tham gia đầu tư, các TCTD cũng yên tâm tài trợ dự án. NHNN - Chi nhánh Bình Dương sẽ cùng với các TCTD tăng cường công tác phối hợp với các sở, ngành để triển khai thực hiện chương trình được thuận lợi và đạt hiệu quả hơn.

Nêu quan điểm cho vay, ông Đào Minh Tú, Phó Thống đốc NHNN Việt Nam, cho biết NƠXH, nhà ở cho công nhân cần phải giải ngân cho vay đúng mục tiêu, đúng đối tượng. “Do đây là gói hỗ trợ phục vụ mục tiêu 1 triệu căn NƠXH, vì vậy có thể kéo dài một vài năm, không nôn nóng giải ngân, nhưng những dự án, cá nhân đủ điều kiện phải được giải ngân ngay”, ông Đào Minh Tú cho biết. Vấn đề mấu chốt là phải tạo điều kiện cho “cầu” tiếp cận được “nguồn cung” và đẩy mạnh nguồn cung. Trên cơ sở đó giảm giá khách quan của thị trường trên quan hệ cung - cầu, cũng như xóa sổ các dự án đẩy giá, lũng đoạn và đầu cơ bất động sản”, ông Đào Minh Tú nhìn nhận.

Ông Đào Minh Tú cho rằng các bộ, ngành, địa phương phải coi việc triển khai đề án xây dựng 1 triệu căn NƠXH là nhiệm vụ chính trị quan trọng, bảo đảm an sinh, đáp ứng nhu cầu chính đáng của người dân. Vì vậy, cần nghiên cứu, áp dụng các mức lãi suất bình quân, lãi suất cho vay phù hợp với tình hình thị trường... NHNN các tỉnh, thành tiếp tục phối hợp với chính quyền địa phương quan tâm, tháo gỡ kịp thời các vướng mắc pháp lý cho các đối tượng thụ hưởng chính sách nhằm thúc đẩy gói 120.000 tỷ giải ngân nhanh hơn trong thời gian tới.

THANH HỒNG

• Đưa vào vận hành Trạm biến áp 110 kV/ 22kV Kiến Điền (26/04)
• Hơn 150 doanh nghiệp tham gia hội thảo tiết kiệm điện, sử dụng năng lượng hiệu quả (26/04)
• Trao cơ hội, hỗ trợ doanh nghiệp phát triển (26/04)
• Giảm bớt cồng kềnh, linh hoạt giải pháp (26/04)
• Giao thông kết nối, đô thị nâng cấp (26/04)
• Điểm đến đầu tư hấp dẫn, công nghiệp phát triển bền vững (26/04)
• Các chỉ tiêu kinh tế-xã hội tăng trưởng so với cùng kỳ (25/04)
• Giá xăng, dầu cùng giảm (25/04)