Với 34 chiến sĩ “thuở ban đầu ấy”, Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân, tiền thân của Quân đội nhân dân Việt Nam (QĐNDVN) ra đời tại “rừng thiêng” Trần Hưng Đạo ngày 22-12-1944. Trải qua 71 năm xây dựng, phát triển, chiến đấu và chiến thắng, QĐNDVN đã không ngừng lớn mạnh, cùng toàn Đảng, toàn dân vùng lên giành chính quyền trong Cách mạng Tháng Tám 1945, làm nên một Điện Biên Phủ lừng lẫy năm châu chấn động địa cầu và chiến thắng vĩ đại mùa xuân năm 1975, thu giang sơn về một mối.
Cách đây tròn 71 năm, ngày 22-12-1944, tại khu rừng Trần Hưng Đạo, xã Tam Kim, huyện Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng, Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân - tổ chức tiền thân của QĐNDVN được thành lập. Sự ra đời của quân đội ta là một sự kiện lịch sử trọng đại của cách mạng Việt Nam. Lần đầu tiên trong lịch sử, giai cấp công nhân và nhân dân Việt Nam có một quân đội kiểu mới do Đảng Cộng sản Việt Nam và Chủ tịch Hồ Chí Minh tổ chức, giáo dục, rèn luyện và lãnh đạo; một quân đội mang bản chất giai cấp công nhân, từ nhân dân mà ra, vì nhân dân mà chiến đấu, anh hùng, dũng cảm, sẵn sàng hy sinh vì độc lập dân tộc và chủ nghĩa xã hội, vì tự do, hạnh phúc của nhân dân. Trong lịch sử thế giới, ít có nước nào, quân đội lại mang đậm bản chất nhân dân như quân đội Việt Nam. Điều này dễ hiểu là bởi, đội quân ấy được hình thành từ nguyện vọng cháy bỏng của các tầng lớp nhân dân vào những năm tiền khởi nghĩa. Đó là đánh đuổi bọn thực dân xâm lược, giải phóng dân tộc khỏi ách nô lệ, lầm than, giành lại chính quyền về tay nhân dân, xây dựng chế độ mới - chế độ dân chủ nhân dân, sau gần trăm năm bị bọn thực dân phong kiến đè đầu, cưỡi cổ.
Quân đội nhân dân Việt Nam duyệt binh tại đại lễ kỷ niệm 40 Ngày giải phóng miền Nam, thống nhất đất nước (30.4.1975 - 30.4.2015). Ảnh: P.V
Dưới sự lãnh đạo của Đảng, kế thừa truyền thống đấu tranh anh dũng, kiên cường, bất khuất của dân tộc, ngay từ ngày đầu thành lập với 34 chiến sĩ, với “gậy tầm vông, súng kíp, súng trường,…”, quân đội ta đã mưu trí, dũng cảm chiến đấu, lập nên chiến công tiêu diệt các đồn Phay Khắt, Nà Ngần của giặc Pháp, để rồi ngày càng phát triển, lớn mạnh nhanh chóng, cùng toàn dân tiến hành thành công cuộc Tổng khởi nghĩa trong Cách mạng Tháng Tám năm 1945, giành chính quyền về tay nhân dân, lập nên Nhà nước Việt Nam Dân chủ Cộng hòa - Nhà nước công nông đầu tiên ở Đông Nam Á.
Bước vào cuộc kháng chiến chống thực dân Pháp, trường kỳ, gian khổ với tinh thần “Quyết tử cho Tổ quốc quyết sinh”, quân đội ta đã cùng nhân dân cả nước chiến đấu giành nhiều thắng lợi vang dội, mà đỉnh cao là chiến thắng Điện Biên Phủ “Lừng lẫy năm châu, chấn động địa cầu”.
Trong cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước, phát huy sức mạnh tổng hợp, kết hợp sức mạnh của dân tộc với sức mạnh của thời đại, quân đội ta đã vượt qua muôn vàn khó khăn, gian khổ, hy sinh vô bờ bến, lập nên chiến công nối tiếp chiến công, giành từ thắng lợi này đến thắng lợi khác, làm nên đại thắng mùa xuân năm 1975 lịch sử, mà đỉnh cao là chiến dịch Hồ Chí Minh, hoàn thành sự nghiệp đấu tranh giải phóng dân tộc, thống nhất đất nước. Và ngay sau đó, lại tiếp tục cùng toàn Đảng, toàn dân, toàn quân thực hiện hai cuộc chiến tranh chống quân xâm lược ở cả hai đầu biên giới phía Bắc và phía Tây Nam của đất nước, bảo vệ vững chắc độc lập dân tộc và toàn vẹn lãnh thổ của Tổ quốc thân yêu. Đồng thời, giúp nước bạn Campuchia giải phóng khỏi nạn diệt chủng Khơ me đỏ. Bước vào thời kỳ xây dựng và bảo vệ Tổ quốc, quân đội ta luôn hoàn thành thắng lợi mọi nhiệm vụ mà Đảng, Nhà nước giao cho; không ngừng xây dựng quân đội vững mạnh về chính trị, chính quy, tinh nhuệ và từng bước hiện đại; rèn luyện kỷ luật, khả năng sẵn sàng chiến đấu, không để bị động, bất ngờ trước mọi tình huống trong quá trình xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.
Trải qua 71 năm xây dựng, chiến đấu, trưởng thành, QĐNDVN luôn khẳng định là một quân đội anh hùng của dân tộc anh hùng. Làm tròn chức năng đội quân chiến đấu, đội quân công tác; hoàn thành xuất sắc nhiệm vụ dân tộc và nhiệm vụ quốc tế, xứng đáng với lời khen ngợi của Chủ tịch Hồ Chí Minh: “Quân đội ta trung với Đảng, hiếu với dân, sẵn sàng chiến đấu hy sinh vì độc lập tự do của Tổ quốc, vì chủ nghĩa xã hội. Nhiệm vụ nào cũng hoàn thành, khó khăn nào cũng vượt qua, kẻ thù nào cũng đánh thắng”.
Sau một thời gian gấp rút chuẩn bị, ngày 22-12- 1944, tại khu rừng giữa hai tổng Hoàng Hoa Thám và Trần Hưng Đạo thuộc châu Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng (nay là xóm Nà Sang, xã Tam Kim, huyện Nguyên Bình, tỉnh Cao Bằng), Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân với 34 chiến sĩ, được thành lập theo Chỉ thị của lãnh tụ Hồ Chí Minh. Trong chỉ thị, Người ghi rõ: “Tên Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân, nghĩa là chính trị trọng hơn quân sự. Nó là đội tuyên truyền”; “Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân là đội quân đàn anh, mong cho chóng có những đội đàn em khác”; “Tuy lúc đầu quy mô của nó còn nhỏ, nhưng tiền đồ của nó rất vẻ vang. Nó là khởi điểm của giải phóng quân, nó có thể đi suốt từ Nam chí Bắc, khắp đất nước Việt Nam”.
Tháng 4-1945, Hội nghị quân sự cách mạng Bắc kỳ của Đảng quyết định hợp nhất các tổ chức vũ trang trên cả nước (hợp nhất Đội Việt Nam tuyên truyền giải phóng quân, Cứu quốc quân và các tổ chức vũ trang khác), thành lập Việt Nam giải phóng quân. Cách mạng Tháng Tám năm 1945 thành công, Việt Nam giải phóng quân được đổi tên thành Vệ quốc đoàn, rồi Quân đội quốc gia Việt Nam (năm 1946), đến năm 1950 được đổi tên là QĐNDVN.
THU THẢO (tổng hợp)