Trải qua bao thăng trầm cùng lịch sử, Khu di tích Nhà tù Phú Lợi (TP.Thủ Dầu Một) đã trở thành điểm đến ấn tượng cho du khách khi tham quan. Nhà tù Phú Lợi đang được tu bổ để góp phần lưu giữ lịch sử vùng đất Bình Dương trong kháng chiến.
Nhà tù Phú Lợi, tọa lạc tại phường Phú Lợi, cách trung tâm TP.Thủ Dầu Một khoảng 2km về phía đông. Mặc dù đã trải qua biết bao thế hệ, nhưng nhà tù vẫn trang nghiêm, giữ nguyên dáng vẻ của nơi đã từng giam giữ, hành hạ dã man hàng ngàn người Việt Nam yêu nước. Trung tâm nhà tù là bức tượng bằng đồng cao 3,5m của nhà điêu khắc Diệp Minh Châu ghi lại sự kiện “Phú Lợi căm thù”. Các khu nhà giam C, nền nhà giam A, B, nhà kỷ luật, tháp canh, lô cốt đều được giữ nguyên vẹn hoặc tôn tạo lại. Nơi đây còn lưu giữ nhiều hiện vật quý về cuộc đấu tranh của các tù nhân, đồng thời phản ánh đời sống tâm hồn phong phú của họ, như bộ cờ tướng chạm khắc tinh xảo bằng gỗ cẩm lai, chiếc vỏ gối được thêu hay chiếc quần nhiều tác dụng...
Thế hệ trẻ đến thắp hương tri ân tại bức tượng đồng “Phú Lợi căm thù”. Ảnh: T. LÝ
Giờ đây 12 ha đất thuộc khu trại giam Phú Lợi ngày xưa đã, đang được tôn tạo thành công viên cây xanh, làm nơi vui chơi, giải trí cho mọi người và là điểm tham quan giáo dục truyền thống cho thế hệ trẻ. Trong 6 tháng đầu năm 2015, nhà tù đã tiếp đón gần 30.000 lượt du khách từ trong, ngoài tỉnh (tăng 50% so với cùng kỳ năm 2014). Điều đó cho thấy, nét đặc sắc lịch sử kháng chiến ngày càng được cộng đồng quan tâm, đặc biệt là thế hệ trẻ chiếm đến gần 70% lượng khách. Cô Phan Thị Mến, thuyết minh viên Nhà tù Phú Lợi cho biết, những ngày hè hay các ngày lễ lớn của đất nước, nhiều đoàn học sinh, sinh viên đến tham quan và cắm trại. Các em đến đây tìm hiểu về tinh thần bất khuất của người tù chính trị, những người tù cộng sản khi bị địch bắt và tù đày đã anh dũng và không khoan nhượng với kẻ thù. Đây cũng là những bài học sống động nhất, đem lại cho các em nhiều giá trị về cuộc sống cũng như tinh thần yêu nước của cha ông.
Để lưu giữ giá trị lịch sử, Ban quản lý (BQL) di tích tỉnh đang cố gắng phát huy, bảo tồn trọn vẹn khoảnh khắc lịch sử và giới thiệu đến đông đảo quần chúng những trang sử hào hùng của tỉnh trong công cuộc giữ nước. Ông Nguyễn Văn Thủy, Trưởng BQL di tích tỉnh nói, trùng tu, tôn tạo lại những khu, các phần đang được hoàn thiện. Việc trùng tu được thực hiện trong 2 năm giai đoạn 2014-2015, kế hoạch sẽ tái tạo lại khu nhà giam cổ, xây dựng nhà chiếu phim, khu vực cổng vào nhà tù, tượng đài sân vườn, trạm điện hạ thế. Hiện tại đã hoàn tất tượng đài sân vườn, nhà bia, xây dựng và đưa vào hoạt động nhà chiếu phim nhằm đưa tới những thước phim tư liệu quý giá về điểm di tích tới cộng đồng. Theo dự kiến đến hết tháng 12-2015, các hạng mục sẽ được trùng tu hoàn thiện và đưa vào hoạt động.
T.NAM