Oằn gánh trách nhiệm vụ Vinashin

Nhiều vấn đề bức xúc được các ĐBQH đặt ra ở phiên thảo luận tại hội trường về tình hình thực hiện nhiệm vụ kinh tế - xã hội năm 2010, song nổi lên cả vẫn là mối lo lạm phát tăng cao, thiếu điện ngày một trầm trọng nhưng chưa nhìn rõ lối ra và đặc biệt là xem xét trách nhiệm để xảy ra sai phạm Vinashin.

Đề nghị bỏ phiếu tín nhiệm các thành viên Chính phủ

Nhiều ĐBQH khi thảo luận về kinh tế - xã hội tại nghị trường ngày 1-11 đều tập trung “truy” trách nhiệm cá nhân các thành viên Chính phủ và bộ ngành liên quan về sai phạm của Vinashin.

ĐB Nguyễn Minh Thuyết (Lạng Sơn) cho rằng, Tập đoàn Vinashin sụp đổ đã trút lên vai đồng bào món nợ khổng lồ không dưới 100.000 tỉ đồng. Món nợ mà một tỉnh thu nhập cỡ 1.000 tỉ đồng/năm phải làm quần quật không chi tiêu gì suốt một thế kỷ mới trả nổi. Đối với đồng bào nhiều nơi nhất là nông thôn, miền núi thì trả món nợ khổng lồ này có nghĩa là chậm làm đường, làm cầu, xây trường, xây bệnh viện...  “Sai phạm trong chỉ đạo điều hành thì đã rõ. Nhưng có một câu hỏi đến nay vẫn chưa có câu trả lời là ngoài lãnh đạo Vinashin còn những ai phải chịu trách nhiệm về những sai phạm này?” - ĐB Thuyết băn khoăn.

 ĐB Nguyễn Minh Thuyết phát biểu tại phiên thảo luận  

“Trong trường hợp này các thành viên Chính phủ có liên quan phải kiểm điểm và nhận kỷ luật trước Quốc hội. Không thể chỉ nhận khuyết điểm một cách chung chung và tuyên bố đã kiểm điểm nội bộ là rũ xong trách nhiệm”, ông Thuyết nói.

Dẫn lại bài học từ vụ án Lã Thị Kim Oanh cách đây 6 năm khiến một vị bộ trưởng đang rất được lòng dân phải từ chức và hai vị thứ trưởng phải ra trước vành móng ngựa, ông Thuyết cho rằng, Vinashin là một kiểu Lã Thị Kim Oanh phóng đại cỡ... 1.000 lần. “Thẩm tra Báo cáo của Chính phủ về công tác phòng, chống tham nhũng năm nay, Ủy ban Tư pháp của Quốc hội đã nhận định có dấu hiệu bao che cho những sai trái, vi phạm pháp luật của Vinashin, làm thiệt hại lớn đến tiền và tài sản nhà nước. Nhưng ai bao che? Bao che thế nào? Vì nguyên nhân gì? Nhằm mục đích gì và phải chịu trách nhiệm ra sao thì Ủy ban Tư pháp chưa có điều kiện kết luận. Nếu QH không làm rõ được điều này thì không hoàn thành nhiệm vụ trước Đảng, trước dân”, ông Thuyết tiếp tục.

Viện dẫn quyền của ĐBQH được quy định rõ trong Hiến pháp và Luật Tổ chức QH, ĐB Thuyết đề nghị: “Ủy ban TVQH tổ chức để QH biểu quyết thành lập Ủy ban lâm thời điều tra trách nhiệm của các thành viên Chính phủ trong vụ việc này. Trên cơ sở đó, vào thời gian cuối kỳ họp bỏ phiếu tín nhiệm Thủ tướng và một số thành viên Chính phủ có liên quan”. Ông Thuyết cũng kiến nghị QH “tạm đình chỉ chức vụ của các vị cần được điều tra”.

Quốc hội cần xác định rõ nguyên

nhân, trách nhiệm cụ thể của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Phó thủ tướng phụ trách ngành, Bộ trưởng Bộ chủ quản, thủ trưởng các bộ, ngành chức năng có liên quan, chứ không thể nêu chung chung.

ĐB Lê Văn Cuông

Liên quan đến hàng trăm ngàn tỉ đồng vốn nhà nước mà về mặt pháp luật ngay từ đầu chúng ta lại không ràng buộc trách nhiệm của QH với tư cách là thiết chế quyền lực nhà nước cao nhất để cùng chia sẻ trách nhiệm mà chỉ đặt trách nhiệm quá nặng nề lên vai Chính phủ là chưa thật hợp lý.

ĐB Lê Thị Nga

ĐB Lê Văn Cuông (Thanh Hóa) cũng lên tiếng đồng tình: Sự cố Vinashin đã được cảnh báo sớm về kết quả quản lý yếu kém, tiêu cực, nhưng vì có biểu hiện bao che, ưu ái, nuông chiều nên cái u, cái nhọt lâu ngày đã vỡ tung để lại hậu quả hết sức nặng nề. Theo ông Cuông: “Tổng vay nợ có thể lên đến con số 120 nghìn tỉ đồng, bình quân mỗi công dân Việt Nam từ lớn đến bé, từ người giàu đến người nghèo phải gánh nợ cho Vinashin khoảng 1,5 triệu đồng. Vinashin là giọt nước làm tràn ly, bộc lộ rõ quan liêu, yếu kém, thiếu trách nhiệm, buông lỏng quản lý vốn, tài sản nhà nước của Chính phủ, các bộ ngành chức năng đối với các tập đoàn, tổng công ty nhà nước”.

Theo ông Cuông, “tại kỳ họp này, Quốc hội cần xác định rõ nguyên nhân, trách nhiệm cụ thể của Chính phủ, Thủ tướng Chính phủ, Phó thủ tướng phụ trách ngành, Bộ trưởng Bộ chủ quản, thủ trưởng các bộ, ngành chức năng có liên quan, chứ không thể nêu chung chung như nội dung các báo cáo của Chính phủ”. ĐB này cũng tán thành kiến nghị của ĐB Nguyễn Minh Thuyết đề nghị Quốc hội tại kỳ họp này cần thành lập Ủy ban lâm thời như đã nêu trên theo quy định của pháp luật, để điều tra làm rõ trách nhiệm của tổ chức, cá nhân có liên quan qua vụ tiêu cực ở Vinashin.

ĐB Huỳnh Ngọc Đáng (Bình Dương) nói: “Tôi và nhiều cử tri hiện nay đang quan tâm nhiều hơn về các vấn đề của hậu Vinashin và kế đó là "tân Vinashin". Sau sự kiện Vinashin liệu sẽ còn những Vinashin nào khác trong số các tập đoàn kinh tế và tổng công ty của chúng ta? Những cá nhân, tổ chức có liên quan đến việc buông lỏng quản lý để gây ra hậu quả nghiêm trọng của Vinashin phải được truy cứu trách nhiệm thế nào cho công minh?”.

Cần đánh giá, tổng kết, chấn chỉnh tập đoàn kinh tế thí điểm

Cũng nói về sai phạm của Vinashin, nhưng ĐB Lê Thị Nga (Thái Nguyên) cho rằng, ngoài trách nhiệm của Chính phủ thì QH cũng có trách nhiệm liên đới trong việc giám sát việc thành lập, quản lý các tập đoàn kinh tế, trong đó có Vinashin.

ĐB này viện dẫn cơ sở pháp lý của việc thành lập tập đoàn kinh tế nhà nước và bày tỏ sự “hoan nghênh những cố gắng của Thủ tướng, của Chính phủ và những đóng góp của các tập đoàn thời gian qua, nhất là việc Chính phủ đã kịp thời tái cơ cấu Vinashin”. Theo bà Nga, thí điểm tức là làm thử những việc mà pháp luật chưa quy định, thí điểm thì có thể thành công hoặc thất bại. Vì vậy, phạm vi thí điểm chỉ nên hẹp, sau một thời gian nhất định phải đánh giá, tổng kết, chấn chỉnh những thiếu sót, nếu khẳng định thành công thì mới triển khai trên diện rộng. “Nhiều luật gia cho rằng việc thí điểm liên quan đến hàng trăm ngàn tỉ đồng vốn nhà nước mà về mặt pháp luật ngay từ đầu chúng ta lại không ràng buộc trách nhiệm của QH với tư cách là thiết chế quyền lực nhà nước cao nhất để cùng chia sẻ trách nhiệm mà chỉ đặt trách nhiệm quá nặng nề lên vai Chính phủ là chưa thật hợp lý”, bà Nga nhấn mạnh.

Bà Nga kiến nghị: Ngoài Vinashin, QH và Chính phủ cần cho kiểm toán, thanh tra toàn bộ hoạt động của các tập đoàn kinh tế nhà nước còn lại, nhất là đối với Tập đoàn điện lực, trên cơ sở đó báo cáo với Quốc hội toàn diện về tổ chức và hoạt động của các tập đoàn thí điểm. Nếu khẳng định thành công thì đề nghị Quốc hội sửa luật để tạo hành lang pháp lý cho tổ chức và hoạt động của tập đoàn kinh tế nhà nước”.

“Bộ GTVT không có quyền quyết định...”

Được mời giải trình thêm về trách nhiệm quản lý ngành trong sai phạm của Vinashin, Bộ trưởng GTVT Hồ Nghĩa Dũng giãi bày: Bộ GTVT thực hiện một số chức năng quản lý nhà nước và một số nội dung quản lý, sở hữu của Nhà nước đối với tập đoàn được Chính phủ giao trong lĩnh vực hàng hải, tức là kết cấu hạ tầng cảng biển, luồng cảng biển, vận tải biển, đăng ký, đăng kiểm phương tiện vận tải biển, an ninh, an toàn hàng hải biển... Tuy nhiên, về chức năng được phân công một số nội dung đại diện chủ sở hữu nhà nước đối với tập đoàn thì Bộ trưởng thừa nhận “có khó khăn, có lúng túng trong việc thực hiện”.

Bộ trưởng nói rõ: Có hai nội dung lớn mà Bộ được phân công thực hiện chức năng đại diện chủ sở hữu khi thí điểm thành lập tập đoàn là Bộ phải báo cáo Chính phủ khi tập đoàn trình Chính phủ mục tiêu, quy hoạch, chiến lược phát triển; điều lệ của tập đoàn; tổ chức, cơ cấu tổ chức của tập đoàn; và một số công tác nhân sự. “Quyền quyết định đó là của Thủ tướng và cái gì Thủ tướng ủy quyền cho tập đoàn thì tập đoàn quyết định, chứ Bộ hoàn toàn không có được một quyền nào quyết định trong tất cả những nội dung này”, Bộ trưởng Dũng thanh minh.

Tuy nhiên, trong phạm vi trách nhiệm quản lý, ông Dũng cũng thừa nhận khuyết điểm của Bộ trong việc chậm phát hiện, không phát hiện được những vấn đề nổi lên ở trong Vinashin qua thực hiện giám sát đầu tư.

Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng - An ninh của QH: Tôi ủng hộ việc lập Ủy ban điều tra lâm thời vụ Vinashin

Chủ nhiệm Ủy ban Quốc phòng - An ninh Lê Quang Bình cho biết quan điểm trên khi trả lời phỏng vấn báo giới bên hành lang kỳ họp QH chiều 1.11.

-  ĐBQH Nguyễn Minh Thuyết và nhiều ĐB khác đã đề xuất thành lập Ủy ban lâm thời để điều tra làm rõ trách nhiệm để xảy ra sai phạm ở Vinashin. Đề xuất này có cơ sở pháp lý không, thưa ông?

- Luật Tổ chức QH cũng có quy định khi cần thiết thì lập Ủy ban lâm thời để thẩm tra dự án luật nào đó hoặc điều tra vấn đề nhất định. Luật giám sát cũng quy định các hình thức giám sát như: Có ba hình thức giám sát: thứ nhất là xem xét báo cáo, hai là thành lập đoàn giám sát, ba là lập ủy ban lâm thời khi có vấn đề QH quan tâm.

Nhưng thực tế lâu nay mới làm hai hình thức trước là xem xét báo cáo và lập đoàn giám sát. Chưa bao giờ lập ủy ban lâm thời để điều tra. Hôm nay, ĐB Nguyễn Minh Thuyết, Lê Văn Cuông và nhiều ĐB khác đề nghị lập ủy ban này. Ý kiến của ĐB Nguyễn Minh Thuyết tôi cho là một kiến nghị đúng luật, thể hiện được ý kiến mà nhiều cử tri và nhiều ĐBQH quan tâm. Đây là ý kiến xác đáng. Còn lập hay không đợi Ủy ban Thường vụ QH. Trong ngày nay, ngày mai hoặc cùng lắm ngày kia tôi nghĩ sẽ có phản hồi.

-  Cá nhân ông có đồng tình với đề xuất thành lập Ủy ban lâm thời này?

- Tôi ủng hộ đề xuất của ĐB Thuyết. Nhưng tôi chỉ có một băn khoăn đó là nhiệm kỳ Quốc hội khóa XII này sắp hết rồi. Nếu muốn thành lập thì phải thành lập sớm. Ủy ban có khi phải thành lập ngay trong kỳ họp này, làm việc với nhau để triển khai công việc ngay, và có thể sẽ phải sử dụng rất nhiều chuyên gia độc lập và kết quả của các ủy ban khác như Ủy ban Kiểm tra T.Ư, của Thanh tra Chính phủ, Thanh tra các bộ, ngành... Sử dụng tối đa các kết quả đã có. Sang đến kỳ họp sau thì báo cáo kết quả.

Theo Thanh Niên

• Chiến thắng Điện Biên Phủ năm 1954: Tầm vóc thời đại và giá trị di sản (04/05)
• Thủ tướng: Kiên quyết không lùi bước trước khó khăn, kiên định mục tiêu đề ra (04/05)
• Ban Tuyên giáo Tỉnh ủy tổ chức nhiều hoạt động kỷ niệm 75 năm Ngày thành lập Ban Tuyên huấn Thủ Dầu Một (04/05)
• Tuyên dương chiến sĩ nhỏ Điện Biên (04/05)
• Đại biểu Quốc hội tỉnh tiếp xúc cử tri trước kỳ họp thứ 7, Quốc hội khóa XV (04/05)
• Học giả Anh: Chiến thắng Điện Biên Phủ đã tác động sâu sắc tới toàn thế giới (04/05)
• Thủ tướng Phạm Minh Chính chủ trì Phiên họp Chính phủ thường kỳ tháng 4 (04/05)
• Tấm gương về nghệ thuật quân sự, niềm tin và chính nghĩa (04/05)