Nước Anh: 100 ngày cầm quyền của ông Keir Starmer

Ông Keir Starmer lên làm Thủ tướng Anh sau khi Công đảng giành chiến thắng thuyết phục trong cuộc bầu cử ngày 4/7/2024. Ngày 14/10 đánh dấu 100 ngày ông làm chủ số 10 Phố Downing, và báo chí Anh đã soi lại những kết quả “được” và “chưa được” của ông.

Tờ báo The Mirror viết: “Chỉ trong ba tháng, ông đã làm giảm hóa đơn năng lượng hộ gia đình và giải quyết những kẻ buôn người xuyên eo biển Manche. Đường sắt đang được quốc hữu hóa, và một kế hoạch 10 năm để cải cách NHS đã được ban hành”.

Nhưng những thành tựu đó đã bị lu mờ bởi tranh cãi về những chệch choạc, sai lầm trong cách xử lý các vấn đề nội bộ. Chắc chắn đây không phải là cách ông Starmer hình dung 100 ngày đầu tiên tại nhiệm của mình. Mong muốn tránh những sai lầm tương tự như ông Tony Blair, chính phủ Công đảng của ông Starmer đã có một khởi đầu cực kỳ năng động sau 14 năm đứng ở phía đối lập.

Cùng với tất cả các quyết định lớn, luật mới, các chuyến công du nước ngoài và các nỗ lực thiết lập câu chuyện chính trị, Công đảng của ông Starmer thấy mình bị cản trở bởi những cơn gió ngược: không chỉ về các khoản quyên góp, mà còn là những câu chuyện về các cuộc tranh cãi nội bộ tại Số 10 và, có lẽ quan trọng nhất, là phản ứng dữ dội về việc cắt giảm thanh toán nhiên liệu mùa đông.

Thủ tướng Anh Keir Starmer

Công đảng đã có một kế hoạch cho những ngày đầu của chính phủ, được bà Sue Gray, khi đó là chánh văn phòng của ông Starmer, thực hiện cẩn thận trong nhiều tháng. Nhưng mặc dù vậy, mọi chuyện không hề dễ dàng.

Ông Starmer đã đến Washington, Liên hợp quốc và các thủ đô ở châu Âu để chứng minh rằng “Nước Anh đã trở lại” sau nhiều năm đấu tranh nội bộ về Brexit. Nhưng nước Anh, giống như các đồng minh của mình, đã phải vật lộn để có nhiều tác động đến các cuộc xung đột leo thang ở Trung Đông và cuộc chiến khốc liệt ở Ukraine.

Chính phủ mới cũng phải đối mặt với các cuộc khủng hoảng trong nước, bao gồm nhiều ngày bạo lực chống người nhập cư do phe cực hữu thúc đẩy đã nổ ra ở các thị trấn và thành phố trên khắp nước Anh và Bắc Ireland vào mùa hè. Ông Starmer lên án những kẻ bạo loạn là “những tên côn đồ vô tâm” và tuyên bố sẽ bỏ tù những kẻ chịu trách nhiệm. Cho đến nay, hơn 800 người đã ra hầu tòa và gần 400 người đã vào tù.

Ông Starmer đã nhậm chức khi biết rằng dư luận không đứng về phía mình. Chỉ vài ngày trước, một cuộc thăm dò của YouGov phát hiện ra rằng ngay cả trong số những người dự định bỏ phiếu cho Công đảng, hơn 40% không có nhiều hy vọng.

Nhưng trong khi ba tháng đầu tiên của ông đã mang lại thành công trong và ngoài nước, chính phủ của ông đã bị bao vây bởi những cuộc cãi vã không chỉ về các khoản quyên góp và đấu tranh quyền lực nội bộ tại Số 10, mà còn về những lựa chọn kinh tế khó khăn sắp tới, cũng như những câu hỏi về phán đoán chính trị của ông khiến nhiều người trong đảng của ông cảm thấy lo lắng.

Những người làm việc chặt chẽ nhất với ông Starmer cho biết điểm mạnh của ông là “luôn hướng mắt về phía trước và không nao núng trước những gì ông coi là trở ngại trên đường đi. Ông Starmer nói: “Tôi biết từ việc quan sát các chính phủ trước rằng bạn sẽ luôn gặp gió ngược. Nhưng tầm nhìn của tôi là về những gì tôi phải thực hiện sau một nhiệm kỳ năm năm và một thập kỷ đổi mới quốc gia”.

Cuối cùng, sau khi nhận được cảnh báo từ các trợ lý cấp cao và các bộ trưởng nội các rằng “hãy bình tĩnh”, ông Starmer đã nhận định rằng một số luồng gió bên lề đó có nguy cơ khiến chính phủ của ông chệch hướng. Câu trả lời của ông: Gray sẽ phải ra đi.

Một trong những nhiệm vụ đầu tiên của ông Starmer khi nhậm chức là tuyển chọn đội hình cho nội các. Ông luôn có kế hoạch chuyển thẳng nhóm trong “chính phủ bóng tối” của mình trong Hạ viện sang các vai trò chính thức trong chính phủ, với một vài thay đổi. Việc cải tổ có vẻ diễn ra suôn sẻ. Nhưng đằng sau hậu trường, mọi thứ còn căng thẳng hơn.

Chỉ hai tuần sau khi nhậm chức, ông Starmer đã phải đối mặt với thử thách lớn đầu tiên của mình, một cuộc nổi loạn của Hạ viện kêu gọi bãi bỏ mức trợ cấp hai con. Bên trong Số 10, đây được coi là một cơ hội sớm và không hoàn toàn vô ích để thể hiện sức mạnh của họ với các nghị sĩ Công đảng, đặc biệt là cánh tả. Tuy nhiên, bên ngoài, điều này khiến nhiều nghị sĩ, bao gồm cả một số người trong nội các, vô cùng thất vọng. “Nếu chúng ta không giải quyết được tình trạng nghèo đói ở trẻ em, thì chúng ta là gì?” một người đã nói vào thời điểm đó.

Cả bảy người nổi loạn, bao gồm cả nghị sĩ cánh tả kỳ cựu John McDonnell, đều bị tước quyền trong sáu tháng. Chính phủ đã công bố một lực lượng đặc nhiệm chống đói nghèo ở trẻ em, nhưng lực lượng này không làm gì để ngăn chặn sự tuyệt vọng trong toàn đảng và công chúng nói chung về một vấn đề mang tính biểu tượng như vậy.

Các công tác chuẩn bị cho chính phủ đã được giao cho bà Gray và một nhóm nhỏ các viên chức đảng, làm việc tại một văn phòng bí mật gần trụ sở của Công đảng ở Southwark. Các thành viên Công đảng đã nản lòng. Một cố vấn chiến dịch cho biết: “Chúng tôi được thông báo rằng bà Sue có một kế hoạch và chúng tôi không nên can thiệp vào. Nhưng rõ ràng là bà ấy không làm vậy”. Một quan điểm cho rằng một số vấn đề ban đầu của Số 10 Phố Downing có thể tránh được nếu họ đưa ra một câu chuyện rõ ràng hơn về mọi hoạt động.

Bà Gray bị đổ lỗi cho nhiều sai lầm. Vào cuối tuần trước, ông Starmer đã triệu tập bà đến một cuộc họp, tại đó ông nói với bà rằng bà sẽ phải ra đi. Ông McSweeney được bổ nhiệm làm chánh văn phòng thay thế bà, được hỗ trợ bởi hai phó tướng và một giám đốc truyền thông chiến lược mới, với hy vọng rằng tình hình sẽ êm ả hơn.

Theo CAND

• Xung đột Nga - Ukraine đang bị quốc tế hóa cao độ (23/12)