Hỏi: Tôi có mua mảnh đất trị giá 600 triệu đồng. Lúc thực hiện giao dịch, công chứng thì công chứng viên (CCV) không phát hiện được giấy chứng nhận quyền sử dụng đất (QSDĐ) kia là giả nên tôi đã trả tiền đầy đủ. Sau này khi tôi thực hiện một số giao dịch khác thì phát hiện đây là giấy tờ giả. Vậy thì CCV có trách nhiệm gì đối với trường hợp của tôi?
NGUYỄN AN NINH (Phường Đông Hòa, TX.Dĩ An)
Trả lời: Theo thông tin ông cung cấp, ông thực hiện giao dịch về đất đai mà theo quy định của pháp luật bắt buộc phải thực hiện công chứng giao dịch tại tổ chức hành nghề công chứng. Tuy nhiên, giấy tờ về QSDĐ được mang ra giao dịch là giấy tờ giả và CCV khi thực hiện công chứng không phát hiện điều này. Căn cứ Điều 47 của Luật Công chứng năm 2014, khi yêu cầu công chứng thì người yêu cầu công chứng phải xuất trình đủ giấy tờ cần thiết liên quan đến việc công chứng và chịu trách nhiệm về tính chính xác, tính hợp pháp của các giấy tờ đó. Như vậy, người yêu cầu công chứng khi mang giấy tờ thực hiện giao dịch thì tự chịu trách nhiệm về tính pháp lý của giấy tờ đó. Do đó trong trường hợp của ông, giấy tờ giao dịch về QSDĐ là giả tạo thì bên bán sẽ phải chịu trách nhiệm.
Tại khoản 3, điều 2 Quy tắc đạo đức hành nghề công chứng được ban hành kèm theo Thông tư số 11/2012/TT-BTP ngày 30-10-2012 của Bộ trưởng Bộ Tư pháp quy định: “CCV chịu trách nhiệm trước pháp luật về văn bản công chứng, bồi thường thiệt hại do lỗi của mình trong trường hợp việc công chứng dẫn đến thiệt hại cho người yêu cầu công chứng”. Do vậy, trách nhiệm của CCV khi công chứng hợp đồng, giao dịch mà không phát hiện ra giấy tờ giả chỉ đặt ra trong trường hợp CCV có lỗi (vô ý hoặc cố ý) trong quá trình thực hiện thủ tục công chứng hợp đồng, giao dịch, vi phạm các nguyên tắc nghề nghiệp theo quy định tại điều 4 và khoản 2 điều 17 của Luật Công chứng 2014.
TRUNG TÂM TGPL TỈNH