Lưu ý khi sử dụng Mã tiền

Mã tiền (tên khoa học là Strychnos nux vonica L) là một loài cây gỗ có kích thước trung bình, cao từ 5 - 12m. Được tìm thấy ở rừng Tây nguyên và Nam bộ. Lá đơn, mọc đối, mặt trên bóng có 5 gân hình cung. Bộ phận dùng làm thuốc là hạt (Mã tiền tử) lấy từ quả chín. Hạt có hình đĩa dẹt hơi dày lên ở mép, đường kính 1,2 - 2,5cm, dày 0,4 - 0,6cm hơi bóng, màu xám nhạt đến vàng nhạt. Mặt hạt phủ một lớp lông tơ bóng mượt, mọc ngã theo chiều từ tâm hạt tỏa ra xung quanh. Rốn hạt là một chỗ lồi nhỏ ở giữa một mặt hạt. Hạt không mùi, vị rất đắng.

Chế biến:

Hạt lấy từ quả chín, đem phơi nắng hoặc sấy khô ở nhiệt độ 50 - 600C đến khô. Lấy hạt Mã tiền sao với cát sạch cho phồng đến khi có đường tách nẻ thì đổ hạt và cát ra, rây bỏ hết cát, cho hạt vào máy quay cho sạch lông nhung đã bị cháy. Cho hạt Mã tiền vào nước hoặc nước vo gạo ngâm một ngày đêm (24 giờ) hay cho hạt Mã tiền vào nước đun sôi, lấy ra, lại ngâm vào nước, rồi lại lấy ra vài lần như vậy khi thấy mềm thì cạo bỏ vỏ hạt, bỏ cây mầm, thái mỏng, sấy khô, tẩm dầu vừng (mè) một đêm lấy ra sao đến vàng, để nguội, cho vào lọ đậy kín.

Bảo quản: Độc bảng A, để nơi khô ráo, tránh mối mọt.

Tính vị và công năng chủ trị: Vị đắng, tính hàn, rất độc, có tác dụng thông (kinh) lạc, giảm đau, tán kết, tiêu thũng, trừ phong thấp, tê bại, di chứng bại liệt trẻ em, đau khớp dạng phong thấp, nhức mỏi chân tay, đau dây thần kinh, sưng đau do sang chấn, tiêu hóa kém.

Cách dùng, liều dùng:

Dùng dưới dạng thuốc sắc hay thuốc bột, người lớn liều dùng 0,05g/lần (3 lần trong 24 giờ), liều tối đa là 0,10g/lần (3 lần trong 24 giờ). Không dùng quá liều quy định, trẻ em từ 2 tuổi trở xuống không được dùng. Người mất ngủ, bệnh di tinh, người yếu, phụ nữ mang thai không dùng. Trong dân gian người ta thường ngâm hạt Mã tiền sống (không qua sơ chế như trên) với rượu để xoa bóp chỗ đau. Mã tiền ngâm rượu như trên rất độc, nếu uống phải sẽ bị ngộ độc gây triệu chứng rối loạn tiêu hóa, ói mửa nhiều, sau đó xuất hiện tình trạng co cứng cơ. Trường hợp nặng gây ngưng thở, tử vong vì ngạt nếu không cấp cứu kịp thời. Vì vậy cần phải hết sức lưu ý trong việc chế biến, bảo quản và sử dụng hạt Mã tiền.

ĐỨC LÊ (thực hiện)

• Ngủ điều độ giúp giảm gần 30% nguy cơ mắc các bệnh tim mạch (12/12)
• Gần 320 sản phẩm thuốc, vaccine và sinh phẩm y tế được cấp mới, gia hạn lưu hành (11/12)
• Bệnh về thần kinh - Gánh nặng sức khỏe toàn cầu vượt qua bệnh tim (10/12)
• Chữa bệnh bằng nước ion kiềm khiến tế bào gan bị hủy hoại (09/12)
• Tuyên truyền phòng, chống bệnh sởi cho học sinh (09/12)
• Trung tâm Y tế TP.Tân Uyên: Triển khai nhiều kỹ thuật vượt tuyến (09/12)
• Khám sức khỏe trước khi kết hôn: Bảo đảm hạnh phúc, nâng cao chất lượng dân số (09/12)