Những chiến công hiển hách

Tiểu đoàn Phú Lợi - Tiểu đoàn chủ lực tập trung cơ động đầu tiên của tỉnh Thủ Dầu Một, ra đời từ những ngày đầu Mỹ đổ bộ trên chiến trường Thủ Dầu Một. Suốt 21 năm xây dựng và chiến đấu, tiểu đoàn đã lập nhiều chiến công hiển hách, góp phần cùng quân dân trong tỉnh và lực lượng chủ lực của Bộ, Miền đánh đổ ngụy quân, ngụy quyền giành chính quyền về tay nhân dân, làm nên đại thắng mùa xuân 1975.

Các cán bộ, chiến sĩ Tiểu đoàn Phú Lợi năm xưa vui mừng trong ngày họp mặt Ảnh: T.LIÊM

Lập chiến công ngay ngày đầu thành lập

Tiểu đoàn Phú Lợi ra đời trong bối cảnh “Chiến tranh đặc biệt” của Mỹ - ngụy bước vào giai đoạn thất bại; Mỹ chuẩn bị tiến hành một kiểu chiến tranh mới - “Chiến tranh cục bộ”.

Trước yêu cầu khách quan của cuộc kháng chiến ngày càng phát triển, đòi hỏi gấp rút phải có đơn vị chủ lực tập trung cơ động, thực hành tác chiến tiêu diệt địch, gây tác động mạnh đối với địch và hỗ trợ đắc lực cho phong trào chiến tranh du kích, phong trào đấu tranh chính trị của nhân dân, tháng 11-1964, Tỉnh ủy quyết định tập trung các đại đội 304, 306, 308 và đại đội 4 trợ chiến hình thành lâm thời tiểu đoàn chủ lực cơ động của tỉnh. 19 giờ ngày 5-6-1965, tại xóm Vườn Trầu, ấp Hố Mên, xã Long Nguyên, huyện Bến Cát (nay là TX.Bến Cát), Tiểu đoàn Phú Lợi chính thức được thành lập.

Tiểu đoàn chủ lực cơ động của tỉnh được hình thành là niềm tự hào chung của quân và dân trong tỉnh, là cánh chim đầu đàn của lực lượng vũ trang địa phương nên từ cấp ủy Đảng, chính quyền và nhân dân đều góp sức cho tiểu đoàn nhanh lớn mạnh, trưởng thành. Đáp ứng lòng tin ấy, tiểu đoàn càng ra sức chuẩn bị mọi mặt để thực hiện bằng được ra quân đánh thắng trận đầu, xây dựng truyền thống: “Đã đánh là tiêu diệt, ra quân là chiến thắng”.

Ông Huỳnh Văn Thu, nguyên Chính trị viên Tiểu đoàn Phú Lợi, nhớ lại: “Ban đầu, tiểu đoàn định lấy tên 303 - một tiểu đoàn có nhiều chiến công và truyền thống trong đánh Pháp, nhưng 303 đã được đơn vị tỉnh bạn chọn làm phiên hiệu, do đó Ban Thường vụ Tỉnh ủy Thủ Dầu Một thống nhất lấy tên Tiểu đoàn Phú Lợi. Tên này gắn với sự kiện địch dùng thuốc độc cùng lúc giết hại hàng ngàn chiến sĩ cách mạng và đồng bào yêu nước ngày 1-12- 1958 tại nhà tù Phú Lợi. Quân dân Sông Bé ghi mãi mối thù không đội trời chung, mối thù “trời không dung - đất không tha-người người đều căm giận”. Và Tiểu đoàn Phú Lợi mang trách nhiệm phải trả cho được mối thù này, góp sức cùng quân dân toàn tỉnh, toàn miền Nam tiêu diệt hết bè lũ cướp nước và bán nước giải phóng quê hương”.

Khi vừa được khai sinh, Tiểu đoàn Phú Lợi đã lập nên nhiều chiến công, xóa phiên hiệu nhiều tiểu đoàn, đại đội địch. Tiểu đoàn đã thực hiện được chủ trương tiểu đoàn diệt tiểu đoàn, đại đội diệt đại đội, trung đội diệt trung đội; xây dựng nên truyền thống ra quân đánh thắng trận đầu, đã đánh là tiêu diệt, bắt tù binh thu vũ khí. Một số trận đánh tiêu biểu của Tiểu đoàn Phú Lợi có thể kể đến là trận ấp Đồng Sổ (huyện Bàu Bàng hiện nay) ngày 28-12- 1964; chiến thắng trận càn của tiểu đoàn địch tại căn cứ Đồng Chèo; trận đánh tại Quý Hiệp ngày 21-2-1965; diệt gọn 1 tiểu đoàn ngụy ở Suối Dứa, Gò Mối vang dậy chiến công; trận phục kích tiêu diệt Tiểu đoàn 2 của Trung đoàn 8, Sư 5 của ngụy ngày 8-7 tại ấp Suối Dứa (huyện Bàu Bàng hiện nay)…

“Trong lịch sử chiến đấu của Tiểu đoàn Phú Lợi thì trận Bông Trang - Lò Gạch ngày 25-8-1966 là trận phản đột kích oanh liệt nhất. Tiểu đoàn đã tiêu diệt và tiêu hao nặng 3 tiểu đoàn Mỹ với khoảng 700 tên, bắn cháy, bắn hỏng 16 xe tăng, xe bọc thép, 1 máy bay, thu 20 súng các loại và nhiều đồ dùng quân sự. Có thể nói, trận thắng này mãi mãi là niềm tự hào của các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Tiểu đoàn Phú Lợi và nhân dân trong tỉnh”, ông Thu tự hào cho biết.

Góp phần làm nên đại thắng mùa Xuân 1975

Trong cuộc tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân năm 1975, Tiểu đoàn Phú Lợi đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, góp phần cùng quân dân trong tỉnh và lực lượng chủ lực của Bộ, Miền đánh đổ ngụy quân, ngụy quyền giành chính quyền về tay nhân dân. Nổi bật nhất là chiến thắng giòn giã diệt gọn Tiểu đoàn Bảo an 306 trong công sự vững chắc ở xã Bình Mỹ, xã Bình Cơ (huyện Bắc Tân Uyên hiện nay), mở toang cánh cửa phía tây - bắc cho lực lượng Quân đoàn 1 tiến vào giải phóng tỉnh Thủ Dầu Một, giải phóng Sài Gòn.

Ông Nguyễn Hữu Tú, nguyên Chính trị viên Đại đội 5, Tiểu đoàn Phú Lợi 2, nhớ lại, Bình Mỹ, Bình Cơ là 2 “ấp chiến lược” án ngữ phía đông - bắc TX.Thủ Dầu Một. Nó như một cửa ngõ để đại quân ta tiến vào giải phóng tỉnh Thủ Dầu Một và tiến công vào giải phóng Sài Gòn từ phía tây - bắc. Do vị trí quan trọng nên địch đã xây ở Bình Mỹ 3 đồn hình tam giác kiên cố, trong đồn là sở chỉ huy tiểu đoàn địch. Tại đây, địch điều Tiểu đoàn Bảo an 306, một tiểu đội mạnh về phòng thủ. Ở mỗi đồn chúng đều bố trí một đại đội với quân số, vũ khí đầy đủ. Vì vậy, phải đánh được đồn Bình Mỹ, Bình Cơ thì mới mở toang cánh cửa phía tây - bắc cho lực lượng Quân đoàn 1 tiến vào giải phóng tỉnh Thủ Dầu Một, giải phóng Sài Gòn.

Ông Tú kể, tại hội nghị bàn phương án tác chiến mở cửa Bình Mỹ, Bình Cơ giữa Bộ Tư lệnh Sư đoàn 312 (Quân đoàn 1) và Ban chỉ huy Tiền phương Tỉnh đội Thủ Dầu Một thì sư đoàn sẽ tăng cường cho Tiểu đoàn Phú Lợi 2 một đại đội bộ binh và 2 khẩu đội ca nông 85 nòng dài. Nhưng sau khi thảo luận, thấy khả năng Tiểu đoàn Phú Lợi 2 có thể một mình giải quyết trận đánh nhanh gọn nên việc đánh Bình Mỹ, Bình Cơ giao hoàn toàn cho Tiểu đoàn Phú Lợi 2 đảm nhiệm. Sư đoàn chỉ tăng cường 2 khẩu ca nông 85 và 3 khẩu cối 120 ly. Đại đội 5 được giao nhiệm vụ đánh đồn ấp 1, Bình Mỹ. Đại đội 6 đánh đồn ấp 2 - cũng là Sở chỉ huy Tiểu đoàn Bảo an 306 của ngụy. Đại đội 7 tiến công đồn ấp 3, Bình Cơ. Các đại đội đều có du lích xã phối hợp tác chiến. Trận đánh mở cửa ở Bình Mỹ, Bình Cơ diễn ra nhanh gọn, Tiểu đoàn Bảo an 306 bị tiêu diện hoàn toàn. Cùng lúc, nhân dân Bình Mỹ nổi dậy phá tan các “ấp chiến lược”, vào trụ sở ngụy quyền kêu gọi tàn binh địch lẩn trốn ra hàng. Sau đó, chính quyền cách mạng xã Bình Mỹ được thành lập. “Chưa có trận nào Tiểu đoàn Phú Lợi 2 ra quân hào hứng và khí thế như trận này. Nếu không phải là thời điểm tổng tiến công mùa xuân 1975 thì một đại đội địa phương khó có thể tiến công cứ điểm kiên cố do một đại đội địch đóng giữ”, ông Tú khẳng định.

Bình Cơ, Bình Mỹ bị tiêu diệt, cánh cửa phía tây - bắc Sài Gòn và phía đông - đông bắc Thủ Dầu Một đã mở toang. Các Sư đoàn 312, 320B cùng với xe tăng, thiết giáp ào ạt tiến lên như nước vỡ bờ tiến vào giải phóng tỉnh Thủ Dầu Một, giải phóng Sài Gòn. “Trong cuộc tổng tiến công và nổi dậy mùa xuân năm 1975, Tiểu đoàn Phú Lợi đã hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ, góp phần cùng quân dân trong tỉnh và lực lượng chủ lực của Bộ, Miền đánh đổ ngụy quân, ngụy quyền, giành chính quyền về tay nhân dân”, ông Dương Văn Liễu, nguyên Chính trị viên Tiểu đoàn Phú Lợi, tự hào nói.

Đi dân nhớ, ở dân thương

Trong lịch sử oai hùng của Tiểu đoàn Phú Lợi không thể không kể đến sự đùm bọc, che chở của người dân. Ông Dương Văn Liễu, nguyên Chính trị viên Tiểu đoàn Phú Lợi, cho biết: “Chiến sĩ Tiểu đoàn Phú Lợi hoạt động, công tác và chiến đấu bao giờ cũng ở bên cạnh nhân dân và trong lòng nhân dân, dựa chắc vào nhân dân. Nhân dân Thủ Dầu Một ngày ấy chăm lo cho cán bộ, chiến sĩ tiểu đoàn từ cái ăn, cái mặc, từng viên thuốc, cuộn băng bông mỗi khi chiến sĩ bị ốm, bị thương, lo cho anh em từng chiếc hầm bí mật và nuôi dưỡng, che giấu khi về địa phương hoạt động. Thương nhất là những bà mẹ, những người chị đêm đêm xé rào “ấp chiến lược”, không ngại hiểm nguy đem đến cho các anh từng thúng gạo, cân đường. Những khi tiểu đoàn bị địch bao vây với bom tạ, pháo bầy thì nhiều ông cụ, bà mẹ đứng ngồi không yên. Sau trận đánh các cô, các bác còn tìm “điểm danh” từng người.

“Tôi còn nhớ mãi cảnh những lần tôi bị thương được đồng đội khiêng về căn cứ. Tôi nằm lắc lư trên chiếc võng, bà con chạy theo, người thì cho hộp sữa, gói đường… khiến tôi rất cảm động và xem đó là động lực để sẵn sàng chiến đấu hy sinh vì độc lập, tự do cho quê hương, đất nước”, ông Bùi Ngọc Thanh, nguyên Chính trị viên phó Tiểu đoàn Phú Lợi, xúc động kể.

Hiện nay, Tiểu đoàn Phú Lợi không còn nhưng những chiến công hiển hách của tiểu đoàn vẫn mãi mãi là bản hùng ca bất tận, là niềm tự hào của quân và dân tỉnh Bình Dương.

 THU THẢO

• Nhiều dấu ấn nổi bật trong công tác Đoàn - Hội trên địa bàn TP.Thuận An (11/12)
• Cử tri quan tâm kế hoạch xây dựng tuyến đường từ Tạo Lực 2B đến cảng Thạnh Phước (11/12)
• Ban Thường vụ Tỉnh ủy: Cho ý kiến về phương án sắp xếp tổ chức bộ máy của hệ thống chính trị tỉnh (11/12)
• Thành ủy Thuận An: Công bố quyết định điều động và bổ nhiệm cán bộ (11/12)
• TP.Dĩ An: Nhiều chỉ tiêu đạt và vượt kế hoạch năm (11/12)
• Nâng cao hiệu quả công tác sau sáp nhập Ban Tuyên giáo và Ban Dân vận Trung ương (11/12)
• Chất vấn, trả lời chất vấn tại kỳ họp thứ 19, HĐND tỉnh khóa X: Thẳng thắn, trách nhiệm, cam kết mạnh mẽ (11/12)
• Kỳ họp lần thứ 19, HĐND tỉnh khóa X: Thông qua 31 nghị quyết quan trọng góp phần tạo đà phát triển bền vững (11/12)