Mỹ: Cuộc chiến bầu cử đã bắt đầu

Còn gần 1 năm nữa cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ lần thứ 60 mới diễn ra nhưng những cuộc chiến đã thực sự bắt đầu khi các bên đều tung ra “những ngón đòn trong tay áo”.

Thêm một tổng thống bị luận tội

Ngày 13/12/2023, Hạ viện Mỹ đã bỏ phiếu thông qua quyết định mở cuộc điều tra luận tội đương kim Tổng thống Mỹ Joe Biden. Như vậy, ông Biden đã trở thành tổng thống thứ tư trong lịch sử nước Mỹ bị Hạ viện điều tra luận tội trong khi tại nhiệm. Cuộc điều tra nhằm xem xét liệu ông chủ Nhà Trắng có hưởng lợi bất chính từ các giao dịch kinh doanh nước ngoài của người con trai Hunter Biden hay không.

Phe Cộng hòa thông báo kế hoạch luận tội ông Joe Biden.

Với với 221 phiếu thuận và 212 phiếu chống, đảng Cộng hòa đang nắm quyền tại Hạ viện Mỹ đã cáo buộc Tổng thống Biden và gia đình được hưởng lợi bất hợp pháp khi ông giữ chức phó tổng thống trong chính quyền ông Barack Obama giai đoạn 2009-2017. Các nghị sĩ Cộng hòa nhắm vào những dự án kinh doanh của ông Hunter tại Ukraine và Trung Quốc trong giai đoạn này. Các bằng chứng cho thấy, Hunter khiến đối tác tin rằng anh có quyền tiếp cận văn phòng phó tổng thống, nhưng không cung cấp bằng chứng nào cho thấy ông Biden giúp đỡ doanh nghiệp hay thu lợi từ họ. Chính vì thế, Hạ viện đã yêu cầu thực hiện thêm cuộc điều tra để làm rõ những cáo buộc này.

Cuộc điều tra luận tội gần như không ảnh hưởng tới chức tổng thống của ông Biden vì ông đang được hưởng quyền miễn trừ. Ngay cả khi có kết quả và Hạ viện tiến hành luận tội ông, quá trình này cũng sẽ bị ngăn chặn khi chuyển lên Thượng viện, nơi đảng Dân chủ đang chiếm đa số. Tuy nhiên, cuộc điều tra sẽ đánh vào hình ảnh của ông Biden trong bối cảnh ông đang nỗ lực tham gia cuộc đua vào Nhà Trắng năm 2024 và nó làm giảm uy tín của ông trong mắt các cử tri Mỹ khi họ sẽ là những người trực tiếp bỏ phiếu trong cuộc bầu cử tháng 11/2024, thời điểm mà rất có thể cuộc điều tra vẫn đang được tiến hành. Rõ ràng, đây là một đòn đánh có chủ ý của phe Cộng hòa tại Hạ viện khi nó diễn ra vào thời điểm nhạy cảm 1 năm trước bầu cử.

Những cáo buộc liên quan tới Hunter Biden vốn đã có từ tháng 10/2020, thời điểm cũng chỉ vài tháng trước cuộc bầu cử Tổng thống Mỹ năm 2020 khi ông Biden đang cạnh tranh gay gắt với đương kim tổng thống khi đó là ông Donald Trump. Thời điểm đó, công tố viên liên bang ở bang Delaware đã điều tra các vấn đề về thuế của Hunter Biden, song không buộc tội ông này. Kể từ đó tới nay, “vấn đề Hunter Biden” luôn trở thành đề tài trong các cuộc tranh luận của đảng Cộng hòa khi nhắm vào tư cách của ông Biden. Càng không phải ngẫu nhiên khi cuộc điều tra luận tội lần này được khơi mào bởi tân Chủ tịch Hạ viện Mike Johnson, người được biết tới là đồng minh thân cận của cựu Tổng thống Trump, người cũng đang dẫn đầu cuộc đua vào Nhà Trắng năm tới.

Một ứng viên bị cấm

Ngày 19/12/2023, Tòa án Tối cao Colorado đã ra phán quyết rằng, cựu Tổng thống Donald Trump không đủ điều kiện tranh cử trong lần đầu tiên viện dẫn điều khoản chống nổi loạn trong Hiến pháp Hoa Kỳ để tranh cử tổng thống. Theo đó, ông Trump đã bị loại khỏi cuộc bỏ phiếu sơ bộ tổng thống của bang khi các thẩm phán đã lật ngược một phần phán quyết của tòa án quận trước đó về vấn đề này. Đây là một tranh cãi bởi theo Mục 3 của Tu chính án thứ 14 thì “lệnh cấm nổi dậy” có đủ để loại ông Trump khỏi cuộc bỏ phiếu sơ bộ tổng thống hay không.

Theo người phát ngôn của Tòa án Tối cao Colorado, nơi các thẩm phán đều do các thống đốc của đảng Dân chủ bổ nhiệm, cho biết: “Chúng tôi không đưa ra những kết luận này một cách dễ dàng” sau khi đã “lưu tâm đến tầm quan trọng và sức nặng của những câu hỏi đặt ra trước mắt”. Tòa án cho biết họ sẽ giữ nguyên phán quyết cho đến ngày 4/1/2024 trong trường hợp quyết định này được tòa án cấp cao hơn xem xét lại. Trong khi đó, các tiểu bang sẽ bắt đầu in tên trên các lá phiếu sơ bộ tổng thống vào ngày 5/1. Rõ ràng, đây là một hành động ngăn chặn ông Trump ứng cử một cách chính thức cho cuộc bầu cử năm tới.

Thực tế, vụ kiện đã được khơi mào từ tháng 9/2023 khi các đại cử tri ở Colorado (nơi đảng Dân chủ đang nắm quyền) đệ đơn kiến nghị loại ông Trump khỏi cuộc bỏ phiếu sơ bộ tổng thống của đảng Cộng hòa. 6 cử tri cho rằng, cựu tổng thống sẽ không đủ điều kiện theo Tu chính án thứ 14 vì ông đã tham gia cuộc bạo loạn ở đồi Capitol ngày 6/1/2021 khi những người ủng hộ ông tràn vào tòa nhà Quốc hội Mỹ để phản đối việc xác nhận chiến thắng của ông Biden trong cuộc bầu cử tổng thống trước đó.

Vụ kiện đã được chuyển đến tòa án quận, nơi ra phán quyết rằng ông Trump đã tham gia cuộc nổi dậy, nhưng các quy tắc trong Tu chính án thứ 14 không áp dụng cho chức tổng thống và do đó ông Trump có quyền tái ứng cử. Tuy nhiên, khi được chuyển lên tòa án của bang, nơi 4/7 thẩm phán là người đảng Dân chủ đã bỏ phiếu ủng hộ quan điểm này thì ông Trump sẽ bị gạch tên khỏi danh sách bầu cử sơ bộ sắp tới.

Các luật sư của ông Trump ngay lập tức tuyên bố sẽ kháng cáo quyết định này lên Tòa án Tối cao Hoa Kỳ, nơi gần như chắc chắn sẽ phủ quyết phán quyết của Tòa án Colorado. Theo phát ngôn viên chiến dịch tranh cử của ông Trump, Steven Cheung thì: “Toàn đảng Dân chủ đã bổ nhiệm Tòa án Tối cao Colorado” tham gia vào kế hoạch “can thiệp vào một cuộc bầu cử thay mặt cho ông Joe Biden”. Rõ ràng, phe của ông Trump biết rõ sức ép thực sự đến với mình từ đâu.

“Nghệ thuật hắc ám”

Gần như chắc chắn, ông Donald Trump và Tổng thống Joe Biden sẽ lại một lần nữa so găng với nhau trong cuộc bầu cử năm 2024. Trong khi đảng Dân chủ đã khẳng định ủng hộ đương kim Tổng thống Joe Biden là ứng viên duy nhất thì 5 ứng viên còn lại của đảng Cộng hòa đều ở khoảng cách quá xa so với ông Donald Trump về mọi mặt, từ tài chính, kinh nghiệm đến danh tiếng. Một số ứng viên độc lập khác thì rõ ràng không đủ sức nặng để tham gia cuộc cạnh tranh căng thẳng và tốn kém này. Khi các đối thủ đã lộ mặt cũng là lúc những “đòn thù” được đánh ra.

Là người nổi tiếng chính trực trong nền chính trị Mỹ, cố thượng nghị sĩ John McCain từng dính phải cáo buộc có con ngoài giá thú trong khi vợ bị nghiện thuốc vào năm 2000, khi ông đang dẫn đầu cuộc đua của đảng Cộng hòa cho vị trí ứng viên tổng thống. Với những đảng viên bảo thủ của đảng Cộng hòa thì cáo buộc này hết sức nghiêm trọng, nó đồng hành với việc đối thủ của ông là Tổng thống Mỹ sau này, ông George W. Bush thường tự nhận mình là một người “bảo thủ thật sự”. Những cáo buộc này đã góp phần làm ông McCain phải rời khỏi cuộc đua năm đó trong tức tưởi.

Như nhiều cuộc chạy đua khác ở chính trường Mỹ, “nghệ thuật hắc ám” để moi móc về đời tư, quá khứ của các đối thủ luôn là một vũ khí để đánh bại đối thủ. Cuộc chạy đua Tổng thống Mỹ năm tới cũng đi theo con đường tương tự. Ngay từ khi bắt đầu, các ứng viên và bộ máy vận động của mình đều tìm hiểu rất kỹ về đối thủ và quá khứ của họ. Việc họ từng làm việc gì, ở đâu, có mắc sai lầm gì trong quá khứ không, hay thậm chí cả quá khứ hẹn hò, bạn bè hay người làm thuê cũng sẽ bị đem ra soi mói.

Cách đây 8 năm, ông Donald Trump từng bị lôi ra chuyện cặp bồ lăng nhăng hay sỉ nhục người nhập cư. Trong khi đó, bà Hillary Clinton năm 2012 từng bị tố vì mối quan hệ mật thiết với giới tài phiệt phố Wall. Cuộc bầu cử năm nay, khi mà những trò “bới móc” đã trở nên tầm thường thì các phe thậm chí còn đưa luật pháp vào cuộc. Dẫu vậy, nó chỉ một lần nữa cho thấy sân khấu chính trị Mỹ cũng phức tạp không kém bất cứ cuộc đấu nào khi các đối thủ không từ các thủ đoạn để hạ gục nhau. “Chúng tôi có lịch sử nổi tiếng với những trò chính trị bẩn”, David Woodard, giáo sư chính trị ở Trường Đại học Clemson đã nói.

Theo CAND

• Xung đột Nga - Ukraine đang bị quốc tế hóa cao độ (23/12)