50.000 đồng cho một ngày nghỉ ốm
Việc làm giả, mua bán giấy hưởng chế độ BHXH đang diễn ra ở TX.Thuận An, Dĩ An, huyện Tân Uyên và Bến Cát. Khu vực TX.Dĩ An cũng được xem là một trong những “lò” cung cấp giấy chứng nhận nghỉ ốm giả. Trong vai người cần mua giấy chứng nhận nghỉ bệnh, đã nhiều lần chúng tôi đến hỏi mua giấy chứng nhận nghỉ bệnh, hầu như tất cả những người bán tại đây đều lắc đầu. Tuy nhiên, theo lời tâm sự của một số công nhân, để mua giấy chứng nhận nghỉ ốm giả được dễ dàng thì người bệnh đó phải là khách thật quen.
Chúng tôi đã làm quen và chấp nhận trả ngày công cho một nữ công nhân ở KCN Bình Đường (TX.Dĩ An) để dẫn đến gặp trực tiếp bà chủ “cung cấp” giấy chứng nhận nghỉ ốm giả tại gần khu vực ngã tư Thái Bình. Sau hồi nói chuyện dò xét, bà chủ tỏ vẻ ít nghi ngờ và đặt vấn đề. Em muốn mua giấy nghỉ mấy ngày? Rồi bà chủ ra giá: Một ngày 50.000 đồng, hai ngày 70.000 đồng và ba ngày 100.000 đồng/giấy chứng nhận. Bà chủ đưa cho tôi một cuốn tập, bảo: Em ghi thông tin về họ tên, năm sinh, đơn vị công tác cho chị. Sau khi xem thông tin, bà chỉ hỏi tiếp: Em muốn nghỉ mấy ngày? Sau hồi suy nghĩ, tôi quyết định xin nghỉ 1 ngày. “Chị chỉ giúp em thôi! Nên nghỉ 3 ngày chứ 1 ngày ít quá. Giấy này mang về công ty thanh toán được hưởng toàn bộ quyền lợi vì có chứng nhận của bác sĩ và dấu của phòng khám mà”, bà chủ khuyên. Sau đó, bà chủ vào phòng trong ghi đầy đủ thông tin mang ra mẫu giấy chứng nhận nghỉ ốm giả đưa cho tôi, bảo: Em cất đi. Tôi trả cho bà chủ 50.000 đồng bước ra về. Xem thông tin trên giấy chứng nhận nghỉ ốm giả mà tôi mua được, giấy giả được ký tên bác sĩ, đóng dấu phòng khám của Bệnh viện Đa khoa H.H. Lý do nghỉ việc bà chủ tự ghi: Viêm đa khớp.
Theo quan sát, địa điểm bán giấy chứng nhận nghỉ ốm là một tiệm thời trang tóc, nằm trên khu phố Bình Đường 2, thuộc phường An Bình, TX.Dĩ An. Nếu khách quen, dễ dàng đến mua được giấy chứng nhận nghỉ ốm và người bán cũng không yêu cầu thẻ BHYT. Rời nơi này, chúng tôi tiếp tục đến đường số 6, phường An Bình, nơi đây cũng là 1 tiệm làm tóc để hỏi mua giấy nghỉ ốm. Một thanh niên niềm nở chào đón chúng tôi: “Anh mua loại giấy gì?”. Giấy nghỉ ốm, tôi trả lời. Người thanh niên đưa chúng tôi lên lầu 1, bước vào phòng trọ rồi mở tủ quần áo lấy 1 tờ giấy khám sức khỏe có chữ ký bác sĩ và dấu của Bệnh viện Dĩ An rồi hướng dẫn chúng tôi về cách điền thông tin và ra giá 50.000 đồng/giấy. Nếu mua 5 giấy thì giảm giá 10.000 đồng/giấy. Xem qua thông tin tôi đã từ chối vì đây không phải là giấy nghỉ ốm.
Mang giấy chứng nhận nghỉ ốm mà chúng tôi mua được về BHXH tỉnh đối chiếu, một cán bộ BHXH tỉnh khẳng định: đây là giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH giả vì kích cỡ, số giấy chứng nhận nghỉ ốm và nền hoa văn, màu sắc hoàn toàn khác với giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH do BHXH tỉnh Bình Dương phát hành.
Người lao động lãnh đủ
Việc cấp giấy nghỉ hưởng BHXH là một nhu cầu chính đáng của người lao động (NLĐ) khi đi khám BHYT. NLĐ có quyền yêu cầu cơ sở khám chữa bệnh (KCB) cấp giấy nghỉ ốm hưởng BHXH cho mình khi đi khám bệnh vì đây là quyền lợi của họ khi tham gia BHXH. Đối với các cơ sở KCB cũng phải xem đây là trách nhiệm của mình khi người bệnh có nhu cầu, tùy theo tình trạng bệnh để cấp giấy nghỉ 1, 2, 3... 20 ngày. Theo quy định hiện hành, chế độ ốm đau là một trong 5 chế độ của chính sách BHXH. Để được hưởng chế độ này, NLĐ khi bị ốm đau phải đi KCB tại các cơ sở KCB và được các y, bác sĩ cấp giây chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH. Khi NLĐ được cấp giấy nghỉ ốm sẽ được tổ chức BHXH thanh toán chế độ nghỉ ốm bằng 75% số tiền đóng BHXH cho mỗi ngày nghỉ ốm thông qua cán bộ nhân sự của các đơn vị, DN. Chính quy định này đã khiến NLĐ nảy sinh ý định được nghỉ mà vẫn nhận chế độ cho nên người nọ mách người kia đi mua giấy chứng nhận nghỉ ốm giả. Địa chỉ bán giấy chứng nhận nghỉ ốm hưởng BHXH giả mà chúng tôi mua được
“Trong quá trình làm việc tại công ty vì có công việc đột xuất nên tôi nghỉ một ngày và đã nhờ bạn làm chung tổ mua giúp giấy hưởng BHXH với giá 50.000 đồng để không bị công ty cảnh cáo. Vì công ty quy định nghỉ phép phải báo trước 3 ngày nên không nghỉ phép được buộc tôi phải đi mua giấy hưởng BHXH cho đúng quy định của công ty”, T., công nhân Công ty TNHH Triumph International cho biết. Còn trường hợp của Q., công nhân Công ty Cheng Neng nêu lý do mua giấy nghỉ hưởng BHXH: “Do nghỉ việc đột xuất, nhằm tránh bị trừ tiền chuyên cần nên Q. đã tìm nơi mua giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH tại một nhà thuốc gần ngã tư Việt Lập với giá 50.000 đồng”. Mới đây, trong quá trình tiếp nhận hồ sơ, chứng từ thực hiện giải quyết chế độ BHXH cho NLĐ, BHXH tỉnh cũng đã phát hiện 5 giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH (mẫu C65-HD) giả của Công ty TNHH Điện tử Foster. Khi phát hiện cơ quan chức năng tiến hành xác minh, công ty có hình thức kỷ luật đối với NLĐ có hành vi sử dụng giấy chứng nhận nghỉ việc giả.
Ngăn chặn, cách nào?
Sau khi phát hiện tình trạng gian lận xảy ra phổ biến và trên phạm vi rộng, trong quá trình giải quyết hồ sơ, tất cả cán bộ và lãnh đạo phòng cơ quan BHXH đã chú ý “soi” kỹ giấy chứng nhận nghỉ của NLĐ. Theo tìm hiểu của chúng tôi, giấy chứng nhận nghỉ ốm giả hiện nay đang sử dụng mẫu số C65-HD. Các loại giấy giả được ký tên bác sĩ và đóng con dấu của Bệnh viện Đa khoa H.H, Phòng khám Đa khoa A.D, Bệnh viện V.P... Trước năm 2011, BHXH tỉnh Bình Dương cấp giấy chứng nhận nghỉ ốm cho cơ sở KCB là những mẫu giấy được in bình thường, nên các đại lý thuốc tây có thể photo màu hoặc scanner màu dễ dàng và dấu, mộc các cơ sở đóng dấu thường là những mộc hình chữ nhật nên không khó khăn khi làm mộc giả. Quá trình thẩm định các giấy nghỉ ốm có dấu hiệu làm giả, để ngăn chặn tình trạng làm giả, mua bán giấy tờ nghỉ việc hưởng BHXH, từ đầu năm 2011, BHXH tỉnh Bình Dương đã in lại mẫu mới với số thứ tự từ 1 đến hàng triệu và đặc biệt số thứ tự được in và phân biệt khác với giấy giả. Giấy của cơ quan BHXH in mỏng hơn so với giấy bình thường trên thị trường. Được in hoa văn màu nhạt vừa phải, riêng số thứ tự được in kim lõm xuống, mà không bằng phẳng. Đến đầu năm 2012, xét thấy vẫn còn hiện tượng làm giả, BHXH tỉnh Bình Dương đã áp dụng in khác hơn so với 2 mẫu trên. Nếu sử dụng scanner hoặc photo màu sẽ không nhận dạng được hoa văn mà sẽ cho kết quả là màu trắng. Đồng thời, BHXH phối hợp chặt chẽ với công ty trong việc phát hiện mua giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH để duyệt đúng chế độ cho NLĐ. Tuyên truyền, dán thông báo rộng rãi trong toàn công ty để NLĐ hiểu rõ hành vi lạm dụng quỹ BHYT (bằng việc mua giấy chứng nhận nghỉ việc hưởng BHXH) là vi phạm pháp luật.
Nhiều DN than thở, do kẽ hở mà có một số công nhân nghỉ làm việc khiến quá trình sản xuất đình trệ, quỹ BHXH phục vụ mục đích an sinh xã hội bị trục lợi. Việc sử dụng giấy chứng nhận nghỉ ốm giả sẽ ảnh hưởng đến NLĐ khi nghỉ việc riêng không có lý do chính đáng, không ốm đau gì, thì sẽ tìm mọi cách để có được giấy nghỉ ốm (mua giấy 50.000 đồng cho 1 ngày nghỉ ốm) nộp cho đơn vị, DN để: Hưởng chế độ ốm đau, không bị trừ chuyên cần, thưởng. Việc quản lý lao động của các DN gặp không ít khó khăn; gây không ít than phiền về sự quản lý chăm sóc sức khỏe (vì việc cấp giấy chứng nhận nghỉ ốm của các cơ sở KCB là tương đối dễ; cấp giấy chứng nhận giả).
Giám đốc BHXH tỉnh Bùi Hữu Phong: Đã phát hiện nhiều giấy chứng nhận nghỉ ốm giả
Giấy chứng nhận nghỉ ốm hưởng BHXH giả được photo màu, scanner (không là mẫu của BHXH tỉnh Bình Dương phát hành). Hiện BHXH tỉnh Bình Dương quản lý chặt chẽ bằng biện pháp: các cơ sở KCB phải báo cáo và nộp lại các cùi (cuống) của giấy nghỉ ốm để BHXH tỉnh quản lý, theo dõi. Quá trình thẩm định, BHXH tỉnh đã phát hiện hàng trăm giấy chứng nhận nghỉ ốm giả và đã yêu cầu chủ sử dụng lao động kỷ luật hành chính đối với NLĐ (đa số các đơn vị có NLĐ vi phạm đều buộc thôi việc).
BS Đào Cảnh Tuất, Chủ tịch Hội đồng thành viên Bệnh viện Đa khoa Vạn Phúc: Ảnh hưởng đến uy tín của các bệnh viện
Đối với Bệnh viện Vạn Phúc việc cấp giấy nghỉ hưởng BHXH phải qua một quy trình rất chặt chẽ: Sau khi khám bệnh xong người bệnh có trong tay toa thuốc điện tử có ghi rõ chẩn đoán bệnh, thuốc sử dụng và số ngày nghỉ trên toa thuốc này. Khi lấy thuốc xong người bệnh cầm toa thuốc đến quầy cấp giấy nghỉ ốm hưởng BHXH. Tại đây, nhân viên phụ trách mới ghi giấy nghỉ và trình giám đốc ký. Với quy trình này thì bắt buộc người bệnh phải đi khám mới lấy được giấy nghỉ, giấy nghỉ ốm không thể nào đưa ra ngoài được. Tuy nhiên, trong thời gian qua, tình trạng giấy khám sức khỏe, giấy nghỉ ốm giả tràn lan trên thị trường đã làm ảnh hưởng rất lớn đến uy tín của các bệnh viện. Các cơ quan chức năng cần sớm vào cuộc để xử phạt nghiêm minh những người cố tình vi phạm pháp luật.
V.Sơn