Ông Nguyễn Văn Hùng, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Tổng Công ty BECAMEX IDC: 4 vấn đề tạo động lực phát triển cho Vùng kinh tế trọng điểm phía Nam (*)

Tại hội nghị phát triển Vùng kinh tế trọng điểm (KTTĐ) phía Nam diễn ra hôm qua (6-5), ông Nguyễn Văn Hùng, Chủ tịch Hội đồng Quản trị Tổng Công ty Becamex IDC đã có bài phát biểu tham luận, đưa ra một số kiến nghị nhằm tạo động lực phát triển cho khu vực và đất nước. Báo Bình Dương trân trọng trích lược bài phát biểu của ông Nguyễn Văn Hùng.

Tạo động lực lớn cho các tỉnh, thành trong vùng

Từ khi hình thành, Vùng KTTĐ phía Nam đã tạo động lực lớn cho các tỉnh, thành thành viên, trở thành đầu tàu kinh tế cả nước, chiếm 40% kim ngạch xuất khẩu cả nước, đóng góp gần 60% ngân sách quốc gia. Vùng là cửa ngõ giao lưu quốc tế, với điều kiện tốt, đáp ứng thời kỳ hội nhập kinh tế quốc tế. Về định hướng, vùng luôn có được chỉ đạo đúng đắn, có quy hoạch chuẩn như sân bay, cảng quốc tế, cảng tập trung, cảng sâu...

Ông Nguyễn Văn Hùng phát biểu tại hội nghị. Ảnh: VINH MY

Ngày nay, làn sóng cách mạng công nghiệp lần thứ 4 với sự bùng nổ khoa học - công nghệ đang lan rộng khắp thế giới, tạo ra nhiều cơ hội và thách thức mới. Vùng KTTĐ phía Nam càng cần phải đổi mới mạnh mẽ và quyết liệt hơn nữa để tăng sức cạnh tranh toàn cầu, các quy hoạch phải có tính khả thi và được cho cơ chế thúc đẩy, với các giải pháp cụ thể để kịp thời triển khai hiệu quả. Trong tương lai, vùng cần hướng đến tạo ra một giá trị gia tăng mới, tập trung đào tạo nâng cao nguồn nhân lực, bổ sung các chương trình dịch vụ cao cấp, đẩy mạnh chuỗi cung ứng mà trước hết là logistics, cơ sở hạ tầng, phát triển giao thông đa dạng như đường sông, đường biển, đường bộ, trước hết là đẩy nhanh kết nối các vành đai, tuyến đường huyết mạch, cảng biển, sân bay quốc tế... từ đó lan tỏa ra không những trong vùng mà cả các khu vực xung quanh.

Sự hình thành Vùng KTTĐ phía Nam đã tác động mạnh mẽ đến tăng trưởng của các địa phương trong vùng. Riêng tại Bình Dương, tích cực phát huy thế mạnh là 1 thành viên của vùng, suốt 20 năm liên tục có những bước ngoặt, từ 1996 khởi đầu phát triển khu công nghiệp, đến năm 2006 tiến sang thời kỳ phát triển đồng bộ công nghiệp-dịch vụ - đô thị, giao thông nối liền cảng biển - sân bay và các tỉnh, gắn với quy hoạch chung toàn vùng.

Từ năm 2015, với những tiềm lực đã được gầy dựng, để đón những xu thế mới của thế giới, yêu cầu mới của thời đại, Bình Dương lại tiếp tục bứt phá bước sang thời kỳ phát triển thành phố thông minh nhằm mục tiêu nâng cao giá trị gia tăng của nền kinh tế, dịch chuyển sang sản xuất công nghệ, dịch vụ chất lượng, hướng đến kinh tế tri thức - kinh tế số. Tỉnh đặt con người là trọng tâm, lấy hợp tác kết nối làm phương châm, quyết liệt đẩy mạnh phát triển nguồn nhân lực tri thức, nghiên cứu và ứng dụng khoa học - công nghệ, khởi nghiệp, kết nối hạ tầng đô thị, công nghiệp, giao thông vận tải, logistics, ICT băng thông rộng, cơ sở dữ liệu đồng bộ, tạo hệ sinh thái đổi mới sáng tạo, với nền tảng là mô hình “ba nhà” học tập từ thành phố Eindhoven (Hà Lan), hợp tác chặt chẽ giữa Nhà nước, nhà doanh nghiệp, và nhà trường, viện. Đồng thời, Bình Dương đẩy mạnh đầu tư vào hạ tầng xã hội, làm đòn bẩy để đột phá kinh tế, với chương trình cải tạo môi trường xanh, xây dựng nhà ở xã hội cho 300.000 người, giúp người lao động an cư lạc nghiệp, khuyến khích hoạt động cộng đồng, y tế, giáo dục, từng bước tạo ra môi trường sống tốt, tiêu chuẩn quốc tế, hòa quyện trong và ngoài nước…

Năm 2018, Bình Dương liên tục tổ chức 2 sự kiện tầm vóc thế giới, tập hợp được nhiều lãnh đạo từ các thành phố, tập đoàn đa quốc gia, viện, trường trên 60 quốc gia đến thảo luận về xu thế thế giới, chiến lược phát triển Bình Dương và Vùng KTTĐ phía Nam. Những nỗ lực trên của Bình Dương đã đạt được những thành công bước đầu, được Cộng đồng Thông minh Thế giới (ICF) đánh giá là 1 trong 21 khu vực có chiến lược xây dựng thành phố thông minh tiêu biểu của thế giới năm 2019, từ đó đóng góp vào sự phát triển chung của toàn Vùng KTTĐ phía Nam.

Kiến nghị 4 vấn đề trọng tâm

Những mục tiêu - định hướng lớn, quy hoạch tương lai của Vùng KTTĐ phía Nam đã rất rõ nét, những cơ hội và thách thức đã tỏ tường, nhưng tại sao nhiều dự án của Vùng KTTĐ phía Nam vẫn chưa thể triển khai hiệu quả? Tại sao những điểm cốt lõi và vô cùng bức thiết như cảng biển, sân bay, tuyến đường kết nối… vẫn chưa thể tiến hành nhanh chóng? Dưới góc độ doanh nghiệp, Becamex IDC xin đóng góp 4 kiến nghị: 2 kiến nghị về cơ chế chung và 2 kiến nghị dự án cụ thể.

Một là, cơ chế phát huy nguồn lực doanh nghiệp để xây dựng hạ tầng cho Vùng KTTĐ phía Nam, trong đó tiên quyết là hệ thống giao thông logistics gắn với phát triển công nghiệp- đô thị. Chính phủ với vai trò lãnh đạo có thể tập hợp những tập đoàn lớn, sắp xếp vào công việc, giao nhiệm vụ, tạo điều kiện, cho cơ chế… Những doanh nghiệp chủ lực năng động này, khi được sự hỗ trợ của Chính phủ và địa phương sẽ trở thành động lực để thu hút nguồn lực quốc tế và trong nước, mở ra tiềm năng to lớn. Đây là một phương thức được các nước xung quanh chúng ta áp dụng rất hiệu quả khi triển khai các dự án hạ tầng lớn: Chính quyền huy động và phân phối cho từng tập đoàn lo tài chính, lo xây dựng, lo vận hành, lo giao thông…

Một ví dụ cụ thể ở Vùng KTTĐ phía Nam là sân bay quốc tế Long Thành - công trình then chốt, vô cùng bức thiết. Nên nếu Chính phủ chủ trương kêu gọi nguồn lực doanh nghiệp thì chắc chắn sẽ tạo được sức hút lớn, thúc đẩy dự án nhanh chóng và hiệu quả.

Hai là, cơ chế điều phối Vùng KTTĐ phía Nam: Cần phải có sự phân cấp phân quyền mạnh hơn, cụ thể, thực chất, trọng tâm hơn. Đại diện lãnh đạo Chính phủ với tầm nhìn quốc gia, vai trò khách quan, có thể trực tiếp chỉ đạo Vùng KTTĐ phía Nam để bổ sung hỗ trợ TP.Hồ Chí Minh và các tỉnh đưa ra những quyết định quyết liệt, những quả đấm thép thì mới có thể tạo bứt phá.

Ba là, dự án logistics đường sắt: Nghiên cứu chỉ ra rằng, ở Việt Nam chi phí cho logistics là gần 21% GDP, cao hơn nhiều so với Liên minh châu Âu (10%), Nhật Bản (11%) hay Thái Lan (18%). Thực vậy, một trong những chìa khóa quan trọng nhất trong liên kết Vùng KTTĐ phía Nam hiện nay là cải thiện logistics, hình thành chuỗi cung ứng vùng để tăng tính kết nối và tính cạnh tranh trên thị trường quốc tế.

Bình Dương đang chủ động nghiên cứu tuyến đường sắt chuyên dụng vận chuyển hàng hóa chung cho cả Vùng KTTĐ phía Nam, trên cở sở đó triển khai các trung tâm kho vận, logistics lớn, giảm thời gian, giá thành vận chuyển, đặc biệt góp phần giảm áp lực lên đường bộ, giảm ách tắc, tai nạn giao thông, giảm lượng khí thải, bảo vệ môi trường… Từ kinh nghiệm các nước, đây được xem là hướng giải quyết khả thi và rất hiệu quả cho việc liên kết vùng, nhưng rất cần có sự hỗ trợ trực tiếp từ Chính phủ, các bộ, ngành, chính quyền địa phương để triển khai trước nền tảng, như công tác bồi thường giải tỏa, xây dựng đường sắt và tạo những cơ chế cho các doanh nghiệp phát triển dịch vụ logistics.

Bốn là, dự án KCN KHCN: Đây là một trong những dự án trọng điểm của Đề án Thành phố thông minh Bình Dương, hợp tác chặt chẽ giữa Bình Dương và Hiệp hội Đô thị khoa học - công nghệ thế giới (WTA), học tập mô hình từ thành phố Daejeon (Hàn Quốc), Eindhoven (Hà Lan), Singapore và nhiều thành phố khoa học khác trên thế giới. KCN KHCN tập trung triển khai một khu vực nhằm thu hút các tập đoàn, đặc biệt là cả doanh nghiệp vừa và nhỏ, doanh nghiệp khởi nghiệp trong các ngành sản xuất mũi nhọn có giá trị gia tăng cao, phù hợp với giai đoạn hiện nay. Đồng thời, KCN KHCN quy hoạch khu vực nghiên cứu và phát triển, thực nghiệm KHCN, kết nối viện, trường - doanh nghiệp cả trong nước và quốc tế, hướng đến trở thành một trung tâm đào tạo thu hút nguồn nhân lực kỹ thuật cao, nghiên cứu chuyển giao công nghệ.

Bên cạnh môi trường làm việc, KCN KHCN cũng xây dựng một khu vực đô thị, là môi trường sinh sống lý tưởng cho các chuyên gia, kỹ sư, nhà khoa học, với cộng đồng khoa học năng động, sáng tạo. Đây là mô hình thí điểm mới, tiếp biến từ các nước phát triển, rất cần được sự quan tâm hỗ trợ chính sách, cơ chế từ Nhà nước. Sự thành công của dự án này có thể tạo bước ngoặt cho Vùng KTTĐ phía Nam, trong tương lai từng bước hình thành hệ sinh thái sản xuất công nghệ cao, mở ra trung tâm tri thức cho toàn vùng, điểm sáng năng động của cả nước.

Với những nỗ lực của Vùng KTTĐ phía Nam trong thời gian qua, các tỉnh, thành thành viên, các nhà đầu tư rất mong được sự ủng hộ, quan tâm chỉ đạo sát sao, tạo điều kiện về chủ trương, chính sách, cơ chế khuyến khích hơn nữa từ Chính phủ để tạo ra được những đột phá mới cho Vùng KTTĐ phía Nam, đưa vùng lên một tầm cao mới, nâng cao giá trị gia tăng, đáp ứng yêu cầu mới của người dân và doanh nghiệp, đón xu thế tất yếu của thời đại.

(*) Tựa bài do Tòa soạn đặt

• Khánh thành Nhà truyền thống Lực lượng vũ trang tỉnh Bình Dương (24/11)
• Trao giải Hội trại “Chung dòng Sông Bé” (24/11)
• Tổng Bí thư và Phu nhân lên đường về nước, kết thúc tốt đẹp chuyến thăm Malaysia (23/11)
• Việt Nam luôn coi thành tựu của Campuchia là nguồn cổ vũ to lớn (23/11)
• Hơn 300 đội viên ưu tú tham gia tập huấn ban chỉ huy liên đội (23/11)
• Huyện đoàn Bắc Tân Uyên: Phối hợp khánh thành “Tuyến đường xanh - sạch - đẹp - an ninh” (23/11)
• Sắp xếp, cơ cấu lại vốn đầu tư của Nhà nước tại doanh nghiệp (23/11)
• Chủ tịch Quốc hội: Việt Nam ưu tiên củng cố, tăng cường quan hệ với Campuchia (23/11)