20 năm (2001-2021) thực hiện Nghị quyết số 13-NQ/TW về tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả kinh tế tập thể (KTTT), trên địa bàn tỉnh đã xuất hiện nhiều mô hình hợp tác xã (HTX) mạnh dạn đầu tư, ứng dụng tiến bộ khoa học kỹ thuật, đổi mới phương thức hoạt động mang lại hiệu quả cao. Các HTX đóng góp đáng kể vào xây dựng nông thôn mới (NTM).
Thu hoạch rau sạch trồng trong nhà lưới đạt tiêu chuẩn VietGAP của HTX Nông nghiệp Tam Lập (huyện Phú Giáo)
Chuyển biến mạnh mẽ
Khu vực KTTT, nòng cốt là HTX của tỉnh đã có những chuyển biến mạnh mẽ về nội dung, phương thức hoạt động, quy mô, được thể hiện qua số lượng thành viên và phạm vi hoạt động. Sản xuất, kinh doanh của khu vực KTTT, HTX đạt hiệu quả, đóng góp quan trọng vào quá trình phát triển kinh tế - xã hội của địa phương, KTTT chiếm 0,22% trong cơ cấu tổng sản phẩm của tỉnh. Trong đó, đáng chú ý là các HTX trong lĩnh vực nông nghiệp đang có sự chuyển dịch mạnh theo hướng đa dạng hóa các ngành nghề, dịch vụ, bảo đảm sản phẩm sạch, hữu cơ và đạt tiêu chuẩn VietGAP, GlobalGAP, liên kết với các doanh nghiệp để tổ chức sản xuất, tiêu thụ sản phẩm. Nhiều HTX có các sản phẩm tham gia Chương trình OCOP và đạt tiêu chuẩn từ 3 - 4 sao…
Tính đến nay, toàn tỉnh có 102 tổ hợp tác hoạt động trong lĩnh vực nông nghiệp, với 1.020 thành viên; 68 HTX nông nghiệp (tăng 59 HTX so với năm 2001) với 957 thành viên, vốn điều lệ gần 193 tỷ đồng; trong đó có 22/68 HTX tiêu biểu ứng dụng công nghệ cao. Doanh thu bình quân của 1 HTX là gần 3 tỷ đồng, lãi bình quân 769 triệu đồng, thu nhập bình quân của lao động 72 triệu đồng/năm.
Hầu hết các HTX đều làm ăn có lãi, thu nhập, bảo đảm đời sống các thành viên, giải quyết việc làm ổn định cho hàng ngàn lao động tại địa phương. Ông Nguyễn Văn Tiến, Giám đốc HTX TM-DV-DL Nông nghiệp Dân Tiến (xã Tân Định, huyện Bắc Tân Uyên), cho biết trước đây bà con nông dân sản xuất nhỏ lẻ, chưa tận dụng hết tiềm năng. Do đó, người nông dân muốn sống được thì cách duy nhất là liên kết, tham gia HTX. HTX là cầu nối cho việc tiêu thụ sản phẩm, tạo việc làm cho thành viên, tăng thu nhập, góp phần ổn định sản xuất và phát triển kinh tế hộ thành viên. Ngoài ra, để HTX phát triển vững mạnh, bản thân ông Tiến không ngừng nỗ lực tìm tòi, học hỏi thêm nhiều kỹ thuật trồng cây ăn trái cho năng suất, hiệu quảcao để phổ biến lại cho các thành viên trong HTX. Nhờ đó, chất lượng bưởi, cam, quýt của HTX luôn đạt chất lượng, giá cả ổn định, góp phần tăng thu nhập cho thành viên.
Nhiều chính sách hỗ trợ
Ông Phạm Văn Bông, Giám đốc Sở Nông nghiệp và Phát triển nông thôn, cho biết trong 20 năm qua, tỉnh đã tập trung chỉ đạo, lãnh đạo tổ chức triển khai thực hiện, tiếp tục đổi mới, phát triển và nâng cao hiệu quả KTTT đạt được những kết quả quan trọng, góp phần thúc đẩy khu vực KTTT của tỉnh ngày càng phát triển. Điểm đáng nói là tỉnh đã ban hành các cơ chế, chính sách hỗ trợ phát triển KTTT, HTX nông nghiệp, như: Vốn vay ưu đãi, thành lập mới, hỗ trợ tham gia các chương trình dự án đầu tư phát triển, thực hiện thí điểm mô hình đưa cán bộ trẻ tốt nghiệp đại học, cao đẳng về làm việc có thời hạn ở HTX nông nghiệp trên địa bàn tỉnh.
Các HTX trong tỉnh tiếp tục được củng cố và có bước phát triển mới. Hầu hết các HTX làm ăn có lãi, thu nhập, đời sống thành viên, người lao động hàng năm đều tăng lên. Các HTX chuyển đổi đã chú trọng chấn chỉnh nâng cao hiệu quả hoạt động sản xuất, kinh doanh, từng bước khắc phục tồn tại thiếu sót trong tổ chức và hoạt động. Tuy nhiên, vẫn còn một số HTX đã ngưng hoạt động hoặc hoạt động kém hiệu quả.
Cũng theo ông Phạm Văn Bông, để tiếp tục củng cố, nâng cao hiệu quả hoạt động của các tổ chức KTTT, nhất là đối với HTX nông nghiệp gắn với xây dựng NTM, ngành nông nghiệp đề ra các nhiệm vụ và giải pháp chủ yếu là tiếp tục tăng cường vai trò của cấp ủy, chính quyền địa phương, sự phối hợp của các ngành, đoàn thể trong lãnh đạo, chỉ đạo phát triển KTTT, HTX. Kiện toàn cơ cấu cơ quan quản lý nhà nước về KTTT, liên minh HTX các cấp và các tổ chức chính trị - xã hội liên quan đến KTTT. Đẩy mạnh đổi mới, nâng cao hiệu quả hoạt động của các tổ chức KTTT, nâng cao chất lượng hoạt động của HTX cả về chất lượng và số lượng.
Mặt khác, ngành tiếp tục triển khai có hiệu quả các chính sách hỗ trợ phát triển nông nghiệp trong khu vực KTTT, HTX, như hỗ trợ vốn vay ưu đãi, phát triển khoa học công nghệ, xúc tiến thương mại, hỗ trợ phát triển liên kết sản xuất - tiêu thụ nông sản. Đồng thời, ngành xây dựng các mô hình KTTT kiểu mới hiệu quả phù hợp với bối cảnh cuộc cách mạng công nghiệp lần thứ 4, hội nhập kinh tế quốc tế. Nhân rộng và phát triển mô hình HTX, liên hiệp HTX thành công theo phương thức sản xuất gắn với chuỗi giá trị; ưu tiên những sản phẩm chủ lực của địa phương nhằm tạo động lực cho quá trình xây dựng NTM gắn với thực hiện đề án tái cơ cấu ngành nông nghiệp, nâng cao đời sống vật chất, tinh thần cho nông dân…
THOẠI PHƯƠNG