Bài 1: Bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND xã, thị trấn
Tỉnh ủy Bình Dương vừa ban hành các kế hoạch, hướng dẫn thực hiện chỉ thị, hướng dẫn của Trung ương về việc chuẩn bị cho đại hội Đảng các cấp, tiến tới đại hội đại biểu toàn quốc lần thứ XI của Đảng. Báo Bình Dương xin trân trọng giới thiệu những điểm mới trong đại hội Đảng các cấp lần này.
Từ năm 1995, tỉnh Sông Bé cũ đã có chủ trương tiến hành thí điểm mô hình bí thư cấp ủy trực tiếp làm chủ tịch UBND xã, phường, thị trấn. Năm 2002, Tỉnh ủy Bình Dương xây dựng chương trình hành động thực hiện Nghị quyết Trung ương 5 (khóa IX), trong đó có chỉ đạo các huyện - thị ủy, lựa chọn thực hiện thí điểm tại 4 xã và 2 thị trấn của huyện Bến Cát và Thuận An. Từ năm 2009, tiếp tục thực hiện thí điểm mô hình này ở một số xã, thị trấn trong tỉnh.
Theo tinh thần chỉ đạo của Trung ương, việc thực hiện mô hình bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND xã, thị trấn là chủ trương nhằm tiếp tục đổi mới phương thức lãnh đạo của Đảng. Qua đó, phát huy tính chủ động, sáng tạo, đề cao tinh thần trách nhiệm cá nhân của người đứng đầu; tạo sự đồng bộ, thống nhất trong lãnh đạo, chỉ đạo, điều hành các mặt công tác của địa phương. Do đó, các cấp ủy nghiên cứu, nắm vững đủ mục đích, yêu cầu và chỉ đạo chặt chẽ trong quá trình thực hiện. Lãnh đạo tốt công tác cán bộ và quản lý đội ngũ cán bộ theo nguyên tắc tập trung dân chủ, đi đôi với phát huy trách nhiệm của tổ chức, người đứng đầu của các tổ chức trong hệ thống chính trị, giữ vững sự phát triển, ổn định của địa phương. Việc thực hiện thí điểm mô hình bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND xã, thị trấn được triển khai tại một số huyện, thị trong tỉnh. Tại mỗi huyện, thị căn cứ tình hình thực tế của địa phương chọn 1 đơn vị (xã hoặc thị trấn) làm thí điểm. Theo hướng dẫn của Trung ương, mỗi Tỉnh, Thành ủy trực thuộc Trung ương chọn từ 2-5% số đơn vị hành chính cấp xã để chỉ đạo điểm.
Trong quá trình thực hiện, ngoài việc phải bảo đảm theo Hướng dẫn số 25/HD-BTCTW của Ban Tổ chức Trung ương. Ban Thường vụ Tỉnh ủy yêu cầu: Các đơn vị được chọn thí điểm bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND cần bảo đảm tính tiêu biểu, đại diện cho các vùng có điều kiện kinh tế - xã hội khác nhau. Người được chọn làm bí thư cấp ủy đồng thời là chủ tịch UBND phải bảo đảm tiêu chuẩn theo Quyết định số 665/QĐ-TU, ngày 20-10-2003 của Ban Thường vụ Tỉnh ủy “Quy định tạm thời về tiêu chuẩn chức danh cán bộ lãnh đạo, quản lý thời kỳ đẩy mạnh công nghiệp hóa - hiện đại hóa đất nước”. Cần lãnh đạo tốt công tác nhân sự, bảo đảm chặt chẽ, đúng quy trình, dân chủ, khách quan; làm tốt công tác tư tưởng, tạo sự thống nhất trong nhận thức của cán bộ, đảng viên và nhân dân địa phương về ý nghĩa của việc thí điểm. Cấp ủy xã, thị trấn được chọn thí điểm cần có sự chuẩn bị tốt trên cơ sở đoàn kết, nhất trí và chấp hành sự chỉ đạo của cấp ủy cấp trên.
Thạc sĩ Trần Đồng - Trưởng khoa xây dựng Đảng, trường Chính trị tỉnh cho biết: Việc nhất thể hóa 2 chức danh trên sẽ tạo nên sự thống nhất, tập trung trong quá trình lãnh đạo xây dựng, thực hiện các chủ trương, nghị quyết của Đảng. Đồng thời, rút ngắn thời gian đưa chủ trương nghị quyết của Đảng vào cuộc sống. Giảm bớt hội họp, giải quyết nhanh chóng những vấn đề phát sinh ở cơ sở, địa phương. Giảm hiện tượng cấp ủy bao biện làm thay; tăng cường sự thống nhất giữa cấp ủy với chính quyền trong lãnh đạo, quản lý, điều hành hệ thống chính trị ở cơ sở. Tuy nhiên, mô hình này cũng có một số hạn chế, khó khăn như: Trong một số trường hợp, trình độ, năng lực của các đồng chí bí thư đồng thời là chủ tịch chưa tương xứng với yêu cầu nhiệm vụ. Ở vị trí này thường bị áp lực công việc đè nặng; trong quá trình lãnh đạo bị chi phối bởi nhiều đầu mối cả bên trên lẫn bên dưới; dự hội họp theo chức danh nhiều nên thiếu thời gian để đi cơ sở. Việc tập trung quyền hạn vào một người nếu không xử lý khéo, dễ dẫn đến chuyên quyền, độc đoán.
ĐỖ TRƯỜNG