Nắng – tia tử ngoại và ung thư da

(BDO) Rám rắng và cháy nắng có gì khác nhau? Chúng ta cần phân biệt để tránh những bệnh đáng tiếc về da…

Một làn da rám rắng tạo cảm giác khoẻ mạnh, nhiều người thích có làn da rám nắng, nhưng đừng lạm dụng nắng vì rám nắng là dấu hiệu cơ thể tự bảo vệ để da không bị tổn thương thêm nữa bởi những tác động của nắng.

Cháy nắng là khi da vượt quá mức độ rám và rụng lớp ngoài (thượng bì) là hiện tượng da lão hoá sớm và tăng nguy cơ bị ung thư da. Cháy nắng là hậu quả của tiếp xúc quá lâu và quá nhiều với bức xạ tia tử ngoại của ánh nắng. Trong nắng có 2 loại tia tử ngoại UVA (320 –400 nanomet) và UVB (290 –320 nanomet).

Ảnh minh họa: Có thể  dùng kem chống nắng để bảo vệ da

Tia tử ngoại trong nắng ở vùng cao nhiều hơn vì nó không bị mây hoặc sương mù ngăn lại, tia tử ngoại phản chiếu từ cát và nước cùng những bề mặt dễ phản chiếu khác cũng có thể gây cháy nắng như tiếp xúc trực tiếp với nắng.

Từ lâu, người ta đã biết rằng tia tử ngoại loại B (UVB) là nguyên nhân gây ra cháy nắng và có vai trò quan trọng gây ung thư da lớp nông (gọi là ung thư da tế bào đáy và ung thư da tế bào bong), cũng có mối quan hệ giữa nắng và u hắc tố (Melanoma) loại ung thư da nguy hiểm nhất. Nhiều nghiên cứu cũng cho thấy những người tiếp xúc ngắn với nắng gắt ví dụ như những nguời làm việc trong nhà khi đi nghỉ hè ở biển có nguy cơ bị ung thư da dạng Melanoma lớn hơn người thường xuyên tiếp xúc với nắng như nông dân hoặc những công nhân xây dựng. Bức xạ tia tử ngoại loại A (UVA) cũng có thể gây ung thư, xuyên vào lớp sâu của da và có thể làm tổn thương đến hệ miễn dịch của da, UVA thường gây những tổn thương ở da (da khô, da nhăn nheo, có sắc tố) cho những người tiếp xúc nhiều với nắng. UVA có bước sóng dài còn có thể xuyên qua kính mắt, kể cả kính xe hơi. Qúa trình gây bệnh của nắng diễn ra suốt cả đời khi da tiếp xúc với nắng, da sẽ tích luỹ dần dần những tổn thương do tác động của nắng, nhiều tổn thương chỉ ảnh hưởng về mặt thẩm mỹ, nhưng một số có thể gây chết người. Vậy nắng là nguyên nhân chính gây ung thư da là thể ung thư được chẩn đoán nhiều nhất hiện nay.

Vì vậy trên thị truờng có rất nhiều sản phẩm kem chống nắng, song chỉ có 3 loại sản phẩm bảo vệ da: Loại nhẹ tương ứng với chỉ số các yếu tố chống nắng (SPF) từ 2 đến 12.

Loại trung bình có chỉ số từ 12 đến 30 và loại cao từ 30 trở lên. Chỉ số chống nắng chỉ nói lên khả năng bảo vệ da khỏi tác dụng của UVB mà thôi. Khi mua sản phẩm chống nắng cần kiểm tra trên nhãn xem sản phẩm thuộc loại chống nắng diện rộng không, nghĩa là bảo vệ được cả UVA.

Những sản phẩm có oxít kẽm, oxít tilanium hoặc avobenzone là sản phẩm có tác dụng bảo vệ da đa năng chống được tia UVA và UVB. Chỉ số các yếu tố chống nắng dựa trên thời gian thuốc có thể bảo vệ được da không bị cháy nắng nếu tiếp xúc với ánh nắng trong 20 phút thì sản phẩm có chỉ số 15 sẽ bảo vệ da không bị cháy nắng trong 5 giờ nếu áp dụng đúng cách.

Bảo vệ da không bị cháy nắng nhằm phòng ngừa được ung thư da Melanoma và phải thực hiện ngay từ ngày còn nhỏ tuổi. Mọi người dù ở lứa tuổi nào cũng phải có thói quen chống nắng đội nón rộng vành, mặc áo dài tay, mang kính mát, không chơi thể thao trong những ngày nắng gắt. Nếu đi nghỉ ở biển nên dùng thuốc chống nắng có chỉ số từ 15 trở lên, chọn loại thuốc chống nắng không bị nước làm trôi đi, bôi toàn bộ vùng da tiếp xúc với nắng nên bôi trước khi tắm biển 30 phút, nếu tắm lâu thì cần phải bôi lại sau 90 phút để tránh tổn thươngda và ung thư da.

BS VÕ THỊ HUYỀN NGA

• Bộ Y tế triển khai thực hiện Nghị quyết của Quốc hội về thuốc lá mới và chất gây nghiện (25/12)
• Mức sinh thấp chủ yếu ở các vùng kinh tế trọng điểm phía Nam (25/12)
• Người dân không chủ quan với bệnh sởi (25/12)
• Hàn xương cột sống cổ cho bệnh nhân (25/12)
• Chấn chỉnh công tác khám chữa bệnh, chuyển tuyến (25/12)
• Ngành y tế đạt và vượt 11 chỉ tiêu của Quốc hội, Chính phủ giao (24/12)
• Hà Nội: Số ca mắc sởi tăng, nhiều trẻ phải thở máy (23/12)
• Thanh niên ngành y tế góp sức trẻ xây dựng đất nước (23/12)