Đi trên đường phố những ngày này, nhiều người sẽ dễ dàng thấy các phương tiện bị đình chỉ hoạt động theo Quyết định 548/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ tuy đã có hiệu lực nhưng vẫn chưa thực hiện. Trên nhiều con đường, các phương tiện xe ba bánh vẫn hoạt động rầm rộ mà phần lớn các phương tiện còn hoạt động là của lao động nhập cư. Nguyên nhân dẫn đến vấn đề này có việc vay vốn ưu đãi chuyển đổi ngành nghề chỉ áp dụng cho người có hộ khẩu thường trú tại địa phương, còn người ngoài tỉnh thì đứng ngoài cuộc!

Do không biết làm gì khác hơn nên nhiều người nhập cư hành nghề xe ba bánh vẫn vô tư hành nghề bất chấp lệnh cấm!Người nghèo nhập cư không được hỗ trợ

Ông Võ Văn Đức, Phó Giám đốc Ngân hàng Chính sách xã hội Bình Dương, cho biết thực hiện việc hỗ trợ vay vốn ưu đãi để thay thế các xe công nông, xe lôi máy, xe cơ giới ba bánh, xe thô sơ 3 - 4 bánh thuộc diện đình chỉ tham gia giao thông theo Quyết định 548/QĐ-TTg của Thủ tướng Chính phủ, đến nay, qua công tác thẩm định theo Quyết định 3915/QĐ-UBND của UBND tỉnh thì chỉ có 824 hộ nghèo và hộ cận nghèo đủ điều kiện vay vốn với số tiền vay hơn 22 tỷ đồng. Trước đó, trong danh sách các huyện, thị đưa về có đến 727 đối tượng xin vay vốn nhưng thực tế chỉ có 35 hộ nghèo, 69 hộ cận nghèo là đủ điều kiện để xét vay vốn. Còn lại 623 trường hợp đề nghị vay vốn không thuộc diện được vay ưu đãi theo quyết định này. Đó là chưa kể các trường hợp người không có hộ khẩu thường trú tại địa phương. Đến nay, ngân hàng cũng chỉ mới giải ngân được 2,1 tỷ đồng cho chương trình này.

Cũng theo ông Đức, ngoài điều kiện là hộ nghèo và cận nghèo còn bắt buộc người vay phải có hộ khẩu tại địa phương nên có nhiều hồ sơ xin vay dù họ thật sự nghèo nhưng ngân hàng không thể nào giải quyết được. “Không được vay vốn hỗ trợ, nên tôi và nhiều anh em khác vẫn tiếp tục chạy xe ba bánh chở thuê, nếu có bị bắt thì mới tính tiếp...” - anh Tấn, quê ở Thanh Hóa, hành nghề xe ba bánh ở huyện Dĩ An nói. Thực tế trên nhiều tuyến đường tại Bình Dương, tình trạng các loại xe ba bánh do lao động nghèo nhập cư hành nghề hiện vẫn hoạt động công khai trên nhiều tuyến đường. Theo các bác tài này thì nếu nghỉ chạy xe họ không biết lấy đâu ra tiền để trang trải cho cuộc sống. Còn theo thống kê của Sở Giao thông - Vận tải, toàn tỉnh có khoảng 5.000 phương tiện bị đình chỉ theo Quyết định 548/QĐ-TTg, trong đó có rất nhiều phương tiện là của lao động nhập cư.

Trong khi đó, chính sách vay vốn như đã nói trên thì thật sự người nghèo nhập cư đã nằm ngoài cuộc. Thực tế này được chứng minh khi mà ở huyện Dĩ An chỉ có 12 trường hợp đủ tiêu chuẩn vay vốn chuyển đổi và thấp nhất là ở huyện Tân Uyên chỉ có 6 trường hợp đủ điều kiện vay. Ông Võ Văn Đức cho rằng, nếu không có “khung” quy định về điều kiện vay vốn phải có hộ khẩu ở địa phương thì chắc chắn con số người xin vay sẽ không dừng lại đó.

Vì sao các loại xe bị đình chỉ vẫn hoạt động?

Nhiều ý kiến cho rằng, chính không có cơ chế thu hồi xe hoặc ít nhất là vô hiệu nó ngay sau khi hỗ trợ cấp một lần 5 triệu đồng/phương tiện đã khiến tình trạng không ít người dù đã nhận tiền nhưng vẫn tiếp tục hành nghề. Theo anh Hòa, một người hành nghề xe ba bánh ở phường Chánh Nghĩa, TX.TDM, thì tuần vừa rồi anh có nhận được thông báo của địa phương nhắc nhở về vấn đề này. Tuy nhiên, theo anh Hòa và nhiều lái xe khác thì trong lúc chưa tìm được công việc làm họ không biết làm gì khác hơn là tiếp tục chạy xe để kiếm sống. Bên cạnh những trường hợp này cũng có không ít lao động ngoài tỉnh “làm liều” mua xe với giá rẻ của những người đã được hỗ trợ chuyển đổi rồi đưa vào hoạt động khi biết đã có lệnh cấm. Anh Nguyễn Thanh An, quê ở Nghệ An cho biết, anh vừa mua chiếc xe ba bánh với giá chỉ có 1,2 triệu đồng. Anh Thanh giải thích chỉ cần chở được vài chục chuyến hàng là có thể lấy lại vốn, còn khi nào bị bắt hãy hay!

Một nguyên nhân khác nữa đó là việc xử lý của cơ quan chức năng đối với vấn đề này vẫn còn thiếu cương quyết, bởi tâm lý thấy “tội nghiệp” lao động nghèo. Vì vậy, có thể nói các quyết định và chính sách liên quan đến quyết định chuyển đổi xe thuộc dạng đình chỉ tham gia giao thông cho đến nay vẫn chưa thật sự đi vào đời sống xã hội. Khi chưa có cơ chế thu hồi và xử lý các loại xe ba bánh, đồng tiền hỗ trợ cùng các chính sách vay chuyển đổi nghề vẫn còn nhiều quy định bó buộc thì các phương tiện xe ba bánh, xe thô sơ vẫn “vô tư” hoạt động là điều không thể tránh khỏi!

MINH DUY