Nhất Bản: Liên minh cầm quyền mất ghế

Tân Thủ tướng Nhật Naoto Kan và Đảng Dân chủ Nhật (DPJ) cầm quyền đã nhận một kết quả đắng chát trong cuộc bầu cử thượng viện giữa kỳ hôm qua 11-7. Báo Asahi đưa tin theo kết quả kiểm phiếu sơ bộ, DPJ chỉ giành được 47 ghế, còn Đảng liên minh PNP không có ghế nào, trong khi Đảng Dân chủ tự do (LDP) đối lập kiếm được tới 50 ghế.

Đang giữ 62 ghế không phải bầu lại lần này, giờ DPJ chỉ còn kiểm soát đưa đầy 110 ghế thượng viện, trong khi con số cần thiết để đảm bảo thế đa số là 122. Reuters dẫn lời nhà kinh tế Koichi Haji thuộc Viện nghiên cứu NLI nhận định Thủ tướng Naoto Kan đã thất bại trong cuộc bầu cử do kêu gọi tăng thuế tiêu thụ. Đầu tháng 6, tỉ lệ ủng hộ của người dân Nhật dành cho DPJ đã phục hồi ở mức 60-70% sau khi Thủ tướng Naoto Kan lên nắm quyền, thay thế người tiền nhiệm mất lòng dân Yukio Hatoyama.

Tuy nhiên, Reuters cho biết chỉ sau vài tuần, tỉ lệ ủng hộ lại giảm chỉ còn hơn 20% khi ông Kan tuyên bố chính quyền sẽ phải tăng thuế tiêu thụ thêm 5% để giảm nợ công, trong khi chưa có một kế hoạch rõ ràng nào để khôi phục nền kinh tế Nhật. “DPJ làm tôi thất vọng - Reuters dẫn lời cử tri Sachiko Takeda, 64 tuổi, ở Tokyo - Tình hình và tâm trạng của đất nước đã xấu đi nhiều kể từ khi DPJ lên nắm quyền”. Ngay sau khi kết quả kiểm phiếu sơ bộ được công bố, AFP dẫn lời phó tổng thư ký DPJ Goshi Hosono thừa nhận: “Thủ tướng Kan đã đưa ra nhiều thông điệp mạnh mẽ về điều kiện tài khóa, nhưng có lẽ các thông điệp này không thuyết phục được người dân”.

Ngoài ra, DPJ cũng bị mất phiếu do trong kỳ bầu cử này, một số đảng mới dù rất nhỏ nhưng đã thu hút sự chú ý của người dân, ví dụ như Đảng của bạn (YP) do một cựu nghị sĩ LDP thành lập năm ngoái hay Đảng New Komeito. “Tôi bầu cho YP vì muốn cả DPJ và LDP cố gắng hơn” - Reuters dẫn lời cử tri Mitsuo Ito, 64 tuổi. Khảo sát cho thấy YP sẽ kiếm được 11 ghế, còn New Komeito sẽ có tám ghế.

Hiện DPJ vẫn kiểm soát được hạ viện nhiều quyền lực. Tuy nhiên, Kyodo News dẫn lời một số nhà quan sát nhận định rằng do đã mất thế đa số ở thượng viện, DPJ sẽ buộc phải liên kết với YP hay các đảng nhỏ khác để đảm bảo quốc hội thông qua các chính sách của chính phủ. Theo Reuters, mới đây Tổng thư ký DPJ Yukio Edano tuyên bố DPJ sẽ không đề nghị YP gia nhập liên minh cầm quyền. Lãnh đạo YP và New Komeito cũng bác bỏ việc liên minh với DPJ. Ông Edano cho biết có thể DPJ sẽ kêu gọi sự hợp tác của các đảng đối lập trong từng chính sách. Khi đó, chính quyền Thủ tướng Naoto Kan sẽ tốn nhiều thời gian và công sức trong việc thuyết phục các đảng đối lập đồng thuận với kế hoạch cải tổ tài khóa đã giúp ông Kan lên ghế thủ tướng. Và nguy cơ các chính sách bế tắc ở quốc hội là điều rất dễ xảy ra.

Như vậy, quyền lực của ông Kan sẽ bị suy yếu đáng kể. Và ông sẽ gặp rất nhiều khó khăn trong cuộc bầu cử chức chủ tịch DPJ vào tháng 9. Reuters cho biết “tướng quân trong bóng tối” Ichiro Ozawa đang lăm le lấy lại chức vụ cũ, và trong thời gian qua liên tục chỉ trích kế hoạch tăng thuế tiêu thụ của ông Kan. Nhiều khả năng ông Kan sẽ mất chức thủ tướng chỉ sau chưa đầy hai tháng nắm quyền. “Chắc chắn các quan chức DPJ sẽ gây áp lực buộc ông Kan ra đi, bởi nguyên nhân duy nhất khiến DPJ thất bại là ông Kan đã không thể tận dụng được lợi thế khi mới lên nắm quyền” - Reuters dẫn lời giáo sư chính trị Koichi Nakano thuộc ĐH Sophia.

(THEO TUỔI TRẺ, DÂN TRÍ)

• Những gam màu chính của bức tranh thế giới 2024: Lạm phát, bầu cử và xung đột (26/12)
• Cảnh sát Syria ban bố lệnh giới nghiêm vào ban đêm ở thành phố Homs (26/12)
• Tổng thống Biden ký ban hành 50 luật trước khi chuyển giao cho ông Trump (25/12)
• Nga tuyên án công dân Mỹ 13 năm tù giam vì tội làm gián điệp (25/12)
• Tân Thủ tướng Pháp François Bayrou công bố Nội các mới (24/12)
• Ông Trump chờ gặp Tổng thống Putin trước khi giải quyết xung đột Ukraine (23/12)