Trải nghiệm phương tiện giao thông vang bóng một thời

Trong nhịp sống sôi động của chợ Thủ Dầu Một xưa, có một loại phương tiện ra vào “dọc ngang” được mô tả sinh động trong bài “Vè 47 chợ”: “…Thiên hạ thất kinh/ Là chợ Hớn Quản/ Khô như bánh tráng/ Là chợ Phan Rang/ Xe thổ mộ dọc ngang/ Là chợ Thủ Dầu Một/ Khỏi lo ngập lụt/ Là chợ Bưng Cầu…”. Ngày nay, tuy xe thổ mộ (xe ngựa) không còn dọc ngang trên các con phố hay đường quê nữa, nhưng những ký ức về thanh âm lộc cộc, rộn rã reo vui vẫn luôn hiện hữu đầy tự hào trong mỗi người Bình Dương.

Xe thổ mộ gợi nhớ về những ký ức đẹp đậm tình quê. Ảnh: VŨ NGỌC THUẤN

Xe thổ mộ đã từng có một thời “oanh liệt” khi không chỉ đóng vai trò quan trọng trong đời sống kinh tế mà còn để lại dấu ấn đậm nét trong văn hóa truyền thống ở địa phương qua nhiều thập niên. Cụ thể, trong các câu chuyện kể của các vị cao niên đất Thủ, xe thổ mộ là loại xe vang bóng một thời, gắn liền với những ký ức đẹp về một thời hưng thịnh của Thủ Dầu Một xưa.

Do chợ Thủ Dầu Một là ngôi chợ trung tâm của tỉnh lỵ, chợ đầu mối đưa nhận khách và hàng hóa đi về giữa Thủ Dầu Một và Sài Gòn - Gia Định hoặc giao nối đi về các thị trấn, làng xã trong tỉnh nên xe ngựa ra vào “dọc ngang” rất nhộn nhịp. Với lợi thế là rẻ tiền, gọn nhẹ, đi lại được nhiều nơi có địa hình phức tạp, xe ngựa là sự lựa chọn của số đông người lao động thời bấy giờ. Thời ấy, Bình Dương có rất nhiều xe ngựa, riêng tại chợ Thủ có 3 bến xe thổ mộ với gần 50 chiếc. Vì thế, các nghề dịch vụ ăn theo xe ngựa cũng phát triển theo, như: Tắm ngựa, cắt tóc ngựa, làm móng ngựa cầu Bến Cỏ (chuyên bán cỏ nuôi ngựa)…

Có rất nhiều lý giải về tên gọi xe thổ mộ, nhưng những lý giải đó đã khẳng định đất Thủ Dầu Một có nhiều mối quan hệ trong việc hình thành, sáng tạo cũng như sử dụng rộng rãi và lâu dài loại xe thổ mộ. Hiện nay, nghề xe thổ mộ không còn hoạt động nữa, nhưng Bình Dương vẫn còn là nơi hiếm hoi ở miền Đông Nam bộ còn phục chế được nhiều kiểu xe ngựa trước đây để phục vụ cho nhu cầu của một số cơ sở, trung tâm điện ảnh, du lịch ở phía Nam.

Để có những trải nghiệm cùng xe thổ mộ, lắng nghe câu chuyện về sự thăng trầm của nghề làm xe ngựa, cũng như xe thổ mộ xuất hiện ở Bình Dương khi nào?… Mời quý độc giả đón xem tập tiếp theo của chương trình “Tôi yêu Bình Dương”. Chương trình do Báo Bình Dương thực hiện, phát vào lúc 6 giờ chủ nhật (ngày 18-6) tại địa chỉ www.baobinhduong.vn.

THỤC VĂN