Mỗi công dân sẽ có mã số căn cước công dân (CCCD) riêng, tuy nhiên trong trường hợp chưa làm CCCD thì mã số này sẽ được gọi là mã định danh cá nhân. Mã định danh là dãy số xác định nhân thân của mỗi công dân do Bộ Công an cấp. Mỗi công dân được cấp một mã định danh duy nhất từ khi sinh ra đến khi mất đi và không lặp lại ở người khác.
Số định danh cá nhân có vai trò vô cùng quan trọng trong việc kết nối, liên thông giữa Cơ sở dữ liệu (CSDL) quốc gia về dân cư với các CSDL chuyên ngành khác. Số định danh cá nhân gắn liền với công dân từ khi sinh ra cho đến khi mất đi và có vai trò quan trọng trong nhiều giao dịch dân sự, thủ tục hành chính của công dân.
Từ ngày 1-7-2021, Luật Cư trú 2020 bắt đầu có hiệu lực. Việc quản lý về cư trú của công dân sẽ dựa trên số định danh cá nhân và CSDL quốc gia về dân cư thay thế dần cho sổ hộ khẩu, sổ tạm trú bằng giấy. Số định danh cá nhân cũng chính là số thẻ CCCD (12 số). Khi đủ tuổi được cấp CCCD, số của CCCD cũng chính là mã định danh cá nhân.
Thời điểm nào cấp số định danh cá nhân?
Theo quy định, công dân được cấp số định danh cá nhân khi đăng ký khai sinh. Công dân đã đăng ký khai sinh nhưng chưa được cấp số định danh cá nhân thì cơ quan quản lý CSDL quốc gia về dân cư sẽ xác lập số định danh cá nhân cho công dân theo thông tin hiện có trên CSDL quốc gia về dân cư.
Số định danh cá nhân có vai trò quan trọng trong việc đơn giản hóa thủ tục hành chính, giảm bớt giấy tờ cho công dân, việc xây dựng số định danh cá nhân và CSDL quốc gia về dân cư sẽ giúp nâng cao hiệu lực, hiệu quả quản lý nhà nước và giảm thiểu chi phí cho các cơ quan hành chính nhà nước trong việc khai thác dữ liệu, giảm nguồn lực thực hiện nhập các trường thông tin trùng lặp về công dân và giảm tải được khối lượng hồ sơ, giấy tờ hiện đang lưu trữ tại cơ quan hành chính nhà nước.
Mã định danh cá nhân được sử dụng làm gì?
Mã số này được dùng để kết nối, cập nhật, chia sẻ, khai thác thông tin của công dân trong CSDL quốc gia về dân cư và các CSDL chuyên ngành. Theo đó, các cơ quan, tổ chức, cá nhân có thẩm quyền sẽ được phép sử dụng mã số định danh cá nhân trên thẻ CCCD để thực hiện kiểm tra thông tin của người được cấp thẻ trong CSDL quốc gia.
Bên cạnh đó, số định danh cá nhân còn được sử dụng để thay thế một số loại giấy tờ liên quan đến nhân thân như giấy chứng minh nhân dân, các giấy tờ chứng thực cá nhân khác để thực hiện thủ tục liên quan đến lĩnh vực nhà ở, kinh doanh bất động sản theo quy định của pháp luật về nhà ở, pháp luật về kinh doanh bất động sản, để thay cho mã số thuế cá nhân khi khai báo thuế, để sử dụng làm thẻ ngân hàng, đi máy bay, làm thủ tục nhập học đối với học sinh…
Trình tự, thủ tục cấp số định danh cá nhân như thế nào?
Trình tự thủ tục cấp số định danh cá nhân cho công dân được thực hiện trong hai thời điểm như sau:
Thời điểm 1: Khi cá nhân đăng ký khai sinh.
Bước 1: Người đi đăng ký khai sinh nộp tờ khai theo mẫu và giấy chứng sinh cho UBND cấp xã nơi cư trú của bố hoặc mẹ đẻ. Trường hợp không có giấy chứng sinh thì nộp văn bản của người làm chứng xác nhận về việc sinh; nếu không có người làm chứng thì phải có giấy cam đoan về việc sinh.
Bước 2: Ngay sau khi nhận đủ giấy tờ nêu trên, nếu thấy thông tin khai sinh đầy đủ và phù hợp, công chức tư pháp - hộ tịch ghi nội dung khai sinh vào sổ hộ tịch.
Bước 3: Công chức tư pháp - hộ tịch và người đi đăng ký khai sinh cùng ký tên vào sổ hộ tịch. Chủ tịch UBND cấp xã cấp giấy khai sinh cho người được đăng ký khai sinh.
Thời điểm 2: Khi công dân chưa được cấp thẻ CCCD. Công dân đã đăng ký khai sinh, đăng ký thường trú nhưng chưa được cấp số định danh cá nhân khi làm thủ tục cấp thẻ CCCD, cơ quan quản lý CCCD có trách nhiệm cấp số định danh cá nhân cho công dân.
Bước 1: Công dân đã đăng ký khai sinh, đăng ký thường trú nhưng chưa được cấp số định danh cá nhân khi làm thủ tục cấp thẻ CCCD sẽ được điền phiếu thu thập thông tin dân cư theo mẫu Thông tư 41/2019/TT-BCA.
Bước 2: Cơ quan quản lý CSDL quốc gia về dân cư Bộ Công an kiểm tra thông tin của công dân, cấp và chuyển ngay số định danh cá nhân cho cơ quan cấp thẻ CCCD.
Mã số định danh cá nhân bị sai thông tin, phải làm gì?
Người dân sau khi kiểm tra, phát hiện số định danh cá nhân bị sai, cần chủ động đến cơ quan công an nơi cư trú để yêu cầu hủy số định danh cũ, đồng thời xin cấp lại số định danh mới.
HỘI LUẬT GIA TỈNH BÌNH DƯƠNG