Mặc dù quấy rối tình dục (QRTD) là vấn đề mang tính toàn cầu, nhưng việc phòng chống và giải quyết QRTD nơi làm việc vẫn là một vấn đề nan giải.
Ở nước ta có Bộ Quy tắc ứng xử (QTƯX) về QRTD tại nơi làm việc được ban hành năm 2015. Đây là Bộ QTƯX được xây dựng và cam kết bởi Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội, Tổng Liên đoàn Lao động Việt Nam, Phòng Thương mại và Công nghiệp Việt Nam với sự hỗ trợ chuyên môn của Tổ chức Lao động Quốc tế. Bộ QTƯX giúp người sử dụng lao động và người lao động xây dựng, lồng ghép vào nội quy, quy chế của đơn vị, làm cơ sở cho việc phòng chống QRTD tại nơi làm việc. Tuy nhiên, nhắc đến Bộ QTƯX về QRTD tại nơi làm việc, nhiều người vẫn đang còn mơ hồ. Chị Võ Hà, nhân viên kế toán tại KCN VSIP (TX.Thuận An), cho biết: “Đọc qua Bộ QTƯX về QRTD, mình thấy hàng ngày mình và một số người xung quanh cũng từng bị, mặc dù là những lời nói bông đùa nhưng mình lại cảm thấy hết sức ái ngại”.
Đông đảo công nhân lao động Công ty TNHH Ever Tech Plastic Việt Nam tham dự buổi tuyên truyền về kiến thức sức khỏe sinh sản; Luật Hôn nhân và gia đình; phòng, chống quấy rối tình dục... Ảnh: K.HÀ
Nhiều người chỉ hiểu đơn giản QRTD là những hành động sàm sỡ, “bệnh hoạn” của những người xâm phạm trực tiếp vào nạn nhân. Nhưng trên thực tế, QRTD còn là những lời bông đùa, cợt nhả… khiến người tiếp nhận không mấy thoải mái. Báo cáo nghiên cứu về QRTD tại nơi làm việc ở Việt Nam của Bộ Lao động - Thương binh và Xã hội cho thấy phần lớn nạn nhân bị QRTD ở Việt Nam là nữ giới (78,2%) và quen biết người quấy rối thông qua các mối quan hệ như: đồng nghiệp, cấp trên và cấp dưới, hoặc người có khả năng chi phối, gây áp lực cho người dưới quyền của mình. Người bị quấy rối vì sự phụ thuộc này mà không dám chống cự hoặc chống cự rất yếu ớt. Rất nhiều người đã từng bị QRTD ở các mức độ khác nhau, nhưng phần lớn đều chỉ biết âm thầm chịu đựng vì tâm lý mặc cảm, xấu hổ, sợ thị phi.
Theo Bộ QTƯX, các hình thức QRTD gồm: Hành vi quấy rối thể chất như tiếp xúc, cố tình đụng chạm, sờ mó, cấu véo, thậm chí tấn công tình dục, cưỡng dâm. Hành vi quấy rối bằng lời nói bao gồm nhận xét không phù hợp, không đứng đắn, có ngụ ý về tình dục, đề nghị, yêu cầu không được mong muốn một cách liên tục. Hành vi quấy rối phi lời nói bao gồm ngôn ngữ cơ thể không đứng đắn, nháy mắt, phô bày tài liệu khiêu dâm. Bộ QTƯX được áp dụng cho tất cả các doanh nghiệp, không kể quy mô. Thuật ngữ “nơi làm việc” không chỉ bao hàm những địa điểm cụ thể nơi thực hiện công việc như văn phòng hay nhà máy, mà còn là những địa điểm khác có liên quan đến công việc như các cuộc hội thảo, tập huấn, chuyến đi công tác chính thức, các bữa ăn liên quan đến công việc…
LÊ HUỲNH