Ngày Dân số thế giới năm 2013 có chủ đề là “Mang thai ở tuổi vị thành niên (VTN)”. Từ thực trạng này để đưa ra cách phòng ngừa, hạn chế những hậu quả đáng tiếc cho những bà mẹ mang thai ở tuổi VTN.
Theo số liệu thống kê của ngành y tế, hiện nay có khoảng hơn 500 triệu trẻ em gái đang sinh sống tại các nước đang phát triển. Các em chính là những người đại diện cho thế hệ hiện tại và tương lai. Nếu các em được trang bị những kỹ năng cần thiết và có cơ hội phát triển thì các em có thể đầu tư cho chính bản thân các em bây giờ và giúp đỡ gia đình và toàn xã hội sau này. Quyền, sức khỏe, học tập và tiềm năng của các em cần được bảo vệ và được đưa vào nội dung của chương trình phát triển sau năm 2015. Những cơ hội và sự lựa chọn của các em gái trong độ tuổi VTN sẽ quyết định tương lai của các em sau này. Các em có thể trở thành những công dân tích cực, vị thế của các em có thể được nâng cao hoặc các em có thể có nguy cơ chìm trong đói nghèo, bị lãng quên và hoàn toàn không có tiếng nói trong xã hội.
Gia đình là chỗ dựa an toàn cho con cái
Tuy nhiên hàng triệu trẻ em gái VTN đang phải gánh chịu những hình thức phân biệt đối xử nặng nề và bị cách ly về mặt xã hội. Chính điều này khiến các em không được hưởng các quyền của mình, đồng thời không phát huy được những tiềm năng của chính mình. Các em bị buộc phải thôi học sớm, dễ bị bạo lực, cưỡng bức tình dục và bị ảnh hưởng bởi những tập tục có hại. Các em thường phải lập gia đình khi còn nhỏ tuổi và phải mang thai và sinh con khi các em chưa thực sự trưởng thành về mặt thể chất, tình cảm và chưa đủ trưởng thành về mặt xã hội để sẵn sàng làm mẹ.
Nhiều chuyên gia sản khoa cho rằng, hậu quả của việc mang thai ở tuổi VTN sẽ theo các em trong suốt cuộc đời, ảnh hưởng tới con cái của các em và các thế hệ sau này.
Mang thai ở tuổi VTN không chỉ đơn thuần là một vấn đề về sức khỏe. Nó có nguyên nhân sâu xa từ nghèo đói, bất bình đẳng giới, bạo lực, tảo hôn, ép hôn, sự mất cân bằng về quyền lực giữa trẻ em gái và bạn trai của họ, do các em không được đi học. Nó cũng thể hiện công tác bảo vệ quyền cho trẻ em gái VTN chưa được thực hiện tốt. Trên toàn cầu, phần lớn trẻ em gái VTN mang thai đã lập gia đình và phải sinh con do áp lực gia đình… Nếu các em không được giáo dục giới tính và sức khỏe sinh sản, sức khỏe tình dục một cách toàn diện và không được tiếp cận đầy đủ với các dịch vụ về HIV, các em có thể có nguy cơ mang thai khi còn quá trẻ và mang thai ngoài ý muốn.
Rất nhiều trẻ em gái VTN không được lựa chọn khi mang thai. Đây rõ ràng là sự vi phạm về quyền đối với các em khi các em bị ép phải kết hôn sớm, bị lạm dụng, bị cưỡng bức và bị buộc phải quan hệ tình dục…
Vấn đề là gia đình, nhà trường và xã hội cần quan tâm và giáo dục các em nhiều hơn nữa về sức khỏe sinh sản, về các vấn đề mà một trẻ VTN cần biết để học tập, vươn lên, làm chủ cuộc sống của mình và góp phần xây dựng xã hội…
H.THUẬN - Q.NHƯ