Năm 2024, công tác bảo vệ quyền lợi người tiêu dùng (BVQLNTD) có chủ đề “Thông tin minh bạch - Tiêu dùng an toàn” nhằm khẳng định tầm quan trọng của thông tin đối với sự an toàn của NTD trong quá trình lựa chọn, thanh toán, sử dụng hàng hóa, dịch vụ, đặc biệt trong thương mại điện tử.
Khách hàng cần nắm vững kiến thức, quy định liên quan khi mua sắm trực tuyến nhằm bảo vệ quyền lợi cho mình
Thiếu căn cứ, thông tin khiếu nại
Năm 2024, với chủ đề “Thông tin minh bạch - Tiêu dùng an toàn” đã khẳng định tầm quan trọng của thông tin rõ ràng, hàng hóa minh bạch đối với sự an toàn của NTD. Việc minh bạch thông tin hàng hóa không chỉ là yếu tố quan trọng để NTD kiểm tra, so sánh, đánh giá chất lượng sản phẩm mà còn là cơ sở để các cơ quan quản lý thực hiện chức năng giám sát đối với việc sản xuất, lưu thông hàng hóa. Cùng với đó, sự vào cuộc tích cực của các cơ quan chức năng đã giúp NTD mạnh dạn lên tiếng đề xuất, khiếu nại khi gặp vấn đề bị xâm hại quyền lợi để tham gia góp phần phát hiện, xử lý và xây dựng môi trường kinh doanh, tiêu dùng lành mạnh. Tuy vậy, không phải NTD nào cũng lưu giữ đủ thông tin người bán để khiếu nại khi gặp phải tình trạng mua hàng không đúng với quảng cáo, hàng giả, hàng kém chất lượng trên các trang mạng xã hội.
Anh Nguyễn Anh Dũng, ở phường Lái Thiêu, TP.Thuận An phản ánh tháng trước anh đặt mua 1 máy khoan tường cầm tay trên trang cá nhân Facebook. Người bán máy khoan tường quảng cáo đây là hàng chính hãng, giá đang khuyến mại, nhưng khi nhận hàng và dùng thử thì máy không chạy được, hoạt động một lúc thì pin hết, máy yếu. Anh gọi cho người bán hàng yêu cầu đổi máy khác nhưng đầu dây bên kia không có người trả lời điện thoại. Anh Dũng cho biết trước khi đặt mua anh đã hỏi người bán hàng rất kỹ, thậm chí còn đọc nhiều phản hồi tốt về shop chuyên bán hàng điện này. Mặt khác, shop chuyên bán hàng online này lại có hàng trăm lượt “like”, nên anh yên tâm tin tưởng chuyển tiền.
Do giá trị chiếc máy không lớn nên anh Dũng cũng không muốn mất thời gian khiếu nại, kiện cáo. Tuy nhiên, anh cho biết sẽ viết bài trên trang Facebook cảnh báo cho bạn bè biết, cũng như cẩn thận hơn để không mua phải hàng kém chất lượng.
Ông Nguyễn Văn Bán, Chủ tịch Hội BVQLNTD tỉnh, cho biết trong 6 tháng đầu năm 2024, hội đã tư vấn trực tiếp cho NTD qua điện thoại tự thỏa thuận với đơn vị kinh doanh 14 trường hợp. Các trường hợp tư vấn chủ yếu về việc mua hàng qua mạng xã hội Facebook. Trong đó, hầu hết NTD chưa hiểu rõ phương thức và cách mua hàng qua trang thương mại điện tử, thực hiện giao dịch mua hàng trên Facebook nên khi gặp vấn đề cần khiếu nại không có thông tin về số điện thoại, địa chỉ bán hàng của nhà cung cấp, do đó hội không có căn cứ để giải quyết.
Doanh nghiệp cần minh bạch với người tiêu dùng
Luật BVQLNTD (sửa đổi) được Quốc hội thông qua ngày 20-6-2023, chính thức có hiệu lực từ ngày 1-7-2024. Điểm mới trong Luật BVQLNTD (sửa đổi) đã bổ sung một số quyền của NTD trong xu hướng tiêu dùng mới, như: Được tạo điều kiện lựa chọn môi trường tiêu dùng lành mạnh, bền vững; yêu cầu tổ chức hoặc hỗ trợ thương lượng để giải quyết tranh chấp phát sinh. Luật cũng bổ sung một số nghĩa vụ của NTD, như: Tuân thủ quy định về kiểm định, bảo vệ môi trường, tiêu dùng bền vững theo quy định của pháp luật... Luật BVQLNTD (sửa đổi) còn bổ sung một số hành vi bị cấm đối với tổ chức, cá nhân bán hàng đa cấp; tổ chức, cá nhân kinh doanh thiết lập, vận hành cung cấp dịch vụ nền tảng số.
Trong xu thế hội nhập hiện nay, với việc Việt Nam tham gia nhiều hiệp định thương mại tự do (FTA) thế hệ mới, các công ty nước ngoài, tập đoàn đa quốc gia sẽ “đổ bộ” vào thị trường trong nước ngày càng nhiều hơn. Vì vậy, theo ông Nguyễn Văn Bán, cộng đồng doanh nghiệp cần nhận thức rõ về vấn đề này. Bởi nếu không có NTD sẽ không có sản xuất, kinh doanh. Đây là mối quan hệ tương hỗ lẫn nhau, nên doanh nghiệp cần nhận thức rõ về điều đó để đáp ứng tốt hơn quyền lợi NTD.
Về phía NTD, hiện nay cơ hội mua sắm đa dạng, giúp nâng cao chất lượng cuộc sống. Tuy nhiên, theo đó là sự cạnh tranh gay gắt, đòi hỏi NTD phải có kiến thức và nhận thức cao để lựa chọn đúng, tránh rủi ro về chất lượng và an toàn. Vấn đề quan trọng là NTD cần sẵn sàng tâm thế để hiểu biết về những quy chuẩn, tiêu chuẩn, các quy định liên quan đến hội nhập kinh tế quốc tế. Điều này đòi hỏi NTD phải tự nâng cao kiến thức để có thể tự bảo vệ quyền lợi của mình.
Để Luật BVQLNTD đi vào đời sống, Hội BVQLNTD tỉnh sẽ đẩy mạnh công tác tuyên truyền, phổ biến, giáo dục kiến thức pháp luật về BVQLNTD; đồng thời tư vấn, hỗ trợ, nâng cao nhận thức về BVQLNTD tại các địa phương.
THANH HỒNG