Ngày 5-6-2025, tròn 60 năm Ngày thành lập Tiểu đoàn Phú Lợi - đơn vị chủ lực cơ động đầu tiên của lực lượng vũ trang tỉnh Thủ Dầu Một. Trải qua bao thăng trầm của lịch sử, dù ở giai đoạn cách mạng nào, cán bộ, chiến sĩ Tiểu đoàn Phú Lợi luôn xứng đáng với truyền thống “ra quân đánh thắng trận đầu, đánh là tiêu diệt, ra quân là chiến thắng”.
Tiểu đoàn Phú Lợi ra đời là yêu cầu tất yếu khách quan
Ngày 5-6-1965, tại xóm Vườn Trầu, ấp Hố Mên (vùng giải phóng xã Long Nguyên, huyện Bến Cát), tỉnh Thủ Dầu Một chính thức ra mắt, thành lập Tiểu đoàn Phú Lợi, đơn vị chủ lực cơ động đầu tiên của lực lượng vũ trang (LLVT) tỉnh. Với quân số hơn 500 cán bộ, chiến sĩ, tiểu đoàn được tổ chức biên chế 4 đại đội (3 đại đội bộ binh, 1 đại đội hỏa lực) và tiểu đoàn bộ. Đảng bộ tiểu đoàn có hơn 150 đảng viên, Ban Chấp hành gồm 7 đồng chí, do đồng chí Trần Văn Châu làm Bí thư Đảng ủy. Tiểu đoàn mang tên Phú Lợi như nhắc nhở mỗi cán bộ, chiến sĩ nêu cao tinh thần “quyết chiến, quyết thắng” để trả thù cho những người yêu nước bị Mỹ - ngụy giam cầm, giết hại trong nhà tù Phú Lợi.
Hiện nay, Bộ Chỉ huy Quân sự tỉnh Bình Dương và Sở Khoa học và Công nghệ tỉnh đang phối hợp tổ chức thực hiện Đề tài khoa học “Lịch sử “Tiểu đoàn Phú Lợi” (1965-2008) nhằm tổng kết, đánh giá đầy đủ, khoa học về lịch sử 43 năm xây dựng, chiến đấu và trưởng thành của Tiểu đoàn Phú Lợi, khẳng định vai trò lãnh đạo của Đảng đối với LLVT tỉnh trong xây dựng huấn luyện, chiến đấu, góp phần vào chiến thắng vẻ vang chung của cách mạng Việt Nam. Qua đề tài nhằm rút ra những bài học quý báu mang tính đặc trưng của vùng đất và con người Bình Dương trong hoạt động quân sự dưới sự lãnh đạo của Đảng để làm tài liệu nghiên cứu, giáo dục lịch sử, truyền thống cho quân và dân tỉnh Bình Dương; đồng thời đúc kết những kinh nghiệm huấn luyện chiến đấu làm tài liệu huấn luyện cho cán bộ, chiến sĩ LLVT tỉnh.
Theo Đại tá, Phó Giáo sư, Tiến sĩ Hồ Sơn Đài, nguyên Trưởng phòng Khoa học Quân sự Quân khu 7, chủ biên của đề tài, Tiểu đoàn Phú Lợi ra đời là yêu cầu tất yếu khách quan của cuộc chiến đấu trong sự phát triển phong trào cách mạng của tỉnh. Tiểu đoàn Phú Lợi ra đời được sự chăm lo xây dựng của Tỉnh ủy, cơ quan quân sự cũng như các ban ngành, đoàn thể và nhân dân trong tỉnh từ khi các đơn vị tiền thân của tiểu đoàn còn là những trung đội, đại đội; là kết quả của công tác lãnh đạo, giáo dục chính trị tư tưởng, xây dựng rèn luyện bản lĩnh chính trị cho LLVT của Tỉnh ủy, của ban chỉ huy và các cơ quan quân sự tỉnh...
“Ra quân là chiến thắng...”
Nhớ về Tiểu đoàn Phú Lợi, ông Nguyễn Ngọc Dưỡng, Trưởng ban Liên lạc Tiểu đoàn Phú Lợi, tự hào nói: “Suốt những năm tháng xây dựng và chiến đấu, Tiểu đoàn Phú Lợi đã lập nhiều chiến công vang dội, nhiều trận đánh đã trở thành những bản hùng ca được ghi vào sử sách như trận Đồng Sổ, Đồng Chèo, trận Nhà Tây... Những bản hùng ca đó mãi mãi là niềm tự hào của cán bộ, chiến sĩ Tiểu đoàn Phú Lợi và của LLVT tỉnh Bình Dương hôm nay”.
Ông Nguyễn Ngọc Dưỡng, nguyên là Đại đội trưởng Đại đội 3, Tiểu đoàn Phú Lợi chia sẻ, khi tham gia Tiểu đoàn Phú Lợi thì tất cả các chiến sĩ đều sẵn sàng hy sinh. Và, trong lịch sử chiến đấu của Tiểu đoàn Phú Lợi thì trận Bông Trang - Lò Gạch ngày 25-8- 1966 là trận đột kích oanh liệt nhất. Tiểu đoàn đã tiêu diệt và tiêu hao 3 tiểu đoàn Mỹ với khoảng 700 tên; bắn cháy, bắn hỏng 16 xe tăng, xe bọc thép, 1 máy bay, thu 20 súng các loại và nhiều đồ dùng quân sự. Có thể nói, trận này mãi mãi là niềm tự hào của các thế hệ cán bộ, chiến sĩ Tiểu đoàn Phú Lợi và nhân dân trong tỉnh.
Còn với Anh hùng LLVT nhân dân Đoàn Văn Thái, người được tuyên dương chỉ sau 3 năm tham gia Tiểu đoàn Phú Lợi, là anh hùng trẻ nhất thời bấy giờ, thì trận đánh mà ông nhớ nhất là trận Sở Gà - Tân An, Tương Bình Hiệp. Khi đó, do bị mật báo nên kế hoạch bại lộ, địch phục kích gắt gao khiến đơn vị phải lui về Cây Dương, rừng Xóm Ruộng, Mỹ Phước ẩn trú suốt 3 ngày. Tới xâm xẩm chiều ngày thứ 3, bọn Mỹ cho trực thăng đổ quân truy kích. Ông Đoàn Văn Thái bị trúng mảnh đạn M79, xuyên phổi không thở được và ngất đi, anh em tưởng ông đã hy sinh, nên trước sức ép của đợt truy kích ác liệt nhanh chóng rút về căn cứ để bảo toàn lực lượng.
“Nhưng đến 2 giờ sáng, tôi tỉnh dậy, xung quanh yên ắng, chỉ có tiếng ếch nhái rền vang. Ruộng nước lấp xấp, tôi liền ôm bó rơm trên tay chạy, chạy một đoạn rồi ngã quỵ, ngất đi trên bó rơm, khi tỉnh dậy lại chạy tiếp những mong gặp người cứu giúp. Trong cơn mê sảng, cứ ngỡ mình không vượt qua lần bị thương đó, thì bỗng dưng gặp được một phụ nữ là cơ sở của ta, bà mang tôi về giấu trong hầm bí mật chăm sóc và tìm đồng đội đến cứu giúp”, Đại tá Đoàn Văn Thái bồi hồi kể lại.
Đi dân nhớ, ở dân thương
Trong lịch sử oai hùng của Tiểu đoàn Phú Lợi không thể không kể đến cái tình của người dân. Ông Nguyễn Ngọc Dưỡng, chia sẻ: “Người chiến sĩ Tiểu đoàn Phú Lợi hoạt động, công tác và chiến đấu bao giờ cũng ở bên cạnh nhân dân và trong lòng nhân dân, dựa chắc vào nhân dân. Nhân dân ngày ấy chăm lo cho cán bộ, chiến sĩ của tiểu đoàn từ cái ăn, cái mặc, từng viên thuốc, cuộn băng bông mỗi khi chiến sĩ bị ốm, bị thương, lo cho anh em từng chiếc hầm bí mật và nuôi dưỡng, che giấu khi về địa phương hoạt động. Xúc động nhất là những bà mẹ, những người chị đêm đêm xé rào ấp chiến lược, không ngại hiểm nguy đem đến cho từng thúng gạo, cân đường. Những khi tiểu đoàn bị địch bao vây với bom tạ, pháo bầy thì nhiều bà mẹ đứng ngồi không yên…”.
Sau khi hoàn thành nhiệm vụ cao cả trong kháng chiến chống Mỹ, Tiểu đoàn Phú Lợi tiếp tục cùng các lực lượng lên đường làm nhiệm vụ chiến đấu bảo vệ biên giới Tây Nam của Tổ quốc và làm nhiệm vụ quốc tế cao cả giúp bạn Campuchia thoát khỏi nạn diệt chủng, góp phần thắt chặt thêm tình đoàn kết cao đẹp Việt Nam - Campuchia anh em.
Bước vào thời kỳ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, thời kỳ công nghiệp hóa, hiện đại hóa đất nước, do yêu cầu nhiệm vụ nên tiểu đoàn được tổ chức biên chế trong đội hình Trung đoàn Bộ binh 6 của tỉnh. Song, tên Tiểu đoàn Phú Lợi không phai mờ, không mất đi, mà mãi mãi in đậm trong ký ức; được ghi trong sổ vàng truyền thống LLVT và nhân dân Bình Dương.
| Ngày 5-6-1965, tại xóm Vườn Trầu, ấp Hố Mên (vùng giải phóng xã Long Nguyên, huyện Bến Cát), tỉnh Thủ Dầu Một chính thức ra mắt, thành lập Tiểu đoàn Phú Lợi, đơn vị chủ lực cơ động đầu tiên của lực lượng vũ trang tỉnh. Với quân số hơn 500 cán bộ, chiến sĩ, tiểu đoàn được tổ chức biên chế 4 đại đội (3 đại đội bộ binh, 1 đại đội hỏa lực) và tiểu đoàn bộ. Đảng bộ tiểu đoàn có hơn 150 đảng viên, Ban Chấp hành gồm 7 đồng chí, do đồng chí Trần Văn Châu làm Bí thư Đảng ủy. Tiểu đoàn mang tên Phú Lợi như nhắc nhở mỗi cán bộ, chiến sĩ nêu cao tinh thần “quyết chiến, quyết thắng” để trả thù cho những người yêu nước bị Mỹ - ngụy giam cầm, giết hại trong nhà tù Phú Lợi. |
THU THẢO - TIẾN DƯƠNG
