Phát triển nhà ở xã hội: Kỳ vọng từ những chính sách hỗ trợ mới

(BDO) Luật Nhà ở (sửa đổi) có hiệu lực từ ngày 1-8 vừa qua với nhiều quy định mới gỡ khó cho người mua và chủ đầu tư phát triển dự án nhà ở xã hội (NƠXH). Luật được kỳ vọng sẽ tạo sức hấp dẫn, thu hút thêm nhiều doanh nghiệp (DN) tham gia phát triển phân khúc NƠXH, cũng như tăng khả năng tiếp cận loại hình nhà ở này cho người thu nhập thấp đủ khả năng và điều kiện để mua nhà.

Người mua và chủ đầu tư gặp khó khăn 

Để người lao động (NLĐ) mua được NƠXH, an cư, lạc nghiệp, góp phần bảo đảm an sinh xã hội, Bình Dương đã triển khai nhiều chính sách hỗ trợ để người NLĐ mua được NƠXH, an cư, lạc nghiệp. Bình Dương đã trở thành điểm sáng về phát triển NƠXH của cả nước.

Khu NƠXH Định Hòa, TP.Thủ Dầu Một

Giai đoạn 2016 - 2020, toàn tỉnh có 17 dự án và 1 đề án NƠXH đã được đầu tư với diện tích đất khoảng 132ha, khoảng 26.600 căn, đáp ứng nhu cầu của 106.400 người (tổng diện tích sàn là 1,33 triệu m2 sàn/2 triệu m2 sàn) đạt tỷ lệ 65% kế hoạch, đã đáp ứng một phần nhu cầu lao động của các khu công nghiệp. 

Bên cạnh đó, trên địa bàn tỉnh hiện có 182.289 khu nhà trọ với 602.466 phòng trọ cho thuê (khoảng 3 triệu m² sàn) do các hộ gia đình, cá nhân đầu tư xây dựng, đáp ứng cho 543.777 người là công nhân lao động, sinh viên và người thu nhập thấp thuê, góp phần giải quyết số lượng lớn chỗ ở cho công nhân, NLĐ làm việc trong tỉnh. Năm 2020, tỉnh đã kêu gọi, thu hút đầu tư xây dựng, đưa vào sử dụng được khoảng hơn 1,8 triệu m2 sàn NƠXH, nhà ở công nhân. 

Tuy nhiên hiện nay, công tác phát triển NƠXH của tỉnh vẫn gặp một số khó khăn, vướng mắc. Dù chính sách vay vốn ưu đãi mua NƠXH đã được triển khai rộng rãi, người thu nhập thấp vẫn gặp nhiều khó khăn trong việc tiếp cận nguồn vốn vay. Do đó, NLĐ thu nhập thấp vẫn khó để sở hữu được NƠXH, thủ tục mua nhà rườm rà, chính sách hỗ trợ vay vốn chưa phù hợp. 

Bên cạnh đó, trình tự thủ tục đầu tư xây dựng, mua - bán NƠXH còn phức tạp và kéo dài; việc xét duyệt các đối tượng hưởng chính sách NƠXH phải qua nhiều bước… gây nhiều khó khăn. Cụ thể, dự án NƠXH được miễn tiền sử dụng đất nhưng vẫn phải thực hiện thủ tục tính tiền sử dụng đất để miễn. Các đối tượng hưởng chính sách NƠXH phải được các cơ quan có thẩm quyền quyết định. 

Ngoài ra, việc xác định giá bán, cho thuê, mua NƠXH phải được cơ quan Nhà nước cấp tỉnh thẩm định, kéo dài thời gian do phải chờ kết quả kiểm toán, làm chậm trễ thời gian được huy động vốn của DN. Các chính sách ưu đãi cho chủ đầu tư dự án NƠXH, nhà ở cho công nhân đã ban hành chưa đủ hấp dẫn, không thu hút, khuyến khích chủ đầu tư. Nhiều DN lo ngại đầu tư dự án NƠXH vướng nhiều thủ tục, khó triển khai, không ra được sản phẩm…

Chị Phạm Thị Tuyết, công nhân Công ty Giày da Thông Dụng (TP.Thuận An), chia sẻ, đối với công nhân xa quê, nhiều năm gắn bó với Bình Dương như chị, việc sở hữu một căn nhà để ổn định cuộc sống là niềm mơ ước. Tuy nhiên, khi nộp hồ sơ vay vốn ngân hàng, chị đã bị từ chối vì không đáp ứng được các điều kiện về thu nhập và cư trú. 

Chị Phạm Thị Tuyết cho biết thêm, ngân hàng yêu cầu người vay phải có thu nhập ổn định và có khả năng trả nợ. Điều này đòi hỏi người vay phải chứng minh được mức thu nhập thông qua các giấy tờ như hợp đồng lao động dài hạn, giấy xác nhận thu nhập từ cơ quan làm việc, nhưng chị mới vào làm nên chưa ký hợp đồng dài hạn.

Không chỉ có trường hợp chị Tuyết, nhiều NLĐ tự do, công nhân không có hợp đồng lao động dài hạn hoặc không có bảo hiểm xã hội cũng gặp khó khăn trong việc cung cấp các giấy tờ này​. 

Khu NƠXH Thuận Lợi (phường Hòa Lợi, TP.Bến Cát)

Mở rộng đối tượng, nới lỏng điều kiện

Ngày 26-7 vừa qua, Chính phủ đã ban hành Nghị định số 100/2024/NĐ-CP quy định chi tiết một số điều của Luật Nhà ở về phát triển và quản lý NƠXH. Trong đó, Nghị định quy định rõ điều kiện được hưởng chính sách hỗ trợ về NƠXH.

Liên quan đến vấn đề này, Luật sư Nguyễn Văn Phi, Công ty Luật Lawkey nhận định, Nghị định 100/2024/NĐ-CP đã mang đến những thay đổi tích cực, tạo điều kiện thuận lợi hơn cho việc phát triển NƠXH. Nghị định mới đã giúp tăng khả năng tiếp cận bằng việc mở rộng đối tượng, nới lỏng điều kiện về thu nhập và diện tích căn hộ, giúp cho một lượng lớn người dân có thêm cơ hội sở hữu NƠXH.

Đối với điều kiện về nhà ở, trước đây, người thuộc đối tượng được mua NƠXH phải “Chưa có nhà ở thuộc sở hữu của mình, chưa được mua, thuê hoặc thuê mua NƠXH, chưa được hưởng chính sách hỗ trợ nhà ở, đất ở dưới mọi hình thức tại nơi sinh sống, học tập”. Nay quy định này chỉ hạn chế tại tỉnh, thành phố trực thuộc Trung ương nơi có dự án NƠXH.

Mới đây, tại buổi họp báo Chính phủ thường kỳ tổ chức vào ngày 5-8, Bộ Xây dựng thông báo Thủ tướng đã chấp thuận đề xuất của Ngân hàng Nhà nước Việt Nam về việc giảm lãi suất vay từ 3-5% cho khách hàng mua NƠXH. Chính sách này kéo dài thời gian vay lên 10-15 năm với lãi suất ưu đãi nhằm hỗ trợ người có thu nhập thấp và công nhân trong các khu công nghiệp. Đây được xem là cơ hội mới cho những người đang có nhu cầu sở hữu nhà ở khi mà nhiều chính sách hỗ trợ được ban hành trong thời gian qua song việc tiếp cận vốn vay vẫn còn đang gặp nhiều khó khăn.

Ông Phan Cao Phúc, Phó Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản tỉnh Bình Dương cho biết: “Kể từ ngày 1-8, Luật Nhà ở, Luật Kinh doanh bất động sản có hiệu lực sẽ có tác động rất lớn, tạo điều kiện để người mua nhà và người đầu tư có cơ hội tiếp cận được nguồn vốn đầu tư, có chính sách ưu đãi hơn”.

PHƯƠNG LÊ - HOÀNG PHONG

• Giai đoạn 2021-2025, Bình Dương phấn đấu cung ứng trên 104.000 căn nhà ở thương mại (22/08)
• Đăng danh sách 23 đối tượng mua, thuê, thuê mua NƠXH dự án khu nhà ở thương mại Thuận Lợi 2 (đợt 3) (22/08)
• Phát triển nhà ở xã hội đáp ứng nhu cầu người lao động (22/08)
• Đô thị phát triển đồng bộ, hiện đại, thông minh, bền vững (19/08)
• TP.Tân Uyên: 59 dự án khu nhà ở đã được phê duyệt quy hoạch chi tiết tỷ lệ 1/500 (19/08)
• Phường Uyên Hưng, TP.Tân Uyên: Huy động các nguồn lực xây dựng hạ tầng đô thị (19/08)
• TP.Tân Uyên: Phấn đấu trở thành đô thị loại II vào năm 2025 (19/08)