Ngoài việc cung cấp nguồn thực phẩm giàu dinh dưỡng cho con người, các bộ phận của con gà trong y học cổ truyền còn là những vị thuốc quý dùng để phòng chữa bệnh rất hiệu quả.
Kê nhục (thịt gà):
Theo Đông y, thịt gà có vị ngọt, tính ấm. Tác dụng ôn trung tích khí, kiện tỳ hóa thấp, bổ thận ích xương, lợi ngũ tạng, bổ tinh tủy chữa chứng tỳ vị hư hàn, gân xương yếu, phế hư ho đàm. Thịt gà còn dùng chữa gầy yếu sút cân, suy nhược, đầy bụng, ăn kém, tiêu chảy, phù nề, tiểu dắt, di niệu, đái hạ, huyết trắng, sau đẻ ít sữa, bệnh đái tháo đường.
Thịt gà phối hợp với tam thất, nấm linh chi hay đông trùng hạ thảo để bồi dưỡng, cầm máu; với hạt sen chữa suy dinh dưỡng; với lá dâu bổ âm; với đậu đỏ chữa phù thũng; với ngãi cứu, đậu xanh chữa phụ nữ xanh xao, gầy yếu; với hoa hiên trị viêm đại tràng.
Kê tử (trứng gà):
Trứng gà vị ngọt, tính bình. Tác dụng bổ trung, giải độc, an thai, nhuận phế, giảm ho. Trong trứng có đủ chất đạm, chất béo, vitamin, chất khoáng, các men và hormone. Trứng gà có nguồn chất béo rất quý là lecithin có tác dụng điều hòa, ngăn ngừa tích lũy cholesterol, bồi dưỡng lúc ốm đau, sản phụ nuôi dưỡng trẻ nhỏ. Lòng đỏ trứng giúp tăng cân, chống suy nhược, dưỡng da, mềm tóc, hồng nhũ hoa.
Lòng trắng trứng bôi chữa bỏng nhẹ hay pha với ít rượu để trị vết bỏng đã chảy nước, hoặc pha với nước uống để ngăn cản chất độc xâm nhập vào cơ thể. Lòng trắng trứng dùng riêng hoặc pha với mật ong bôi lên mặt làm da dẻ mịn màng. Màng trong vỏ trứng gà dùng để chữa ho lâu ngày, ho suyễn.
Kê huyết (tiết gà):
Trong y học cổ truyền, tiết mào gà trống đỏ có vị hơi hàn, tính bình, không độc. Dùng dưới dạng tiết chữa thiếu máu, suy nhược, lang ben, trúng phong, liệt mặt, trẻ em bị động kinh. Tiết mào gà đen chữa chứng phụ nữ ít sữa, mắt đỏ, nước mắt chảy luôn. Tiết gà trống pha rượu uống chữa chứng bong gân, gãy xương, trúng phong.
Ngoài các bài thuốc trên, xương gà (kê cốt) có tác dụng chữa chứng trẻ em gầy yếu, thóp lâu liền. Chân gà (kê cước) tác dụng cường gân cốt, cầm máu. Tim gà (kê tâm) tác dụng chữa chứng phong tà. Gan gà (kê can) tác dụng bổ thận, ích can, mạnh dương, dưỡng khí huyết, chữa chứng đau tim, đau họng, đau mắt do nhiệt, mắt mờ. Mật gà (kê đàm) tác dụng giảm ho, long đờm, tiêu độc, chống viêm, liệt dương. Màng mề gà (kê nội kim) tác dụng bổ tỳ vị, trị chứng đau bụng, ăn kém tiêu, nôn ợ, đại tiện lỏng, bụng đầy trướng, viêm ruột già.
HỒNG ĐÀO