Bình Dương không còn lưu hành nặng như một số tỉnh khác, nhưng vẫn là địa phương có sốt rét lưu hành. Bác sĩ Trần Văn Chung, Phó Giám đốc Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh cho biết, Bình Dương là 1 trong 14 tỉnh, thành được chọn triển khai thực hiện “Dự án sáng kiến khu vực ngăn chặn sốt rét kháng thuốc Artemisinin” nhằm ngăn chặn sốt rét kháng thuốc không lây truyền đến Bình Dương cũng như các tỉnh khu vực phía Nam…
Tập huấn kỹ thuật xét nghiệm ký sinh trùng sốt rét cho cán bộ y tế làm công tác xét nghiệm ở tuyến xã. Ảnh: H.THUẬN
Dù nhiều năm qua không có dịch sốt rét xảy ra, nhưng hiện nay trên địa bàn tỉnh vẫn còn lưu hành bệnh sốt rét. Trong 6 tháng đầu năm 2015, toàn tỉnh có 34 ca sốt rét được ghi nhận, tăng 8 ca so với cùng kỳ (6 tháng đầu năm 2014 là 26 ca). Qua điều tra cho thấy, đa số các ca sốt rét được ghi nhận trên đều là trường hợp ngoại lai, nhiễm sốt rét từ các tỉnh, thành khác sau đó đến Bình Dương, rất ít trường hợp nội địa. Tuy nhiên, với sự di chuyển của người dân từ các tỉnh khác đến Bình Dương thường xuyên diễn ra như hiện nay, khả năng lây truyền ký sinh trùng sốt rét ở các vùng lưu hành sốt rét nặng đến Bình Dương là rất lớn. Do đó, công tác phòng chống sốt rét luôn được ngành y tế tỉnh quan tâm.
Với sự hỗ trợ của “Dựán sáng kiến khu vực ngăn chặn sốt rét kháng thuốc Artemisinin” quốc gia, từ đầu năm đến nay, Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh còn triển khai nhiều hoạt động phòng chống sốt rét. Ngoài các hoạt động giám sát thường xuyên của tuyến tỉnh đối với tuyến huyện, tuyến huyện đối với tuyến xã, tuyến xã đối với khu ấp, Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh còn tổ chức cấp 4.739 màn và 500 võng có tẩm hóa chất cho người dân, người thường đi rừng ngủ rẫy tại xã Tân Định, huyện Bắc Tân Uyên và xã Tam Lập, huyện Phú Giáo. Ngành y tế từ tỉnh đến xã, phường còn tổ chức truyền thông bằng nhiều hình thức như xe hoa, treo băng rôn, phát thanh trên hệ thống truyền thanh xã, phường... để nâng cao ý thức phòng chống bệnh sốt rét trong nhân dân. Mới đây, Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh đã nhận thêm 16.070 test chẩn đoán nhanh và 41 bình bơm phun hóa chất để phát cho các địa phương triển khai hoạt động phòng chống sốt rét. Riêng với test chẩn đoán nhanh sẽ được phát cho y tế thôn, bản cùng với hướng dẫn sử dụng từ cán bộ y tế. Với dụng cụ này, mỗi y tế thôn, bản đều có thể kiểm tra và đọc kết quả tại chỗ cho đối tượng được kiểm tra nên rất tiện lợi.
Theo Bộ Y tế, hiện nay, sốt rét vẫn là một gánh nặng bệnh tật tại nhiều nước trên thế giới, đặc biệt là khu vực châu Phi và một số nước châu Á, trong đó có Việt Nam. Theo báo cáo của Tổ chức Y tế thế giới năm 2014, có 97 quốc gia trên thế giới lưu hành sốt rét, ước tính có khoảng 3,2 tỷ người có nguy cơ mắc sốt rét. Mặc dù đã có nhiều tiến bộ được ghi nhận trong công tác phòng chống sốt rét song vẫn còn hàng trăm triệu người không được chẩn đoán, điều trị sốt rét đúng và kịp thời, đặc biệt là ở các nước nghèo với hệ thống y tế chưa phát triển. Trong nhiều năm qua, chương trình quốc gia phòng chống sốt rét của Việt Nam đã cố gắng tiếp cận và phòng chống sốt rét cho các đối tượng dân di biến động, nhưng vẫn gặp phải nhiều khó khăn khi áp dụng các biện pháp can thiệp tại những vùng có dân di cư tự do và vùng có biến động dân lớn. Nguyên nhân là do tập quán làm ăn, sinh hoạt của người dân di cư, dân di biến động là không tập trung. Họ thường sống trong các lán trại trong rừng sâu, trong rẫy, nơi không có đường giao thông, đi lại khó khăn. Một số lượng không nhỏ là người làm thuê theo thời vụ, khi hết việc họ lại trở về quê.
Trong giai đoạn 2015-2016, “Dựán sáng kiến khu vực ngăn chặn sốt rét kháng thuốc Artemisinin” đã đồng ý cho Việt Nam triển khai các biện pháp tăng cường phòng chống sốt rét cho nhóm dân di biến động, dân di cư để làm giảm nguy cơ mắc sốt rét, giảm nguy cơ lan truyền sốt rét kháng thuốc tại 14 tỉnh thụ hưởng dự án bằng cách thiết lập các điểm sốt rét. Nhiệm vụ của điểm sốt rét là theo dõi hàng tuần số người đi vào rừng, rẫy, số người ngủ tại rừng, rẫy; tuyên truyền về bệnh sốt rét và các biện pháp phòng chống sốt rét, phát tờ rơi truyền thông; lấy lam và xét nghiệm test chẩn đoán nhanh sốt rét; điều trị cho người bệnh có kết quả test dương tính theo phác đồ quy định… Hiện nay, Trung tâm Y tế dự phòng tỉnh đang triển khai xây dựng các điểm sốt rét để tăng cường các biện pháp phòng chống sốt rét cho nhóm dân di biến động, dân di cư trên địa bàn tỉnh. Bác sĩ Trần Văn Chung cho biết, đến nay đã chọn để thành lập 6 điểm sốt rét tại xã Tân Định, huyện Bắc Tân Uyên. Trong 2 ngày 17 và 18-7 tới đây, trung tâm sẽ tiến hành tập huấn cho 6 nhân viên tại 6 điểm này cùng với nhân viên Trạm Y tế xã Tân Định, Trung tâm Y tế huyện Bắc Tân Uyên để triển khai những hoạt động của các điểm sốt rét trong thời gian tới.
Với nhiều hoạt động tích cực, công tác phòng chống sốt rét trên địa bàn tỉnh sẽ góp phần tích cực trong việc hỗ trợ thực hiện thành công chiến lược quốc gia phòng chống và loại trừ bệnh sốt rét ở Việt Nam giai đoạn 2011-2020 và định hướng đến 2030.
HỒNG THUẬN