Phụ nữ trong sáng tạo văn học - nghệ thuật

Hình ảnh người phụ nữ Việt Nam là biểu tượng của niềm tin, tình yêu, sự thủy chung son sắt và cả sự hy sinh quật cường vì độc lập dân tộc. Với những phẩm chất cao quý ấy, không biết từ bao giờ, hình ảnh người phụ nữ đã trở thành đề tài sáng tác bất tận của các văn nghệ sĩ.

Trong các tác phẩm văn học - nghệ thuật, hình ảnh người phụ nữ luôn được tôn vinh với những phẩm chất cao quý

Sáng tác về phụ nữ

Trong những ngày qua, Bình Dương sôi nổi với nhiều hoạt động chào mừng Đại hội đại biểu Phụ nữ toàn quốc lần thứ XIII, nhiệm kỳ 2022- 2027, hướng tới kỷ niệm Ngày Quốc tế phụ nữ 8-3 và 1.982 năm cuộc Khởi nghĩa Hai Bà Trưng. Hòa chung không khí đó là nhiều bài hát ngợi ca phụ nữ Việt Nam nói chung và phụ nữ Bình Dương nói riêng được biểu diễn rất đặc sắc và ý nghĩa.

Với nhiều văn nghệ sĩ, đến tận thời điểm hiện tại, những tác phẩm văn học - nghệ thuật (VHNT) về người phụ nữ Việt Nam kiên cường, bất khuất, trung hậu, đảm đang trong thời chiến vẫn luôn nhận được sự yêu mến đặc biệt của khán giả. Những ca khúc đi cùng năm tháng, như: “Huyền thoại mẹ”, “Đất nước”, “Lòng mẹ”, “Mẹ tôi”, “Mẹ yêu”, “Một thoáng quê hương”, “Gót hồng”… vẫn luôn tạo nên những cảm xúc đặc biệt mỗi khi hát hay lắng nghe. Còn với tác giả Lê Đức Dũng (hội viên Hội VHNT tỉnh), phụ nữ là đề tài vô tận cho thơ ca và âm nhạc viết hoài vẫn không diễn tả hết được. Phẩm chất yêu quý nhất của phụ nữ là biết hy sinh, chăm lo cho gia đình.

Trong khi đó, theo nhạc sĩ Phan Hữu Lý, khi sáng tác về phụ nữ, điều tâm đắc nhất là đức tính cao quý của từng đối tượng, vì đó là nét đẹp đặc biệt của mỗi người, mỗi ngành nghề. Viết về mẹ Việt Nam anh hùng thì nhắc tới sự trung hậu, bất khuất... Viết về cô giáo thì diễn tả lòng tận tụy, yêu thương, trồng người... Viết về cô phóng viên thì ca ngợi sự xông xáo, năng nổ, trung thực...

Với những ý niệm về phụ nữ thật tuyệt vời, nhiều họa sĩ mỹ thuật, điêu khắc, nghệ sĩ nhiếp ảnh luôn tìm kiếm những dáng hình, những khoảnh khắc đẹp nhất để lan tỏa những phẩm chất cao đẹp của phái đẹp. Chia sẻ với chúng tôi về nhiều tập ảnh nghệ thuật về phụ nữ, nhiều nghệ sĩ nhiếp ảnh cho biết dù ở vai trò nào, người phụ nữ luôn có những vầng hào quang rất đẹp. Ẩn sâu bên trong mỗi người còn có cả những hy sinh, tính nhân hậu, chắt chiu, vun đắp cho gia đình ngày thêm hạnh phúc, ấm no, yên bình. Nhiều người còn cống hiến chất xám, tài năng góp phần nâng cao chất lượng cuộc sống của mọi người.

Khi phụ nữ sáng tác

Không chỉ là đề tài để sáng tác, phụ nữ còn là những người sáng tạo nghệ thuật rất tuyệt vời. Ở Bình Dương, có nhiều nữ văn nghệ sĩ đã góp trí lực của mình vào sự nghiệp VHNT, mang đến công chúng nhiều tác phẩm tràn ngập tình yêu thương và có tầm vóc vững chãi tại nhiều sân chơi trong và ngoài tỉnh.

Có dịp trò chuyện với các tác giả nữ ở Bình Dương, chúng tôi càng mến phục tài năng và nghị lực vượt khó để có thể theo đuổi đam mê nghệ thuật của phụ nữ. Cô Nguyễn Thị Kim Ngoan (giảng viên, hội viên Hội VHNT tỉnh), cho biết trong quan niệm của xã hội cũ, những người làm nghệ thuật rất bị xem thường. Còn phụ nữ khi hoạt động trong lĩnh vực nghệ thuật nói chung và thơ văn nói riêng thường không nhận được sự đồng cảm từ những người thân trong gia đình. Họ thường bị xem là những người xa rời thực tế, lãng mạn theo nghĩa tiêu cực. Tuy nhiên, hiện nay dưới sự quan tâm của Đảng và Nhà nước, VHNT được xem như là một mặt trận văn hóa có vai trò định hướng xã hội. Người nghệ sĩ đã thực sự được tôn trọng và đánh giá vị trí một cách đúng đắn, vì vậy xã hội và gia đình cũng đã có cái nhìn thoáng hơn đối với những người phụ nữ làm công tác nghệ thuật.

Trước đây, Nguyễn Minh Ngọc Hà (Chi hội Văn học thuộc Hội VHNT tỉnh) cũng gặp rất nhiều khó khăn trong sáng tác. Gia đình không ai ủng hộ, đặc biệt là ông xã. Nhưng giờ thì mọi người đã phân biệt đó là tác phẩm, không phải “nhật ký bằng thơ” của người viết. Ngọc Hà bộc bạch: “Là phụ nữ nên Hà dễ thấu hiểu và đồng cảm với những hoàn cảnh xung quanh mình, đó chính là nguồn cảm hứng và tư liệu sáng tác bất tận. Và Hà đã viết nhiều về phụ nữ, đặc biệt là viết về mẹ, có thể kể đến các sáng tác, như: Lời ru quằn vai mẹ, Nợ mẹ một đời, Về với mẹ, Dáng hình mẹ thân thương, Mẹ, Tự hối... Ngoài ra, Hà cũng dành nhiều sự cảm thông cho phụ nữ khi phải trải qua đổ vỡ, ly tan trong tình yêu và hạnh phúc gia đình: Chuyện một bàn tay, Biển chết, Hò hẹn mãi cuối cùng anh chẳng đến, Em thương mà anh đâu có hay...”. “Chúng ta cứ sống và trải nghiệm, lắng nghe và thấu hiểu, cứ viết và tiếp tục viết theo những gì suy nghĩ mình mách bảo, trái tim mình thôi thúc”, Ngọc Hà cho biết thêm.

Dù là đề tài sáng tác hay là người sáng tác thì phụ nữ luôn mang đến ít nhiều những giá trị trong sáng tạo VHNT. Với môi trường có nhiều điều kiện phát triển văn học - nghệ thuật tốt như ở Bình Dương thì phụ nữ cần nỗ lực nhiều hơn để nuôi dưỡng và phát huy những năng khiếu của bản thân, để góp thêm cho đời những bông hoa nghệ thuật tươi thắm, giàu tính nhân văn tác động tích cực đến xã hội.

THỤC VĂN

• Gìn giữ, phát huy bản sắc một làng nghề (19/11)
• Hoàng thành Thăng Long bừng sáng với đêm nghệ thuật “Cùng nhau giữ nước” (19/11)
• Văn minh từ những “con đường bích họa”  (18/11)
• Khi “Ngày thứ bảy văn minh” được sân khấu hóa... (18/11)
• Tập huấn nghi thức cúng tế cho các đội học trò lễ (18/11)
• Cần hạn chế đốt vàng mã (18/11)
• Lễ hội Thiết kế sáng tạo Hà Nội: Truyền cảm hứng về đổi mới, phát triển bền vững (18/11)
• Sôi nổi các hoạt động chào mừng kỷ niệm 42 năm Ngày Nhà giáo Việt Nam tại Nhà Thiếu nhi tỉnh (17/11)