Quốc hội khóa VIII (1987-1992): Đổi mới toàn diện, vững bước trên con đường xã hội chủ nghĩa

Quốc hội (QH) khóa VIII là QH của giai đoạn khởi đầu sự nghiệp đổi mới toàn diện đất nước do Đại hội đại biểu toàn quốc lần VI của Đảng đề ra nhằm ổn định tình hình kinh tế - xã hội, giữ vững quốc phòng và an ninh, mở rộng quan hệ quốc tế, đưa đất nước sớm ra khỏi khủng hoảng kinh tế - xã hội, vững bước tiến lên trên con đường xã hội chủ nghĩa.

Chủ tịch Quốc hội Lê Quang Đạo tiếp xúc thân mật với các đại biểu Quốc hội tại kỳ họp thứ nhất, Quốc hội khóa VIII, tháng 6-1987. Ảnh: TƯ LIỆU

Quốc hội (QH) khóa VIII được bầu ra và hoạt động trong giai đoạn bước ngoặt của đất nước, có trách nhiệm to lớn góp phần thực hiện công cuộc đổi mới. Tại kỳ họp thứ 5, tháng 6-1989, QH đã thông qua Nghị quyết về việc thành lập ủy ban sửa đổi Hiến pháp gồm 27 thành viên do đồng chí Võ Chí Công làm chủ tịch để tiến hành sửa đổi Hiến pháp 1980 một cách cơ bản và toàn diện, đáp ứng yêu cầu của giai đoạn cách mạng mới. Tại kỳ họp lần thứ 11, tháng 4-1992, QH thông qua Hiến pháp năm 1992 - Hiến pháp của thời kỳ đổi mới, phù hợp với thực tế của đất nước và xu thế tiến bộ của thời đại trên cơ sở điều kiện, hoàn cảnh, đặc điểm của Việt Nam, đánh dấu sự trưởng thành về trình độ lập hiến của nước ta. Kế thừa và phát triển các bản Hiến pháp trước đây, ngoài việc thể hiện ý chí, nguyện vọng của nhân dân, Hiến pháp 1992 đã thể chế hóa cương lĩnh xây dựng đất nước trong thời kỳ quá độ lên chủ nghĩa xã hội và tạo cở sở pháp lý đưa đất nước phát triển trong giai đoạn mới.

Một buổi làm việc của Ủy ban sửa đổi Hiến pháp dưới sự chủ tọa của Chủ tịch Hội đồng Nhà nước kiêm Chủ tịch Ủy ban Võ Chí Công. Ảnh: TƯ LIỆU

Để đáp ứng yêu cầu quản lý đất nước bằng pháp luật, trong nhiệm kỳ 5 năm, QH khóa VIII với 11 kỳ họp, đã thông qua 2 bộ luật, 25 đạo luật và Hội đồng Nhà nước đã ban hành 39 pháp lệnh. Đáng chú ý là nhiều đạo luật quan trọng thế chế hóa chính sách kinh tế mới lần đầu tiên đã được ban hành, như: Luật Đầu tư nước ngoài tại Việt Nam (1987), mở đường cho việc đẩy mạnh đầu tư nước ngoài tại nước ta; Luật Doanh nghiệp tư nhân (1990) và Luật Công ty (1990) là những đạo luật quan trọng hàng đầu, thể chế hóa đường lối phát triển kinh tế hàng hóa nhiều thành phần ở nước ta. Lần đầu tiên các luật này thừa nhận quyền sở hữu tư nhân về tư liệu sản xuất và quyền thành lập công ty và doanh nghiệp tư nhân. QH còn ban hành các luật về thuế như Luật Thuế doanh thu, Luật Thuế tiêu thụ đặc biệt, Luật Thuế lợi tức, Bộ luật Hàng hải, Luật Hàng không dân dụng. Hội đồng Nhà nước đã ban hành hàng loạt pháp lệnh điều chỉnh các mặt khác nhau của đời sống xã hội…

Thực hiện chức năng quyết định các vấn đề quan trọng của đất nước và giám sát hoạt động của các cơ quan Nhà nước, QH, Hội đồng Nhà nước, Hội đồng dân tộc, các ủy ban thường trực của QH, các đoàn đại biểu QH và các đại biểu QH đã có nhiều cố gắng, quan tâm đến những vấn đề nóng bỏng, cấp bách về kinh tế - xã hội và thi hành pháp luật nhằm nâng cao vai trò của QH; từng bước vươn lên thực hiện đúng chức năng nhiệm vụ của mình, đáp ứng lòng mong mỏi của nhân dân. Trong nhiệm kỳ, ngoài việc thảo luận, ra các nghị quyết về các nhiệm vụ phát triển kinh tế - xã hội và ngân sách Nhà nước, QH khóa VIII đã xem xét, quyết định sáp nhập các bộ và thay đổi, bổ sung nhân sự cao cấp của Nhà nước. So với các nhiệm kỳ trước, cách bàn bạc và biểu quyết của QH khóa VIII được thực hiện dân chủ và cởi mở hơn, thể hiện được trách nhiệm của QH và đại biểu QH với cử tri cả nước.

Có thể nói, QH khóa VIII đã thực hiện sứ mệnh cao cả mở đường cho công cuộc đổi mới toàn diện ở nước ta về mặt Nhà nước; tiến hành đồng bộ và có hiệu quả các hoạt động nhằm thực hiện chức năng, quyền hạn, nhiệm vụ do Hiến pháp quy định: Lập hiến, lập pháp, giám sát, quyết định các vấn đề trọng đại về quốc kế - dân sinh, về đối nội và đối ngoại, trong đó đặc biệt là hoạt động lập hiến và lập pháp. Trong Nhiệm kỳ QH khóa VIII, nước ta đã đạt được những thành tựu quan trọng. Kinh tế phát triển, văn hóa, giáo dục đạt được nhiều kết quả tốt. Việc xây dựng và tăng cường Nhà nước của nhân dân, do nhân dân, vì nhân dân có bước phát triển mới; quan hệ đối ngoại được mở rộng; quốc phòng - an ninh được củng cố.

P.V (tổng hợp)

• Thống nhất thời gian Đại hội đại biểu các dân tộc thiểu số tỉnh lần thứ IV (05/11)
• Thủ tướng Phạm Minh Chính tới Côn Minh bắt đầu chuyến công tác tại Trung Quốc (05/11)
• Công đoàn Khu công nghiệp Việt Nam - Singapore: Đổi mới, sáng tạo trong các phong trào thi đua yêu nước (05/11)
• Củng cố vững chắc khối đại đoàn kết toàn dân tộc tại khu dân cư (05/11)
• Quốc hội thảo luận về phân bổ ngân sách, Luật Địa chất và Khoáng sản (05/11)
• Thủ tướng lên đường tham dự các hội nghị GMS, ACMECS và CLMV tại Trung Quốc (05/11)
• Cử tri kiến nghị nhiều vấn đề liên quan đến hạ tầng giao thông (04/11)
• Phó Chánh án Tòa án tỉnh Bình Dương được bổ nhiệm làm Chánh án Tòa án tỉnh Bình Phước (04/11)