Hỏi đáp về luật tiếp cận thông tin

Câu hỏi: Thế nào là “tiếp cận thông tin (TCTT)”, “cung cấp thông tin” theo quy định của Luật TCTT?

- Quy định tại khoản 3 Điều 2 Luật TCTT, TCTT được hiểu là các biện pháp, phương thức để người dân biết được thông tin đó, bao gồm đọc, xem, nghe, ghi chép, sao chép, chụp thông tin. Theo quy định tại khoản 4 Điều 2 Luật TCTT, cung cấp thông tin được hiểu là các biện pháp để cơ quan Nhà nước chuyển tải thông tin đến người dân, bao gồm việc cơ quan Nhà nước công khai thông tin và cung cấp thông tin theo yêu cầu của công dân.

Câu hỏi: Việc bảo đảm quyền TCTT được thực hiện theo những nguyên tắc nào?

- Quyền TCTT là một trong những quyền cơ bản của công dân được Hiến pháp năm 2013 ghi nhận. Thể chế hóa nguyên tắc Hiến định, Luật TCTT quy định nguyên tắc mọi công dân đều bình đẳng, không bị phân biệt đối xử trong việc thực hiện quyền TCTT (khoản 1 Điều 3). Nhằm đề cao trách nhiệm của các cơ quan Nhà nước trong việc cung cấp thông tin, luật này cũng quy định nguyên tắc thông tin được cung cấp phải chính xác, đầy đủ; việc cung cấp thông tin phải kịp thời, minh bạch, thuận lợi cho công dân; đúng trình tự, thủ tục theo quy định của pháp luật (khoản 2 và khoản 3 Điều 3). Bên cạnh đó, phù hợp với các nguyên tắc của Hiến pháp năm 2013 về tôn trọng, bảo vệ, bảo đảm quyền con người, quyền cơ bản của công dân, Luật TCTT quy định nguyên tắc việc hạn chế quyền TCTT phải do luật định và trong các trường hợp cần thiết vì lý do quốc phòng, an ninh quốc gia, trật tự toàn xã hội, đạo đức xã hội, sức khỏe của cộng đồng; việc thực hiện quyền TCTT của công dân không được xâm phạm lợi ích quốc gia, dân tộc, quyền và lợi ích hợp pháp của cơ quan, tổ chức hoặc của người khác (khoản 4 và khoản 5 Điều 3).

Để bảo đảm mọi công dân được tạo điều kiện thuận lợi nhất trong việc thực hiện quyền TCTT của mình, nhất là đối với các đối tượng có điều kiện khó khăn, Luật TCTT quy định nguyên tắc: Nhà nước tạo điều kiện thuận lợi để người khuyết tật, người sinh sống ở khu vực biên giới, hải đảo, miền núi, vùng có điều kiện kinh tế - xã hội đặc biệt khó khăn thực hiện quyền TCTT (khoản 6 Điều 3).

Câu hỏi: Trong trường hợp Luật TCTT và các luật khác có quy định khác nhau về việc TCTT thì áp dụng quy định của luật nào?

- Luật TCTT áp dụng chung cho việc TCTT của công dân. Tuy nhiên, nhằm tạo điều kiện để người dân thực hiện tối đa quyền TCTT của mình, Luật TCTT cũng quy định nguyên tắc áp dụng pháp luật: Trong trường hợp luật khác có quy định về việc TCTT mà không trái với các nguyên tắc bảo đảm quyền TCTT quy định tại Điều 3 của Luật TCTT thì được thực hiện theo quy định của luật đó (Điều 16).

SỞ TƯ PHÁP TỈNH BÌNH DƯƠNG