Ngay sau khi thuế tiêu thụ đặc biệt đối với bia tăng từ 45% lên mức 50% hồi đầu năm nay, sản lượng tiêu thụ bia Việt Nam quý I-2014 đã giảm tới 7,5% so với cùng kỳ năm ngoái.
Theo Báo cáo “Vị trí, vai trò của ngành bia trong phát triển kinh tế - xã hội Việt Nam” do Viện Nghiên cứu Chiến lược chính sách công nghiệp (IPSI) Bộ Công thương công bố ngày 30-9, năm 2013, tổng giá trị gia tăng tạo ra bởi chuỗi giá trị ngành bia đạt gần 50.000 tỷ đồng; trong đó riêng khu vực sản xuất bia tạo ra gần 30.000 tỷ đồng, các hoạt động đầu vào của sản xuất đóng góp 7.500 tỷ đồng, các hoạt động đầu ra gần 12.500 tỷ đồng. Số người lao động tham gia trực tiếp vào khu vực sản xuất đạt khoảng 14.330 người và trên 280.000 lao động tham gia vào hoạt động của hệ thống phân phối, dịch vụ và các ngành công nghiệp hỗ trợ khác.
Năm 2012, các doanh nghiệp ngành bia nộp ngân sách 19.135 tỷ đồng, năm 2013 đạt gần 21.000 tỷ đồng, chiếm gần 4,5% số thu ngân sách Nhà nước trong lĩnh vực sản xuất kinh doanh. Bên cạnh đó, các nguồn thu khác từ hoạt động chuỗi giá trị ngành bia ước đạt 14.150 tỷ đồng.
Tuy nhiên, theo IPSI, phân tích số liệu giữa quý I-2013 với quý I-2014, khi áp dụng thuế suất thuế tiêu thụ đặc biệt ở mức 50%, tức là tăng 5 điểm phần trăm so với thời gian trước năm 2013, kết quả cho thấy, mặc dù GDP trong quý I-2014 tăng 4,96%, đạt mức cao nhất trong 3 năm vừa qua nhưng các chỉ tiêu đóng góp trực tiếp và gián tiếp của ngành bia lại sụt giảm. Cụ thể, sản lượng sản xuất giảm 8,2%, sản lượng tiêu thụ giảm 7,5%, tổng số lao động giảm 10%, tổng giá trị gia tăng liên quan đến ngành bia giảm 1%.
Các nguồn thu từ bia cũng giảm như nguồn thu thuế giá trị gia tăng (VAT) từ dịch vụ giảm 10% do sản lượng và lượng bia tiêu thụ tại các cửa hàng đều giảm. Nguồn thu VAT từ bán lẻ cũng giảm 3% do lượng tiêu thụ của người dân giảm bởi tác động tăng giá từ tăng thuế tiêu thụ đặc biệt. Ông Phạm Đình Thi, Vụ trưởng Vụ Chính sách thuế, Bộ Tài chính, nhận định điều này cho thấy ngành bia chịu những tác động khá lớn và rất nhanh từ việc tăng thuế, đặc biệt là tăng thuế tiêu thụ đặc biệt.
Thừa nhận mặt hàng bia đang chịu Thuế tiêu thụ đặc biệt khá cao, song ông Thi khẳng định các nước cũng đánh thuế tiêu thụ đặc biệt đối với bia. Lộ trình Thuế tiêu thụ đặc biệt với ngành bia dự kiến sẽ bắt đầu từ tháng 7-2015 đến 2018…
K.T (tổng hợp)