Sáng ngời “ngọn lửa màu xanh” - Bài 1

Bài 1: Lên đường theo tiếng gọi quê hương

Trong những năm tháng khi cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp bước vào giai đoạn quyết định, lực lượng TNXP đã ra đời. Từ đây, TNXP trở thành lực lượng đặc biệt, có mặt trên khắp các chiến trường để phục vụ chiến đấu và chiến đấu. Những hy sinh, đóng góp âm thầm lặng lẽ của TNXP đã cùng toàn Đảng, toàn dân, toàn quân làm nên những mùa xuân rực rỡ của dân tộc.

Đại đội TNXP 20/12 miền Nam lấy thân mình làm trụ cầu để đồng đội tải thương binh Ảnh tư liệu Bảo tàng Lịch sử Quốc gia

Đáp ứng yêu cầu lịch sử

Cách đây 66 năm, theo chỉ thị của Chủ tịch Hồ Chí Minh, ngày 15-7-1950, tại núi Hồng, huyện Đại Từ, tỉnh Thái Nguyên, Đoàn Thanh niên Cứu quốc Việt Nam thành lập Đội TNXP công tác Trung ương đầu tiên với 225 đội viên do đồng chí Vương Bích Vượng, Ủy viên Ban Chấp hành Đoàn Thanh niên Cứu quốc làm đội trưởng. Theo lời dạy của Bác, lực lượng TNXP đã nhanh chóng phát triển đội ngũ từ vài trăm đội viên ban đầu lên đến 2 vạn chiến sĩ, sát vai cùng bộ đội hành quân trên mọi nẻo đường của các chiến dịch, cùng bộ đội tiến lên Tây Bắc, Thượng Lào; dựng thế trận bao vây, tiêu diệt tập đoàn cứ điểm Điện Biên Phủ.

Năm 1954, hòa bình lập lại ở miền Bắc, TNXP lại trở thành lực lượng xung kích đầu tiên làm nhiệm vụ hàn gắn vết thương chiến tranh, khôi phục kinh tế, xây dựng chủ nghĩa xã hội, chuẩn bị nhân lực, vật lực của hậu phương lớn miền Bắc chi viện cho tiền tuyến lớn miền Nam đánh Mỹ. Cũng từ đây, theo lời kêu gọi thiêng liêng của Bác Hồ “Không có gì quý hơn độc lập tự do”, lớp lớp TNXP nối tiếp nhau “xẻ dọc Trường Sơn đi cứu nước”, tình nguyện đi đến những nơi gian khổ, hiểm nguy nhất ở khắp các chiến trường với ý chí và phương châm sống: “Tiếng hát át tiếng bom”, “Tim có thể ngừng đập, mạch máu giao thông không thể ngừng chảy”, “Sống bám đường, chết kiên cường dũng cảm”…

Trong khi đó tại miền Nam, lực lượng TNXP giải phóng miền Nam tập trung được thành lập khi cuộc chiến tranh do đế quốc Mỹ tiến hành chuyển từ chiến lược chiến tranh đặc biệt sang chiến lược chiến tranh cục bộ. Hàng chục vạn quân Mỹ và chư hầu ồ ạt kéo vào miền Nam nước ta. Chiến trường chính, nơi đọ sức quyết liệt giữa lực lượng chủ lực hai bên là miền Đông Nam bộ. Nơi đây, địch gom dân, kìm kẹp gắt gao, thực hiện triệt để chính sách cướp sạch, đốt sạch, giết sạch tàn bạo. Trong bối cảnh đó, vấn đề phục vụ bộ đội chủ lực chiến đấu trở nên cực kỳ khó khăn, cấp bách. Không thể sử dụng dân công thông thường mà phải có một lực lượng phục vụ thật đặc biệt, rất cơ động linh hoạt, sát cánh với bộ đội như bóng với hình trong mỗi chiến dịch, mỗi trận đánh.

Trước tình hình và yêu cầu nhiệm vụ mới, được sự lãnh đạo của Trung ương Cục, Đại hội Đoàn Thanh niên nhân dân cách mạng Việt Nam lần thứ nhất, tháng 3-1965, đã phát động phong trào “5 xung phong”, trong đó có xung phong đi dân công phục vụ chiến đấu. Lúc bấy giờ ở các tỉnh, thành đều có tổ chức TNXP đi phục vụ chiến trường tại địa phương. Đội TNXP Giải phóng miền Nam đầu tiên là C100 gồm 108 đội viên được rút ra từ đoàn viên, thanh niên các cơ quan dân chính Đảng, xuất quân ngày 20-4-1965 tại Tà Rồng đất đỏ, nay thuộc huyện Dầu Tiếng. Sau đó, đơn vị TNXP tỉnh Thủ Dầu Một được thành lập ngày 1-12-1965 với trên 100 đội viên. Đây cũng là ngày một năm về trước, kẻ thù đã gây ra vụ thảm sát bằng cơm trộn thuốc độc tại nhà tù Phú Lợi. Vì vậy, đội mang tên Đội 112 - Phú Lợi căm thù.

Ngay sau khi được thành lập, từ các tỉnh miền Đông Nam bộ, từ đồng bằng sông Cửu Long, từng đoàn TNXP đã vượt sông suối, núi rừng, vừa hành quân vừa đánh địch, lần lượt tập trung về R. 11 đội, mỗi đội có quân số tương đương một đại đội, nhanh chóng được thành lập. Về sau, từ các đội đã hình thành 3 liên đội 5, 7, 9 sát cánh phục vụ 3 sư đoàn chủ lực 5, 7, 9.

Cống hiến tuổi thanh xuân

Theo lời Bác Hồ dạy, bằng mệnh lệnh từ trái tim: “Nơi đâu chiến trường cần, TNXP có mặt, nơi nào có giặc, TNXP xuất quân”, hàng vạn TNXP, trong đó có lực lượng TNXP Bình Dương ngày đêm sát vai cùng bộ đội chiến đấu ở hầu hết các chiến trường với các vai trò tải đạn, vận chuyển lương thực, cứu thương và tham gia chiến đấu. Ngay sau khi thành lập, Đội 112 - Phú Lợi căm thù được phân công thuộc Sư đoàn 9, tham gia các trận đánh như Phước Long, Đồng Xoài, Nhà Đỏ - Bông Trang, Bàu Bàng I, Bàu Bàng II, Lai Khê, Lộc Ninh, cầu Cần Đơn, cầu Cần Lê, sân bay Tắc Niết và cuộc càn Giôn-sơn-xi-ti… Đặc biệt, Đội 112 - Phú Lợi căm thù, là nơi đã nuôi dưỡng và rèn luyện người nữanh hùng liệt sĩ Đoàn Thị Liên với câu nói nổi tiếng: “Thà hy sinh chứ không để thương binh bị thương lần thứ hai”.

Để hòa nhịp với cao trào chuẩn bị cho cuộc tổng tấn công và nổi dậy mùa xuân Mậu Thân (1968), tỉnh Thủ Dầu Một thành lập Đại đội TNXP lấy tên là đơn vị TNXP Đoàn Thị Liên, do đồng chí Trần Ngọc Hải, cán bộ Hội đồng cung cấp tiền phương làm đội trưởng, đồng chí Nguyễn Văn Bình làm chính trị viên với gần 100 đội viên. Lễ ra mắt đội được tổ chức tại ấp 7, xã Thanh An, huyện Dầu Tiếng vào đầu tháng 9-1967. Với nhiệm vụ được giao là phối hợp với bộphận hậu cần của Tỉnh đội, vận chuyển vũ khí, lương thực, phục vụ thương binh và được trang bị vũ khí để phục vụ chiến đấu. Phát huy tấm gương hy sinh anh dũng của nữ anh hùng Đoàn Thị Liên, đơn vị đã xuất sắc hoàn thành nhiệm vụ, vận chuyển được nhiều tấn vũ khí phục vụ cho chiến dịch mùa xuân năm 1968 và đưa thương binh về hậu cứ an toàn.

Bà Vũ Thanh Phương, Chủ tịch Hội Cựu TNXP tỉnh nhớ lại: “Trong những tháng ngày ấy, chúng tôi chỉ mới mười tám đôi mươi nhưng nhiệt huyết cách mạng luôn sôi sục. Khó khăn, gian khổ, bom đạn không làm chúng tôi sờn lòng mà luôn hướng đến chiến thắng. Những chuyến xe thồ tải đạn, lương thực được TNXP nhanh chóng đưa ra chiến trường vì mục đích cao cả là hòa bình độc lập, thống nhất nước nhà…”. Bà Phương bảo, TNXP được bộ đội tặng biệt danh là lực lượng có “chân đồng, vai sắt, mắt ngựa, bụng thần tiên”. Với chân đồng, vai sắt TNXP khiêng thương binh, tải lương thực, thuốc men, vũ khí, đạn dược, đi trên nhiều đoạn đường dài nguy hiểm, bất chấp bom đạn, gió mưa đêm tối, mắt đăm đăm nhìn thẳng về phía trước như mắt ngựa. Bất chấp khó khăn, TNXP dù ăn uống thanh đạm, kham khổ, thiếu thốn, lắm lúc đói cơm lạt muối, vẫn phục vụ hết mình. Suốt ngày đêm, những người TNXP như những con thoi băng qua lửa đạn chiến trường. Bằng những chiếc xe đạp, xe thồ mỗi người tải cả tạ vũ khí, lương thực đến chiến trường nhằm kịp thời phục vụ chiến đấu suốt dọc những tuyến đường. Hoàn thành nhiệm vụ tải lương thực, tải đạn ra chiến trường, TNXP lại là những người xông pha trong lửa đạn để đưa thương binh về tuyến sau. Nhiều trường hợp TNXP thay thương binh cầm súng hoặc cướp vũ khí của địch diệt địch, trở thành dũng sĩ diệt Mỹ, bắt sống tù binh Mỹ và chư hầu, phá hủy xe tăng, bắn rơi máy bay địch...

Trong thư gửi TNXP, cố Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã từng viết: “Tôi luôn coi TNXP như bộ đội, vì trong phẩm chất của TNXP có phẩm chất của bộ đội Cụ Hồ” đã nói lên được vai trò đặc biệt của lực lượng TNXP trong lịch sử của dân tộc ta. Cùng với lực lượng TNXP cả nước, TNXP tỉnh Thủ Dầu Một - Bình Dương đã trở thành một đội quân xung kích của cách mạng, một biểu tượng sáng ngời của tuổi trẻ Việt Nam thời đại Hồ Chí Minh. TNXP Thủ Dầu Một - Bình Dương đã cống hiến cả tuổi thanh xuân tươi đẹp nhất, cả máu và nước mắt để góp phần làm nên những chiến công vang dội của dân tộc, đem lại hòa bình, độc lập thống nhất toàn vẹn lãnh tổ cho Tổ quốc thân yêu…

Bài 2: Vun đắp cho màu xanh quê hương

 CAO SƠN

• “Sức mạnh Nhân đạo” 2024: Lan tỏa yêu thương, hướng đến Tết trọn vẹn (23/11)
• Bình đẳng giới - chìa khóa xóa bỏ bạo lực giới (23/11)
• Phường Tân Đông Hiệp (TP.Dĩ An): Sinh hoạt các chi hội nữ công nhân nhà trọ (23/11)
• Hội LHPN phường Dĩ An (TP.Dĩ An): Nhân rộng mô hình “Triệu phần quà san sẻ yêu thương” (23/11)
• Hội Liên hiệp Phụ nữ xã Tân Mỹ (huyện Bắc Tân Uyên): Kết nối nữ thanh niên công nhân (23/11)
• Đường sắt tốc độ cao sẽ chỉ cần tối đa 6,6 giờ chạy hành trình Bắc-Nam (22/11)
• Hội Chữ thập đỏ: “Địa chỉ tin cậy” của những tấm lòng nhân ái (22/11)
• Doanh nghiệp chuẩn bị tết cho người lao động: Chu đáo, nghĩa tình (22/11)